سود فروش آهن هنوز در جیب دلالان

گروه بورس کالا- آیا تاکنون به عنوان مصرف‌کننده واقعی آهن‌آلات به بورس کالای کشور رفته‌اید؟ هفته قبل یک فعال ساختمان به بورس کالای کشور می‌رود تا برای ساختمانش که در جنوب تهران آن را می‌سازد اندکی تیرآهن و میلگرد بخرد. این شخص فقط در این حد اطلاع داشته که در این بورس آهن‌آلات عرضه می‌کنند با این نیت که می‌تواند برای تامین مصالح ساختمانی که می‌سازد ۱۰۰تن آهن تهیه کند، به یک کارگزار بورس مراجعه می‌کند این کارگزار به او می‌گوید ما آهن نداریم.! همچنین «کارگزار» برای تکمیل صحبت‌هایش به او می‌گوید باید برای تهیه آهن به بازار مراجعه کنید.

این ساختمان‌ساز به بازار غیررسمی آهن می‌رود. آهن مورد نیازش را از بازار تهیه می‌کند. آهن متعلق به کارخانه A است. قیمت آهن هم کیلویی ۱۰۱۵تومان. این فعال ساختمانی قبل از این که برای اولین بار به بورس بیاید، اطلاعات آخرین قیمت کالای کارخانه A که در بورس کالا معامله شده را کسب کرده است. با نگاهی عمیق تفاوت قیمت کالای A در بازار رسمی (بورس کالا) و غیررسمی محاسبه می‌کند. به طور مثال قیمت کالای A در بورس کیلویی ۹۹۵تومان نقدی معامله شده؛ اما در بازار غیررسمی همین کالا به صورت نقدی کیلویی ۱۰۱۵تومان دادوستد شده است. تفاوت قیمت کالای A در دو بازار کیلویی ۲۰تومان است.

به عبارتی اگر این فعال ساختمانی بخواهد ۱۰۰تن (صدهزار کیلوگرم) آهن از بورس با قیمت ۹۹۵تومان در هرکیلو بخرد باید ۹۹میلیون و پانصد هزار تومان بپردازد و اگر این شخص همین مقدار آهن را کیلویی ۱۰۱۵تومان بخرد، باید ۱۰۱میلیون و پانصد هزار تومان بپردازد. حال تفاوت این قیمت به جیب چه کسی می‌رود؟

حالا فرض کنید تمامی محصول شرکت فولاد A را یک نفر از بورس کالا بخرد و در بازار غیررسمی بفروشد چه سودی نصیبش می‌شود!؟

فرض کنید که شرکت فولاد A سالانه پانصد هزار تن کالا در بورس عرضه و تمامی محصولات این شرکت توسط افرادی خاص که لابی قوی دارند، خریداری شود حداقل سودی که این افراد خاص در سال از مابه‌التفاوت قیمت بازار رسمی و غیررسمی فقط از کالای محصول A می‌برند، ۱۰میلیارد تومان است. (با فرض ۲۰تومان تفاوت قیمت آهن در بازار رسمی و غیررسمی).

حالا در برخی از آهن‌آلات که در بورس کالا عرضه می‌شود گاه تفاوت قیمت بازار رسمی و غیررسمی در هر کیلو به ۵۰تومان هم می‌رسد.

حالا اگر فرض کنیم آهن‌آلاتی که سالانه در بورس کالا عرضه می‌شود ۳میلیون تن باشد. اگر میانگین تفاوت قیمت آهن‌آلات در بازار رسمی و غیررسمی را به طور میانگین ۳۰تومان در سال در نظر بگیریم سودی که سالانه خریداران عمده از بورس نصیبشان می‌شود معادل ۹۰میلیارد تومان است.

خریدار آهن از بورس چه کسانی هستند؟

متاسفانه هنوز اطلاع‌رسانی دقیقی از نحوه معاملات و خرید آهن‌آلات از سوی بورس کالا به عموم صورت نگرفته است. مصرف‌کنندگان اصلی فولاد در داخل به دلیل کمی اطلاعات از نحوه خرید محصولات از بورس، اغلب آهن را از بازار غیررسمی تهیه می‌کنند. در این بین برخی افراد با آشنایی و روابط مطلوبی که با کارگزاران بورس دارند اقدام به خرید انبوه آهن می‌کنند و با حاشیه سود خاصی در بازار عرضه می‌کنند.

این موضوع باعث شده تا فولادسازان دولتی و خصوصی انگیزه کامل برای عرضه‌ محصول در بورس نداشته باشند چون بخشی از فروش سود آهن نصیب دلالان می‌شود، عدم‌انگیزه یا بی‌رغبتی ذوب‌آهن اصفهان برای عرضه محصولاتش در بورس طی سه تا چهار هفته اخیر تا حد زیادی به مساله فوق مرتبط است، البته این تفکر در میان فولادسازان خصوصی هم گسترش یافته است و آنها با بازاریابی مناسب در بازار غیررسمی مشتری محصولاتشان را پیدا و دیگر سودی نصیب دلالان نمی‌شود.

راهکار چیست؟

شفافیت در مورد وضعیت حساب‌های مالی و وضعیت عرضه‌ها در بورس کالا می‌تواند سودی که نصیب دلالان می‌کند را به حداقل برساند و تفاوت قیمت بازار رسمی و غیررسمی به صفر برسد.