گروه بورس کالا - در حالی گمانه‌زنی‌ها پیرامون بازار قراردادهای آتی همچنان ادامه دارد که مسوولان از بهتر شدن اوضاع در روزهای آینده خبر می‌دهند و دلایل محدودیت‌های کنونی را در تعهد مدیریت بورس به ادامه مبادلات قراردادهای آتی و حفظ حقوق مشتریان و شرکت‌های کارگزاری می‌داند. تمام اتفاقات درباره بازار قراردادهای آتی در حالی روی داده که بازار طی سه روز گذشته با ثبت افت دامنه متوالی ۳ درصدی رو به رو بوده و به تناسب این وضعیت از التهاب‌ها تا حدودی کاسته شده و مدیریت بازار با فرصت بیشتری در فکر بهبود اوضاع است، شرکت‌های کارگزاری نیز اگر چه نسبت به وضعیت فعلی بازار آتی گلایه زیادی دارند، اما ترجیح می‌دهند با توجه به شرایط خاص کنونی از متضررشدن حقوق مشتریان جلوگیری و امیدوار به آینده، جانب احتیاط را در نظر بگیرند.

سیاوش سلیمانی یکی از کارشناسان بازار آتی با اشاره به ریزش قیمت‌ها طی چند روز گذشته بر این باور است اگر موقعیت‌های معاملاتی خرید فزاینده در بازار باز شود، چه بسا که قیمت‌ها با افزایش قابل توجهی روبه‌رو خواهد شد این در حالی است که پیش از این نیز برخی مطلعان بورس، از صف‌های طولانی خرید در بازار در صورت دو طرفه شدن معاملات خبر داده بودند.

براساس گفته این کارشناس، در هیچ بازاری از جهان سابقه ندارد که به کسی اجازه داده نشود خرید انجام دهد. به اعتقاد فعالان، تمامی محدودیت‌های ایجاد شده همچون کاهش تعداد سقف موقعیت‌های تعهد ایجاد شده، افزایش میزان وجه تضمین و عدم‌امکان اخذ موقعیت تعهدی خرید فزاینده دال بر این است که همه چیز به تصمیمات مسوولان در روزهای آینده بستگی دارد.

براساس گفته این کارشناس بازار آتی، روال معاملات قبلا در قراردادهای آتی به گونه‌ای بود که اغلب خریداران در موقعیت سود قرار می‌گرفتند و در عین حال کسانی که سود شناسایی می‌کردند برخی نیز از ضرر جلوگیری می‌کردند، این در حالی است که طی یک هفته گذشته در شرایطی که نیمی از بازیگران بازار خارج شده بودند و شرایط برای انجام معاملات جدید نیز سخت شده بود که اصول اولیه بورس اعم از شفافیت و تعیین قیمت‌ها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا، به فراموشی سپرده شده است.

اشاره این تحلیلگر به مبادلات هفته گذشته و مشکل بودن سامانه معاملاتی برمی‌گردد که طی یک هفته گذشته بارها با پیغام فنی «Server Too Busy» روبه‌رو شده بود. بسیاری از مشتریان نیز در گلایه از این وضعیت بر این باورند زمانی که تعداد زیادی از بازیگران حقیقی و حقوقی از سیستم معاملاتی خارج شدند و بازار نیز هر روز با اطلاعیه‌های جدید با محدودیت همراه شده، چگونه ممکن است سامانه معاملاتی با پیغام فنی رو به رو شود؟ البته به نظر می‌رسد مشکلات فنی و اختلالات اینترنتی عامل اصلی این وضعیت بوده و چه بسا مسوولان نیز از وضعیت به وجود آمده ابراز ناراحتی کرده اند.

براساس گفته سلیمانی، تا زمانی که بازار روال معمول واقعی خود را مبنی بر دو طرفه بودن معاملات از سر نگیرد و از سویی مکانیزم عرضه و تقاضا و تعیین قیمت واقعی نشود، نمی‌توان به شفاف شدن قیمت‌ها امیدوار بود. تجربه‌ای که بازار ارز و سکه چه در نقدی و چه در آتی برای سرمایه‌گذاران در پی داشته این است که از تایید صحبت‌های هیجانی و بدون تعهد برخی مطلعان خودداری و سعی کنند تا می‌توانند از شنیده‌هایی که بر ابهامات بازار افزوده می‌شود، خودداری کنند.

به اغلب معامله گران نیز توصیه می‌شود کج‌دار و مریز با صبوری، روزهای پیش رو را پشت سر بگذارند و با توجه به شرایط فعلی براساس توان و مسوولیتی که دارند بهترین تصمیم را بگیرند. در بازار دیروز قراردادهای آتی، افت قیمت‌ها ۵درصد بود؛ برای سکه سررسید مهرماه قیمت‌ها با افت ۹۱/۴ درصدی در محدوده یک میلیون و ۳۴۲ هزار تومان تا یک میلیون و ۳۶۸ هزار تومان، سررسید آذرماه با افت ۵ درصدی در محدوده یک میلیون و ۳۸۷ هزار تومان تا یک میلیون و ۳۹۳ هزار تومان و سررسید دی ماه با افت ۹۷/۴ درصدی در محدوده یک میلیون و ۴۳۹ هزار تومان تا یک میلیون و ۴۵۰ هزار تومان قرار گرفت.

دلایل یکطرفه شدن بازار آتی سکه

خبرگزاری مهر- از شش روز پیش تاکنون امکان اخذ موقعیت تعهدی خرید فزاینده برای فعالان بازار قراردادهای آتی بورس کالا مقدور نیست. ادامه این وضعیت، اعتراض معامله گرانی را در برداشته که اکنون با تبخیر بازدهی‌ها در مرز ورود به بازار جبرانی قرار گرفته‌اند.از روز دوشنبه هفته گذشته تاکنون مدیریت قراردادهای مشتقه بورس کالا با اعلام اطلاعیه‌ای از امکان موقعیت‌های خرید جدید از سوی فعالان بازار آتی سکه جلوگیری کرده است؛ اقدامی که از سوی معامله گران بازار قرارداد‌های آتی سکه از آن به عنوان فروشنده شدن یکطرفه بازار یاد می‌شود و منجر به اعتراض آن دسته از معامله گرانی شده که مدعی هستند تداوم این وضعیت به تضییع حقوق و اموال آنها انجامیده است.

روز دوشنبه هفته گذشته در حالی اطلاعیه بورس کالا مبنی بر عدم‌امکان اخذ موقعیت تعهدی خرید فزاینده اعلام شد که یک روز قبل از آن، عده‌ای با تحلیل شرایط موجود اقدام به درج سفارش خرید در سامانه معاملات کرده بودند، اما اکنون با فروشنده شدن یکطرفه بازار، مجبور به گرفتن موقعیت فروش و خروج همراه با ضرر از بازار هستند.

پاسخ بورس کالا به انتقادها

در مقابل، مدیریت قراردادهای مشتقه بورس کالا، ادعای تضییع مال خریداران بازار آتی را بی‌اساس اعلام کرد و گفت: بورس کالا در شرایط اضطرار با استناد به بند (۴) الف ماده الحاقی دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی مبنی بر عدم‌شفافیت در قیمت دارایی پایه که در اصل قیمت سکه در بازار نقدی است، اقدام به جلوگیری از اخذ موقعیت خرید فزاینده از دوشنبه هفته گذشته تاکنون کرده است. البته همه اقدامات و سیاست‌های انجام شده تابع مقررات حاکم است.

پدرام زادنو عزیزی با رد هرگونه تحمیل ضرر و زیان به فعالان بازار آتی از بابت عدم‌اخذ موقعیت تعهدی خرید فزاینده یا به اصطلاح فروشنده کردن یکطرفه بازار آتی، عنوان کرد: افرادی که به این وضعیت معترض هستند بر اساس پیش‌بینی که می‌توانستند بر اساس آن بازدهی به‌دست آورند، در حالی از دست رفتن آن را عنوان می‌کنند که تا پایان روز چهار شنبه فرصت کسب سود و خروج از بازار را داشته‌اند و از روز پنج شنبه هفته قبل عملا شاهد افت ۵ درصدی قیمت قرارداد‌های آتی در هر روز بوده‌اند.

این مقام مسوول افزود: با این اقدام بورس کالا فقط از دامنه دار شدن هیجان در بازار آتی جلوگیری کرده و نوسان قیمت هم‌اکنون نیز متصور است؛ از این رو هر گونه کاهش قیمت در بازار قراردادهای آتی از نوسان قیمت‌ها در بازار نقدی ناشی شده که این بازار متناظر با آن حرکت می‌کند.به باور عزیزی، بورس کالا با سنجیدن وضعیت دو طرف خریدار و فروشنده اقدام به کنترل بازار متشکل آتی سکه می‌کند که ممکن است در این فرآیند بازارها با کاهش یا افزایش قیمت‌ها همراه باشند.وی در پایان در برابر این پرسش که بازار آتی سکه تا چه حد در نوسانی شدن قیمت‌ها در بازار نقدی سکه دخیل است ؟ پاسخ داد: در حال حاضر ۳ هزار و ۵۰۰ موقعیت خرید و فروش در بازار آتی سکه وجود دارد که با احتساب هر قرارداد ۱۰ سکه‌ای، گردش تعداد ۳۵ هزار سکه را در این بازار شامل می‌شود، این در حالی است که فقط حجم پیش‌فروش‌های سکه از سوی بانک مرکزی بالغ بر ۱۰ میلیون قطعه بوده که در کنار حجم سکه‌هایی که از قبل در بازار نقدی موجود بوده است، عملا بازار آتی هیچ تاثیری نمی‌تواند بر نوسان بازار نقدی بر جای گذارد.