پیامد توافق فولادسازان

محمد صادق چیت ساز

ماه گذشته شاهد سرعت گرفتن کاهش قیمت آهن در بازار جهانی و داخل کشور بودیم؛ در این میان تحلیل‌گران بازار به درستی اعلام کردند بیشترین تاثیر را بر بازار صادرات فولاد چین بر جای خواهد گذاشت؛ چرا که با شروع بازی‌های المپیک چین دولت این کشور تمام سعی خود را برای صادرات هر چه بیشتر متمرکز خواهد کرد.

تاثیر بازار جهانی فولاد بر بازار منطقه و بازار فولاد بر کسی پوشیده نیست ولی جدا از پارامتر عنوان شده جا دارد به بعضی از علل تشدید کاهش قیمت در بازار داخلی اشاره کرد.

در اوایل ماه گذشته شاهد بودید که با عرضه همزمان محصولات کارخانه‌های فولادساز وطنی در بورس کالا از یک سو و واردات مقاطع فولادی از بنادر شمال کشور توسط یکی از تجار عملا فضای عرضه و تقاضا در بازار فولاد داخل کشور به هم خورد و همین موضوع باعث شد تارکود و کاهش قیمت تثبیت شود.

هنوز چند صباحی از موضوع یاد شده نگذشته بود که یکی دیگر از تجار سرشناس که اقدام به خرید‌درصدی از کارخانه‌ فولادسازی در جنوب کشور کرده بود برای نقد کردن کالای خود مقادیر قابل توجهی از محصولات فولادی را وارد بازار کرد. با توجه به آنچه عنوان شد بیش از گذشته رکود بر بازار فولاد چیره شد.در این میان خرید و فروش کاملا در وضع نامناسبی قرار گرفت به طوری که کارخانه‌های خصوصی و حتی بعضی از فولادسازان دولتی به کم کاری یا تعطیلی واحد‌های تولیدی خود روی آوردند.

در این شرایط هزینه‌های تولید بیش از قیمت محصول نهایی در بازار بود و در واقع می‌توان گفت تولید محصولی به مانند میلگرد دیگر صرفه‌ اقتصادی نداشت.از این رو تولید نکردن بهتر از ضرر بود. با شروع ماه رمضان باز هم شرایط رکود بیشتر شد به طوری که اخبار دریافتی حکایت از تشدید وضعیت فوق دارد.

طی روزهای گذشته قیمت محصولات فولادی و آهن رو به کاهش نهاده است. بر اساس این گزارش، قیمت حدودی هر شاخه تیرآهن ۱۲ با وزن ۱۲۵ کیلوگرم ۱۱۰‌هزار تومان و هر شاخه تیرآهن ۱۴ با وزن ۱۵۵ کیلوگرم ۱۶۲‌هزار تومان است. هر شاخه تیرآهن ۱۶ با وزن ۱۱۵ کیلوگرم نیز ترخیص در کف بنگاه تهران ۲۰۰‌هزار تومان و تیرآهن ۱۸ با وزن ۲۲۵ کیلوگرم ۲۶۰‌هزار تومان به فروش رسید.

همچنین هر شاخه ۱۲ متری تیرآهن ۲۰ با وزن ۲۶۹ کیلوگرم ۳۲۸‌هزار تومان و تیرآهن ۲۴ با وزن ۳۶۹ کیلوگرم ۴۰۳‌هزار تومان به فروش رسید.

میلگرد

میلگرد ۸ از نوع شاخه با وزن ۶کیلوگرم ‌هزار و ۳۴۰ تومان و میلگرد ۱۰ با وزن ۵/۷ کیلوگرم از نوع ۱۲ متری‌هزار و ۳۳۰ تومان و میلگرد ۱۲ با وزن ۱۱ کیلوگرم‌هزار و ۳۳۰ تومان به فروش رسید.

پروفیل

پروفیل در و پنجره با وزن هر متر ۴۴/۲ صدم کیلوگرم ۹۷۰ تومان و قوطی ۲۵-۱۰ با وزن ۸۹صدم کیلوگرم یک‌هزار و ۵۰ تومان و قوطی ۲۰-۲۰ با وزن ۰۶/۱ کیلوگرم ۹۸۰ تومان خرید و فروش می‌شود.

طی روزهای گذشته بحث ثابت نگه‌داشتن قیمت‌ها مطرح شد؛ فعالان بازار اعتقاد دارند: ثابت نگهداشتن قیمت‌ها، مطمئنا اثرات سوئی به دنبال خواهد داشت که اول از همه دامن تولیدکنندگان را خواهد گرفت؛ چرا که با تثبیت قیمت‌ها در شرایط فعلی واردات به صرفه شده و با شدت گرفتن آن بازار اشباع خواهد شد. این در ‌حالی ‌است که خریداران از نرخ‌‌های واقعی باخبرند و در انتظار یکدست شدن بازار می‌مانند. در شرایط فعلی بالا بردن تعرفه واردات و تشویق تولیدکنندگان در استفاده از ابزارهای تشویقی برای صادرات، در اختیار قراردادن رقم ۲/۲میلیارد دلار به فولادسازان برای واردات شمش، می‌تواند بهترین راه برای رهایی از رکود حاکم بر بازار به حساب آید.

یکی دیگر از فعالان بازار می‌گوید: این تصمیم در کوتاه‌مدت پاسخگوی بازار خواهد بود، اما در بلندمدت به ضرر تولیدکنندگان است.

کاهش قیمت‌های جهانی و رکود مبادلاتی به نحوی است که بازارآهن حتی با وجود تصمیم اتخاذ شده همچنان نابسامان خواهند ماند.

این فعال بازار تصریح می‌کنند: در صورت آرام‌شدن اوضاع پیش‌بینی می‌شود بعد از ماه مبارک رمضان ثبات بر بازار حاکم شده و روند کاهش قیمت‌ها متوقف شود.وی اظهار کرد، توافق فولادسازان در کوتاه‌مدت بر تثبیت قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود، اما در بلند‌مدت انگیزه واردات را تقویت کرده و بازار را به مرحله اشباع می‌رساند.

وی یادآور شد: اقدام فوق همچنین اعتبار بورس کالا را زیر سوال می‌برد؛ چرا که بورس محل کشف قیمت است و اگر ذوب‌آهن اصفهان نرخ محصولاتش را ثابت نگهدارد، عملکرد و فلسفه‌ وجودی بورس کالا زیر سوال می‌رود.در این مدت، بازار شمش نیز از نظر قیمتی راکد بود، به طوری که شمش فولادی عرضه شده از سوی فولاد جنوب بدون تغییر قیمت و به مبلغ ۸هزار و ۴۵۰ریال برای فروش داخل و ۹۱۰دلار برای فروش خارجی مورد مبادله قرار گرفت. اما در کل بازار تیرآهن از نوسان قیمتی برخوردار بود، به طوری که در چهارشنبه هفته سوم شهریور سبد تیرآهن ریز ۱۴، ۱۶ و ۱۸ با رشد ۳۰، ۵۰ و ۴۰هزار ریالی در بازار غیررسمی عرضه شد. در مدت یاد شده هر شاخه تیرآهن ۲۰ با افت ۸۰هزار ریالی و هر شاخه تیرآهن ۲۲ بدون تغییر قیمت در بازار تهران پیشنهاد شدند. در این مدت، سبد تیرآهن درشت (۲۴ و ۲۷) نیز با رشد قیمت ۸۰ و ۲۰هزار ریالی در بازار غیررسمی به فروش رسیدند.بخشی از فعالان بورس اعلام می‌کنند: تصمیمات زودگذر و شایعاتی مانند افزایش نرخ سنگ‌آهن در ماه‌ها و هفته‌های گذشته و اثرات منفی آن روی سهام فولادی، حذف یارانه انرژی و انتشار اظهارات برخی مدیران از دلایل رکود نسبی بازار است. آنها تاکید می‌کنند: همه ساله در ماه رمضان قیمت‌ها و ارزش معاملات با کاهش مواجه می‌شود که جزو طبیعت بازار در این ماه است.

طی ماه گذشته تولیدکنندگان میلگرد اعلام کردند: با کاهش قیمت جهانی میلگرد خواستار افزایش پنج‌درصدی تعرفه این کالا شدند؛ چرا که در زمان افزایش قیمت جهانی میلگرد، تعرفه واردات این محصول به کشور پنج‌درصد کاهش یافته است و هم‌اکنون شرایط بازار به حالت قبل برگشته و به همین دلیل برای حمایت از تولید کنندگان داخلی باید تعرفه‌ها نیز به حالت قبل باز گردد.

تولیدکنندگان اعتقاد دارند: تعرفه ۱۱‌درصدی واردات میلگرد باید افزایش پیدا کند تا امکان رقابت تولیدکنندگان داخلی با محصولات وارداتی به وجود آید.

وی با اشاره به کاهش حجم واردات شمش و محصولات فولادی در چهار ماه اول تاکید می‌کنند: در این مدت واردات شمش فولاد سه‌درصد، تیرآهن ۵۵‌درصد، میلگرد ۲۱‌درصد و پروفیل‌ها ۴۰‌درصد کاهش داشته است. کاهش واردات، فضای لازم را برای تعدیل قیمت‌ها در داخل ایجاد خواهد کرد. محصولات فولادی تخت در بازار نیز روند کاملا نزولی را طی می‌کندکارخانه فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد تخت طی دو ماهه اخیر کلاف‌های گرم نوردیده با ضخامت ۲-۵ /۴ میلی متر را به قیمت ۷۶۰۰۰۰۰ ریال (۷۹۱ دلار به ازای هر تن) و کلاف‌های گرم نوردیده ضخامت ۵ تا ۱۶ میلی متر با قیمت ۸۷۰۰۰۰۰ریال (۹۰۶ دلار به ازای هر تن) در بورس کالا عرضه کرده است. در ۳۰ روز گذشته قیمت کلاف‌های گرم نوردیده با ضخامت ۵/۲-۳ بر اساس زمان تحویل کمتر از ۹۴۲ تا ۱۰۱۰ دلار به ازای هر تن بسته به زمان تحویل عرضه شده است.

در همین حال، شمش های روسی با قیمت ۸۵۰۰۰۰۰ریال به ازای هر تن (۸۸۵ دلار) به فروش نرفته است. بالاترین قیمت پیشنهادی از سوی خریداران ۷۰۰۰۰۰۰ ریال به ازای هر تن (۷۲۹ دلار به ازای هر تن بوده است).

صنایع از جمله لوله‌سازی، خودروسازی با کمبود نقدینگی مواجه هستند زیرا دولت اقدامات ضد تورمی را به دلیل رکود اقتصادی در دستور کار خود قرار داده و صادرات فولاد از سوی دولت محدود گردیده است.