تحلیل‌گران بازار: اختلاف قیمت دلار آزاد و دولتی باعث رانت قیمتی می‌شود

گروه بورس کالا - سردار خالدی: مبادلات دیروز بورس کالا با اتفاق عجیبی در رینگ محصولات مواد صنعتی برای محصولات مس همراه بود. دادوستدهای دیروز محصولات شرکت ملی مس در بورس کالا با نوسان دنبال شد؛ به طوری که در مبادلات روز گذشته در حالی هر کیلو مس کاتد با نرخ بیش از ۱۱ هزار تومان به ازای هر کیلو اعلام شده بود که در عرضه معامله قبلی تنها بیش از ۹ هزار تومان بود. پس از اعلام خبر افزایش قیمت عرضه محصولات مس در بورس کالا با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰ تومانی برای پایه فروش، ظاهرا اختلاف نظرهایی در رینگ مواد صنعتی به وجود آمده و ناظر معاملات تنفس اعلام کرده تا دوباره در این خصوص تصمیم‌گیری شود. بعد از این اتفاق بود که قیمت روی ۹ هزار و ۹۶۵ تومان و ۶ ریال بسته شد. دادوستد سایر انواع محصولات مسی همچون مس مفتول و اسلب در پایان به ترتیب با قیمت ۱۰ هزار و ۲۰۸ تومان و ۱۰ هزار و ۲۳۰ تومان انجام شد.

در این روز در بورس اوراق نیز همزمان با این فاصله قیمتی، شرکت ملی صنایع مس ایران با ۴۲ واحد افزایش شاخص، بیشترین تاثیر مثبت را بر جا گذاشت. قیمت جهانی هر تن شمش مس در بازار لندن (LME) روز ۸ سپتامبر(روز پایانی کاری هفته سپری شده) ۹ هزار و ۴۰ و ۹ هزار و ۴۱ دلار بوده است. این در شرایطی بود که دادوستد هر تن از این محصول در روزهای ۷ و ۶ سپتامبر به ترتیب ۸ هزار و ۹۷۰ و ۸ هزار و ۹۱۹ دلار بوده است.

در همین رابطه برای مشخص شدن با وضعیت به وجود آمده با محمد مهدی رفیعی یکی از کارگزاران بورس کالا صحبت کردیم، این کارگزار بورس کالا در ابتدا با اشاره به نحوه قیمت‌گذاری مس گفت: برای تعیین نرخ مس، معامله گران میانگین قیمت ۵ روز پایانی نرخ اعلام شده بازار لندن (LME) را به اضافه ۶۰ دلار پریمیوم بابت هزینه‌های مربوطه همچون بیمه، حمل و نقل، ترخیص و امور گمرک و بازرگانی حساب می‌کنند، عدد به دست آمده را در نرخ رسمی‌دلار ضرب کرده و پس از این است که قیمت تعیین شده را برای اینکه پیش فرض معامله گران مبنی بر اختلاف نرخ دلار آزاد و رسمی‌۴ درصد است در عدد ۰۴/۱ درصد ضرب کرده و رقم به وجود آمده، قیمت نهایی محاسبه مس خواهد بود. رفیعی در ادامه افزود: زمانی که اختلاف نرخ دلار بازار آزاد و رسمی‌بیش از ۴ درصد مورد نظر باشد، آنگاه این افزایش قیمت در بازار، رانتی را به وجود می‌آورد که باعث می‌شود قیمت‌ها حالت نوسانی داشته باشد.

وی در پایان تاکید کرد برای رهایی از این وضعیت علاوه بر سیاست‌های مربوط به حوزه بازرگانی و نرخ تعرفه، برنامه‌های یکسان‌سازی نرخ ارز از سوی بانک مرکزی به منظور کاهش اختلاف و رانت بازار بسیار موثر است.

واردات محصولات بازار لندن (LME) اغلب برای بیشتر کشورهای خاورمیانه در نزدیک‌ترین بندر خاورمیانه که جبل العلی امارات است تحویل داده می‌شود، البته برای هر کشوری این موضوع به سیاست‌های بازرگانی و نرخ تعرفه و فاصله‌های مکانی و زمانی مربوط می‌شود.

به نظر می‌رسد رسانه ای شدن خبر فروش محصولات ملی مس با تفاوت زیاد نسبت به معامله قبلی، بازرسان را نسبت به نحوه قیمت‌گذاری حساس کرده است.