عرضه نفت در بورس و تداوم آن

خبرگزاری فارس - عدم موفقیت‌های پی‌در‌پی عرضه نفت در بورس به حدی رسیده که مسوولان ارشد از جمله رییس‌جمهور، وزیر اقتصاد و وزیر نفت بهتر است فکری به حال آن کنند، زیرا نوش دارو باید قبل از مرگ برسد و بورس نفت نیز نیاز دارد قبل از اینکه زخم‌هایش عمیق‌تر شود، فکری به حالش کنند. تصور شکسته شدن طلسم عرضه‌های نفت خام در چهارمین عرضه اشتباه بود، زیرا چهارمین محموله نفت خام که معامله شد به دلیل صفر در نظر گرفتن پرمیوم آن محموله بود، البته تنها نیمی از حجم عرضه شده به فروش رسید. پس از آن موضعگیری‌هایی مبنی بر اینکه ارزان فروشی و ارزان‌خری نفت خام در بورس اتفاق افتاده....چرا پرمیوم صفر در نظر گرفته شد و چرا نفت از آن ملت ارزان به فروش رفت، انعکاس یافت.

البته این انتقادات با پاسخ برخی مسوولان مواجه شد و مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در سخنانی اعلام کرد در بودجه سقف قیمتی برای فروش نفت در نظر گرفته شده و ما در هیچ قراردادی نفت را ارزان‌تر از این میزان نفروخته‌ایم.

از این صحبت‌ها که بگذریم وضعیت این بورس به نحوی شده که دیگر اخبار پنجمین، ششمین، هفتمین و غیره عرضه نفت خام برای همه خسته‌کننده و تکراری شده است و معلوم نیست چه زمانی خبر به ثمر نشستن این بورس شنیده می‌شود، البته بنزین و نفت کوره نیز که یکی از گام‌های راه‌اندازی بورس نفت است در حال حاضر بنا به دلایلی که از سوی عرضه‌کنندگان آن عنوان می‌شود، در تالار صادراتی متوقف است.

وقتی عرضه‌های نخست نتیجه نداد همه دنبال دلیل آن بودند و خریداران و کارگزاران دلایلی را مطرح می‌کردند که امید به حل آن در عرضه‌های بعدی داشتند، ولی هیچ تغییری ایجاد نشد. این عدم تغییر شرایط باعث شد به مرور خریداران نفت خام که در نخستین عرضه شش نفر بودند در عرضه‌های بعدی کم شود تا اینکه در هفته گذشته به صفر رسید.

وقتی تنها وعده حل مشکلات داده می‌شود، باید از به نتیجه رسیدن معاملات صرف نظر کرد و به دنبال این مساله رفت که آیا با این شرایط احتمال تعطیلی بورس نفت وجود دارد یا خیر؟

وقتی در خصوص امکان تعطیلی بورس نفت با توجه به عدم موفقیت‌ها پی‌درپی آن از مسوولان پرسیده می‌شود، با تاکید اعلام می‌کنند همه برای راه‌اندازی واقعی و رونق بورس نفت تلاش می‌کنند و مصمم به این کار هستند. همچنین به این مساله استناد می‌کنند که هر کاری در ابتدای راه مشکلاتی دارد.

اما دو ماه از نخستین عرضه نفت خام می‌گذرد و تنها یک نمره قبولی در کارنامه آن وجود دارد.

به گفته برخی کارشناسان و مسوولان، مقاومت اصلی در بدنه وزارت نفت است و تنها امیدی که برای رونق و راه‌اندازی واقعی آن وجود دارد وعده‌ای است که مسوولان بورس کالا مبنی بر برگزاری جلسه‌ای با وزیر نفت در خصوص بررسی مشکلات و پیدا کردن یک راه حل برای این کار می‌دهند، زیرا مقاومت‌ها در بدنه وزارت نفت به حدی است که به نظر می‌رسد گره معاملات نفت خام در دست وزیر نفت و رییس‌جمهور خواهد بود.

این یاس و نا امیدی در خریداران به این دلیل است که می‌دانند همکاری و هماهنگی شرکت ملی نفت ایران با مشتریان خارج از بورس در خصوص شرایط عرضه و فروش اعتباری با دریافت ضمانت‌نامه بیشتر از خریداران بورس است. این شرایط به نوعی بورس نفتی که قرار بود باعث ارتقای جایگاه ایران در منطقه شود را به کما برده و می‌توان گفت از سوی خریداران بایکوت شده و کسی اقدام به خرید نمی‌کند.

نباید وضعیت بورس نفت این چنین می‌شد که در داخل بنا به هر دلیلی خریداری وجود نداشته باشد، زیرا با تبلیغاتی که پیش از راه‌اندازی در این زمینه انجام شده بود نگاه کشور‌های همسایه به این بورس بود، اما در حال حاضر با عرضه این نفت و عدم فروش آن جایگاه ایران ارتقا نیافت.

با توجه به اینکه نفت و فروش آن یک منبع درآمدی برای ایران است از اهمیت فراوانی برخوردار است و این بورس نیز با هدف ارتقای بیشتر جایگاه ایران در منطقه و جهان راه‌اندازی شد؛ بنابراین لازم است همانند جلسه اضطراری که برای حل مشکل اختلاس سه هزار میلیاردی برگزار شد، چنین جلسه‌ای برای بورس نفت و فروش آن برگزار شود.

اکنون همه نگاه‌ها به جلسه وزیر نفت است تا بلکه این گره باز و نوش دارو به موقع برسد. همچنین باید دید با شرایط فعلی آیا بورس نفت به بقای خود ادامه می‌دهد یا با توجه به گفته مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، اگر بورس جواب ندهد عرضه نفت خام متوقف می‌شود؟