آزاده حسینی
بازار آهن طی یک سالی که گذشت فراز و نشیب زیادی را پشت‌سر گذاشت؛ به نظر می‌رسد این بازار به موج سینوسی نزول و صعود قیمت عادت کرده است.

اما در سالی که گذشت با شدت گرفتن موج سینوسی شرایط دشواری بر بازار حاکم شده؛ به طوری که با شروع روند رشد تقاضا و حجم سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش موجودی‌ها در بازار کاهش یافته و بر شدت رشد قیمت افزوده می‌شد و در شرایط نزول قیمت هم این شرایط بالعکس اتفاق می‌افتاد؛ در حال حاضر با وجود کمبود موجودی آهن‌آلات یک حالت رکود در بازار به وجود آمده و قیمت‌ها به شدت کاهش یافته است؛ به طوری که بسیاری از تجاری که در گذشته و حتی در سال‌جاری با نرخ‌های بالا اقدام به خرید کرده بودند، متضرر شدند؛ اما نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که شرایط حاکم بر بازار طبیعی است و در اکثر اوقات بعد از یک دوره رونق بازار با چنین شرایطی مواجه می‌شود و با توجه به سطح موجودی انبارها و میزان ثبت سفارش‌ها و بودن سطح موجودی آهن‌آلات در گمرکات کشور و پرداخت تسهیلات مالی برای اجرای پروژه‌ها، مطمئنا سایه رکود به زودی از بازار آهن رخت برمی‌بندد.
رشد قیمت محصولات فولادی در روزهای پایانی سال ۸۵ با تاثیرپذیری از قیمت‌های جهانی به سال ۸۶ نیز کشیده شد، به طوری که سال گذشته تجار از قیمت‌هایی که در ابتدای سال ۸۶ پیشنهاد شد، شگفت‌زده شدند و شروع سال ۸۶ با رشد قیمت‌ها همراه بود؛ به‌طوری‌که قیمت برخی اقلام میلگرد در مبادلات روزهای ابتدای سال ۸۶ نسبت به سال قبل با رشد ۴۰ تومانی همراه شده بود.
میانگین نرخ میلگرد در فروردین ماه 86 معادل 687 تومان و میانگین نرخ تیرآهن هم به کیلویی 879 تومان رسید. با تداوم روند صعودی انواع آهن‌آلات نرخ انواع مقاطع ساختمانی در بازار غیررسمی هر کیلو حدود 20 تا 30 تومان رشد داشت.البته بازار به سرعت خود را با شوک موجود وفق داده و دخالت شرکت‌های بزرگ فولادساز مبنی بر تامین کلیه تقاضاهای موجود در سطح بازار موجب فرونشستن التهاب شده و در اردیبهشت ماه سال 86 قیمت‌ها اندکی پایین آمد؛ به‌طوری‌که میانگین نرخ میلگرد به 650 تومان در هر کیلو رسید.
تیرآهن هم به‌طور میانگین با نرخ ۸۰۱ تومان در هر کیلو مبادله شد.تامین نیاز بازار داخل توسط فولادسازان داخلی موجب شد تا قیمت‌ها تثبیت یافته و در خردادماه میانگین نرخ میلگرد به همان ۶۵۰ تومان در هر کیلو برسد.میانگین نرخ تیرآهن در خردادماه نیز معادل ۸۱۳ تومان بود.البته قیمت‌ها در تیر و مرداد از نوسان اندکی برخوردار شد و در پایان مردادماه میلگرد در محدوده همان قیمت ۶۴۰ و تیرآهن نیز با کاهش بیشتر در محدوده قیمت ۷۶۵تومان مورد مبادله قرار گرفت.
البته در ماه شهریور و مهر ماه با شدت گرفتن شرایط رکود در بازار قیمت‌ها به سطوح پایین‌تری آمدند؛ این یعنی دقیقا همین شرایطی که هم اکنون بازار آهن با آن مواجه است. میانگین نرخ میلگرد در مهر ماه سال 86 نیز همان 640تومان بوده و تیرآهن اما با کاهش کمتر روی رقم 740تومان مبادله شد. در پایان مهر ماه به دلیل کم شدن حجم واردات، رونق صادرات تولیدکنندگان محصولات فولادی، سطح قیمت‌ها بالا رفتند؛ به طوری که میانگین قیمت‌ها 727تومان شده و تیرآهن هم با میانگین قیمت 781تومان مورد مبادله قرار گرفت.
با شروع پاییز روند صعودی قیمت‌ها شدت گرفته و در آبان ماه هم میانگین نرخ میلگرد به ۷۵۳تومان رسید. تیرآهن هم متقابلا با شدت رشد بیشتری بر روی قیمت‌های حدود ۸۱۶تومان دادوستد شد. تجار و کارشناسان بازار دلیل رشد قیمت در آن شرایط را علاقه تجار به واردات و حضور خریداران اصلی در بورس دانستند و شکاف بین عرضه و تقاضا را از عوامل تاثیرگذار در بازار اظهار داشتند و رونق دوباره و رشد قیمت‌ها را تا پایان سال پیش‌بینی کردند.
البته رشد قیمت در آبان شدت گرفت و در ابتدای ماه آذر مبادلات فولاد در بازار رسمی و غیررسمی قفل شد.
در اواسط آذر، میلگرد با میانگین ۷۴۴تومان و تیرآهن هم با میانگین نرخ ۷۷۱تومان مورد مبادله قرار گرفت؛ به طوری که مشاهده می‌شود افت قیمت تیرآهن بیشتر از میلگرد بود، در واقع دامنه نوسان تیرآهن در سالی گذشت از شدت بیشتری برخوردار بود. در ابتدای دی ماه قیمت‌ها با تاثیرپذیری از ماه قبل با کاهش همراه بود؛ اما در روزهای پایانی ماه به یکباره قیمت‌ها بالا رفت و حدود کیلویی ۳۰تومان افزایش یافت.
میانگین نرخ میلگرد در دی‌ماه سال گذشته 775تومان و میانگین نرخ تیرآهن نیز به هر کیلو 797تومان رسید. از عوامل رشد قیمت در زمستان سال گذشته را می‌توان قطعی گاز، رشد قیمت انرژی و حمل‌ونقل و بالا رفتن سطح قیمت‌ها در جهان و واردات محصولات فولادی با نرخ‌های بالا برشمرد و با شروع سال میلادی 2007 بر شدت قیمت‌ها افزوده شده و میانگین نرخ میلگرد در روزهای پایانی سال 86 به 887تومان رسید. تیرآهن هم در روزهای پایانی سال با میانگین نرخ 881تومان مورد مبادله قرار گرفت. در سال 87 هم همانند سال 86 رشد قیمت‌ها به روزهای آغازین سال 87 کشیده شد و در فروردین نرخ‌ها به یکباره با رشد مواجه شد؛ اما با دخالت دولت در بازار آهن قیمت‌ها در بازار کنترل شد. به طوری که میانگین نرخ میلگرد در فروردین امسال ناگهان به یک‌هزار و 15تومان رسید و با جهش حدود 200تومانی روبه‌رو شد؛ البته این افزایش قیمت بیشتر به دلیل رشد مواد اولیه فولاد در بازارهای جهانی بود.
تیرآهن نیز با میانگین نرخ ۹۶۷تومان مورد مبادله قرار گرفت.
با شدت گرفتن رشد قیمت، نقدینگی به سمت بازار آهن سوق پیدا کرد و خیل سرمایه‌گذاران و متقاضیان بر بازارهای رسمی و غیررسمی آهن هجوم آورده و همین موضوع به رشد قیمت‌ها دامن زد. عدم عرضه فولادسازان بزرگی چون ذوب‌آهن اصفهان نیز مزید بر علت شده و بر شدت تقاضا افزود.
اما سرانجام با عرضه بزرگ ذوب‌آهن حدود ۲۵۶هزار تن نیاز بازار مرتفع شده و روند رشد قیمت‌ها متوقف شد؛ به طوری که میانگین نرخ میلگرد همان یک‌هزار و ۱۵تومان مانده و تیرآهن نیز با میانگین نرخ ۹۲۳تومان مبادله شد.
اما حضور دولت در بازار آهن دوام نیافته و به دلیل سهم اندک فولادسازان دولتی از بازار آهن و مشکلات مربوط به واردات مجددا بر شدت تقاضا افزوده شده و میانگین نرخ میلگرد به یک‌هزار و 50تومان رسید. تیرآهن نیز با میانگین نرخ 970تومان دادوستد شد.
به دلیل ناتوانی فولادسازان دولتی از تامین نیاز داخل روز به روز قیمت‌ها افزایش یافت، به طوری که میانگین نرخ میلگرد در ابتدای تیرماه ۱۳هزار و ۲۰ریال در هر کیلو مورد مبادله قرار گرفت. تیرآهن نیز با میانگین نرخ یک‌هزار و ۱۴۴تومان دادوستد شد. البته این دوره رونق در روزهای پایانی تیرماه به افول خود نزدیک شد و در مردادماه نیز رکود به طور کامل بر بازار حاکم شد و قیمت‌ها را اندکی پایین آورد. البته سطح قیمت فلزات به دلیل افت قیمت انرژی بوده و این افت قیمت به بازار ایران نیز کشیده شد. اما با توجه به رشد قیمت مواد اولیه و کرایه حمل‌ونقل و پایین بودن سطح موجودی انبارها و گمرکات و پایین آمدن ثبت سفارش‌ها پیش‌بینی می‌شود قیمت فولاد با شروع فصل پاییز مجددا افزایش یابد و در زمستان بازار پررونقی را داشته باشیم. با نگاه اجمالی به روند قیمت آهن متوجه خواهیم شد که قیمت میلگرد که کالای پرمصرف در بازار است رشد ۶۰۰تومانی را در هر کیلو طی یک سال اخیر تجربه کرده است.