دستور‌العمل اجرایی معاملات قرارداد سلف موازی

دستور‌العمل اجرایی معاملات قرارداد سلف موازی استاندارد نفت و فرآورده‌های نفتی در بورس کالای ایران مصوب ۱۴/۱۲/۸۹ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مشتمل بر ۴۵ ماده و ۲۴ تبصره است که در پی آمده است: *فصل اول- تعاریف و کلیات

ماده ۱ - تعاریف

کلیه اصطلاحات و واژه‌هایی که در ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی و دستور‌العمل معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا مصوب ۵/۷/۱۳۸۹ شورای عالی بورس و اوراق بهادار تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این دستور‌‌العمل نیز کاربرد دارند. واژه‌های دیگر دارای معانی ذیل هستند:

۱- آخرین روز معاملاتی: آخرین روزی که امکان معامله یک قرارداد سلف موازی استاندارد در بورس وجود دارد.

۲- اتاق پایاپای: واحدی است که وظیفه تسویه و پایاپای معاملات قرارداد سلف موازی استاندارد را برعهده دارد.

۳- عضو اتاق پایاپای: کارگزار، کارگزار / معامله‌گر و هر شخص حقوقی دیگری است که تحت این عنوان مطابق مقررات مربوطه، به عنوان عضو اتاق پایاپای پذیرفته شده و وثایق لازم را بدین منظور نزد اتاق پایاپای تودیع کرده است.

۴- اطلاعیه عرضه: گزارشی است که برای اطلاع سرمایه‌گذاران از وضعیت دارایی پایه و مشخصات قرارداد سلف موازی استاندارد در قالب فرم‌هایی که به تصویب هیات مدیره بورس می‌رسد، برای عموم منتشر می‌شود.

۵- تحویل فیزیکی: تسلیم دارایی پایه قرارداد سلف موازی استاندارد سررسید شده توسط فروشنده به دارنده گواهی سلف موازی استاندارد.

۶- تسویه نقدی: تسویه نقدی معامله ناشی از اعلام یا اقدام هر یک از طرفین قرارداد سلف موازی استاندارد مبنی بر انصراف از تحویل دارایی پایه موضوع قرارداد است. بر مبنای شرط ضمن عقد قرارداد و در مهلت مقرر در این دستور‌العمل، خریدار اختیار دارد که از تحویل گرفتن دارایی پایه و فروشنده اختیار دارد که از تحویل دادن دارایی پایه انصراف دهند. در صورت انصراف هر یک از طرفین قرارداد از تحویل دارایی پایه، فروشنده متعهد است که ارزش دارایی پایه بر اساس قیمت پایانی آخرین روز معامله را به خریدار پرداخت کرده و قرارداد را تسویه کند.

۷- حساب عملیاتی: حساب بانکی است که جهت تسویه وجوه اعضا توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۸- دامنه نوسان قیمت روزانه: دامنه قیمت مجاز ورود سفارش‌های قرارداد سلف موازی استاندارد در هر جلسه معاملات است.

۹- دارایی پایه: دارایی موضوع قرارداد سلف موازی استاندارد پذیرش شده است.

۱۰- دوره معاملاتی: فاصله زمانی اولین لغایت آخرین روز معاملات هر قرارداد سلف موازی استاندارد است که جزئیات آن در قرارداد تعیین می‌شود.

۱۱- روز کاری: روزهای مجاز معاملاتی که توسط هیات مدیره بورس جهت انجام معاملات قرارداد سلف موازی استاندارد تعیین می‌شود.

۱۲- رینگ صادراتی: جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی است که مقصد آنها صرفا بازار هدف بین‌المللی است.

۱۳- قرارداد سلف موازی استاندارد: قراردادی است که بر اساس آن مقدار معینی از دارایی پایه بر اساس مشخصات قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش می‌رسد. وجه قرارداد مذکور باید نقدی در مهلت تسویه و طبق مشخصات قرارداد پرداخت و دارایی پایه در سررسید تحویل شود. در طول دوره معاملاتی قرارداد، خریداران می‌توانند به فروش قرارداد سلف موازی استاندارد به میزان خریداری شده به شخص دیگری اقدام کنند. این دو قرارداد از هم مستقل هستند و فروشنده به استناد گواهی سلف موازی استاندارد، خریدار را به فروشنده اولیه (شرکت ملی نفت ایران) جهت تحویل فیزیکی حواله می‌دهد. در این حالت پذیرنده حواله مسوولیت مراجعه به فروشنده اولیه را پذیرفته و حق رجوع به فروشنده در معامله ثانویه را ندارد.

۱۴- قیمت پایانی: قیمتی است که بر اساس روش تعیین شده در این دستور‌العمل برای هر نماد معاملاتی در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی توسط بورس محاسبه و اعلام می‌شود.

۱۵- گواهی سلف موازی استاندارد: سندی است که توسط اتاق پایاپای صادر شده و مشتمل بر مجموع دارایی خریدار از هر قرارداد سلف موازی استاندارد است. این گواهی در طول دوره معاملاتی مبنای انجام معاملات و پس از پایان آن دوره مبنای تسویه نقدی یا تحویل فیزیکی قرارداد سلف موازی استاندارد خواهد بود.

۱۶- ماه قرارداد: ماهی است که طی آن تحویل فیزیکی بر اساس برنامه بارگیری اعلامی توسط شرکت ملی نفت ایران انجام می‌شود.

۱۷- مهلت تسویه: مهلت زمانی تسویه وجوه قرارداد سلف موازی استاندارد از سوی خریدار است که طبق مشخصات قرارداد تعیین شود.

ماده ۲- مشخصات قرارداد سلف موازی استاندارد به پیشنهاد بورس به تصویب هیات پذیرش می‌رسد و حداقل شامل موارد زیر است:

۱- دارایی پایه

۲- مشخصات دارایی پایه و حسب مورد استاندارد دارایی پایه

۳- نام و مشخصات تولید‌کنندگان و عرضه‌کنندگان

۴- اندازه قرارداد

۵- دوره معاملاتی قرارداد

۶- ماه‌های قرارداد

۷- واحد پولی قیمت

۸- دوره تحویل

۹- مکان‌های تحویل