پدرام ‌ایزدی *
همانطور که در گزارش‌های قبلی نیز گفته شده است در بخش مواد خام، رشد تولید فولاد در چین، به همراه کاهش احتمالی در میزان محموله‌ها از هند تاثیر مطلوبی بر بهای مواد خام خواهد گذاشت.

با‌ این وجود، نبود تقاضا در بازار محصولات فولادی که انتظار می‌رود در اواسط سه ماهه دوم میلادی بیشتر شود، از افزایش بهای مواد خام در بازار جلوگیری به عمل خواهد آورد. همزمان با افزایش عرضه و کاهش فصلی انگیزه خرید در جنوب شرقی آسیا بهای قراضه هم با کاهش پلکانی مواجه خواهد شد. همچنین همزمان با یکنواخت ماندن بهای زغال کک‌سازی، بازار ‌این ماده در حالت توازن قرار خواهد گرفت. هر چند که میزان عرضه چندان دلچسب نیست اما پیش‌بینی می‌شود کاهش سطح تقاضا، جبرانی بر کمبود عرضه و حفظ حالت توازن در بازار باشد. با ‌این حال در بخش زغال کک‌سازی، پیش‌بینی سفته‌بازان در بازار مبنی بر کاهش حجم عرضه باعث صعودی شدن روند قیمت‌ها در ‌این بخش از بازار می‌شود. بر اساس آمار و ارقام و اخبار رسیده، پیش‌بینی رفتار بازار در دو تا سه ماه آتی به قرار زیر است:
• انتظار می‌رود واردکنندگان بزرگ زغال کک‌سازی میزان خرید خود را در اواسط سه ماهه دوم میلادی کاهش دهند که به تبع کاهش سطح تقاضا را به دنبال خواهد داشت.
• سطح ضعیف و یکنواخت تقاضا در بازارهای چین و هند پارامتر بالقوه‌ای است که از رشد بهای فروش نقدی زغال‌سنگ جلوگیری خواهد کرد.
• نبود مازاد عرضه مانعی بر افت قیمت‌ها خواهد بود.
• اعمال قانون 30 درصدی مالیات بر معدن داران استرالیایی ستون حمایتی از قیمت‌ها خواهد بود.
• وجود خطر سفته بازی در ارتباط با میزان عرضه کم در بازار، افزایش بهای قراردادها در سه ماهه دوم میلادی را هدف خواهد گرفت.
عرضه‌کنندگان استرالیایی زغال کک‌سازی در فروردین ماه بهای زغال‌سنگ مرغوب را هر تن 5 تا 10 دلار افزایش دادند و بهای‌این ماده به هر تن 215 تا 220 دلار تحویل بنادر شرقی استرالیا (فوب) شد.
کاهش مورد انتظار در میزان مصرف زغال کک‌سازی در کشورهای بزرگ واردکننده، سطح تقاضا را در اواسط سه ماهه دوم تحت تاثیر قرار خواهد داد. در حال حاضر، تولید چدن در مقایسه با روزهای آغازین سال ۲۰۱۲ میلادی از رشد خوبی در چین و هند برخوردار بوده است. بالاخص، بنابر آنچه از آمار و ارقام بر می‌آید چین یک میلیون و ۹۹۰ هزار تن فولاد را به طور متوسط در اسفندماه تولید کرده است. همزمان با سطح ضعیف تقاضا در بازار محصولات فولادی و نزدیک شدن فصل بارش در هند، زمانی که تولید صنعتی به طور سنتی در ‌این کشور کاهش خواهد یافت، میانگین تولید روزانه فولاد و چدن تا اواسط خرداد با کاهش روبه‌رو می‌شود و از ‌این رو میزان مصرف و خرید زغال کک‌سازی نیز با کاهش همراه خواهد شد.
سطح ضعیف و یکنواخت تقاضا در چین و هند مهم‌ترین عامل بازدارنده‌ای است که از بالارفتن قیمت‌ها در بازار فروش نقدی جلوگیری خواهد کرد. تاکنون کارخانه‌های ذوب‌آهن در هند وارد خریدهای نقدی در بازار نشده‌اند و بیشتر ‌این مواد را با قراردادهای بلند مدت پیش خرید می‌کردند. شروع سال مالی جدید و همچنین لزوم به پرکردن دوباره انبارها پیش از شروع فصل بارش در هند باعث می‌شود کارخانه‌ها فعالیت خرید خود را در کوتاه مدت افزایش دهند. اگر حجم محدودی از ‌این مواد استرالیایی به دلیل شرایط فورس ماژور و اضطراری تحت قراردادهای بلندمدت حمل نشوند، احتمال دارد مصرف‌کنندگان هندی وارد بازارهای فروش نقدی شوند. در دوره اردیبهشت تا مرداد، کاهش فصلی میزان مصرف و بدتر شدن شرایط حمل و نقل، سطح تقاضا در بازار زغال کک‌سازی را در نقاط پایین باقی نگه خواهد داشت. با توجه به وجود کالای کافی در انبارها، فولادسازان چینی تمایل کمی ‌به خرید ‌این ماده از خود نشان می‌دهند. بنا بر محاسبات انجام شده در مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه، چنانچه متقاضیان در چین تصمیم به افزایش حجم خرید بگیرند بیشتر مواد محلی را ترجیح می‌دهند؛ زیرا اختلاف بهای میان زغال کک‌سازی استرالیا و چین، بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده و تحویل آن در استان‌های ساحلی هر تن 27 تا 30 دلار است. سطح تقاضا در بازار زغال‌سنگ استرالیا ضعیف خواهد بود، همچنین عرضه‌کنندگان مجبور خواهند بود تا با رقبای خود در آمریکای جنوبی که مواد پیشنهادی آنان از‌ ایده قیمتی جذابی در هر تن 200 تا 220 دلار سی‌اند اف چین برخوردار است (این سطح قیمتی با قیمت‌های فوب بنادر استرالیا برابری می‌کند) به رقابت بپردازند.
نبود عرضه مازاد در بازار حقیقتی است که از کاهش بهای زغال‌سنگ جلوگیری خواهد کرد. در همین ارتباط کارخانه بی‌ام‌ای (BMA)، بزرگ‌ترین عرضه‌کننده زغال‌سنگ مرغوب در جهان، به دلیل ادامه اعتصاب‌ها در ۷ معدن اصلی خود شرایط را فورس ماژور اعلام کرده است. به علاوه‌ اینکه ‌این شرکت معدن روباز خود، نورویچ پارک با تولید سالانه ۵ میلیون و۷۰۰ هزار تن زغال کک‌سازی را به دلیل سوددهی ناچیز تعطیل کرد. همچنین بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان زغال‌سنگ در استرالیا به مذاکرات خود با مصرف کنندگان ژاپنی بر سر بهای قراردادها در سه ماهه دوم میلادی ادامه خواهند داد، بنابراین تصور بر تنگ‌تر شدن کیسه عرضه مواد از احتمال بیشتری برخوردار است که همین موضوع باعث بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود.
مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه (MESD) بر‌این باور است در کوتاه مدت توازن در بازار زغال کک‌سازی برقرار خواهد ماند: کاهش عرضه با توجه به سطح ضعیف تقاضا از سوی خریداران اصلی جبران خواهد شد اما رشد احتمالی سفته بازی‌ها باعث می‌شود بهای فروش نقدی هر تن 5 تا 10 دلار افزایش یابد. در همین زمان، شرایط نامطلوب در بازار محصولات فولادی و در انبارهای زغال‌سنگ مصرف کنندگان باعث تاخیر در بازگشت مثبت روند در بازار خواهند شد. همچنین با کاهش میزان مصرف زغال‌سنگ و ضعیف شدن سطح تقاضا، بهای فروش نقدی وارد سراشیبی سقوط می‌شود.
قراضه آهنی
اما در بازار قراضه روند قیمت در سه ماه پیش، رو به صعود است که دلایل تاثیرگذار بر بهای ‌این ماده عبارتند از:
در فروردین ماه، جمع آوری قراضه بیش از پیش در آمریکا، اروپا و حوزه روسیه با توجه به شرایط مطلوب آب و هوا افزایش یافت و انتظار می‌رود در دوره اردیبهشت تا مرداد در سطوح بالا باقی بماند.
در ترکیه، با توجه به بازگشت مثبت روند در بازارهای داخلی و صادراتی شمش و میلگرد سطح تقاضا با تغییر چندانی مواجه نخواهد شد. تا اواسط خرداد، حجم و بهای محصولات نهایی در پایانه‌های فروش وارد سراشیبی سقوط می‌شوند اما از اواخر خرداد ماه و اوایل تیرماه وضعیت در بازار به سمت بهتر شدن تغییر خواهد کرد. در خاور دور، سطح تقاضا در بازار قراضه فولادی با منشا ‌ایالات متحده در پرتو کاهش فصلی میزان تولید ضعیف خواهد شد؛ بنابراین صادرکنندگان آمریکایی مجبور خواهند بود گلوگاه‌های جایگزینی، به طور ویژه در ترکیه، برای فروش محصولات خود بیابند.
در فروردین شاهد بودیم قیمت‌ها در بازارهای داخلی ‌ایالات متحده با کاهش همراه و روند نزولی در اواسط اردیبهشت ماه وارد صحنه شد. از اواسط خرداد قیمت‌ها در بازار یکنواخت می‌شود و در تیرماه شروع به اوج گرفتن می‌کند.
*تحلیلگر بازار فولاد در مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه (MESD)