در روزهای اخیر روند قیمت انواع کالاهای پایه و مصرفی در حالی به اصلی‌ترین دغدغه های مسوولان همه دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط تبدیل شده است که کارکرد بورس کالا تا حدودزیادی مغفول باقی مانده است. مهرزاد نامداری معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران با تاکید بر این نکته که بر اساس تجارب جهانی و همچنین تجربه چند سال اخیر در ایران، ساز و کاری بهتر از بورس برای کشف قیمت واقعی کالاها وجود ندارد در پاسخ به نحوه قیمت‌گذاری انواع کالاها در این بورس در گفت‌وگو با «فارس» گفت: فرآیند معاملات در بورس کالا و کشف قیمت واقعی محصولات عرضه شده در این بورس در حالی ارتباط مستقیم و منطقی با میزان عرضه تولیدکنندگان محصولات پایه و میزان تقاضای مصرف‌کنندگان دارد که بورس کالا به عنوان یک ترازوی نظام‌مند و با همکاری مستقیم نهادهای مسوول مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این زمینه عمل می‌کند.

معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران در پاسخ به برخی ادعاها در خصوص نقش بورس کالا در افزایش قیمت کالاهای پایه خاطرنشان کرد: مدیریت عرضه که مهم‌ترین و تاثیرگذارترین فاکتور تعیین قیمت کالاهای پایه است، ارتباط مستقیمی با میزان تولید واحدهای تولیدی در کشور دارد و واضح است که هرگونه کاهش تولید یک کالای پایه در داخل کشور به طور اتوماتیک بر میزان و محدودیت عرضه آن در بورس کالا و در نهایت افزایش قیمت احتمالی آن تاثیرگذار خواهد بود و بورس کالا به عنوان یک بازار هیچ نقشی در افزایش احتمالی قیمت کالاهای پایه عرضه شده ندارد. از سوی دیگر، نوسانات نرخ کالاهای پایه در بازارهای جهانی و نرخ دلار نیز در افزایش قیمت این دسته از کالاها موثر است.

وی در خصوص تمهیدات بورس کالا برای کنترل میزان عرضه تولیدکنندگان گفت: بورس همزمان با پذیرش کالاها نسبت به دریافت تعهدات عرضه مستمر توسط تولیدکنندگان اقدام می‌کند که شرح آن به عنوان مثال به صورت تعهد عرضه هر ماه دو بار یا عرضه هر هفته یکبار در صورت وجود تقاضا، به طور شفاف در امیدنامه درج و پذیرش کالاها انتشار می‌یابد، اما کاملا واضح است که میزان عرضه کالا در بورس در نهایت توسط خود تولیدکنندگان تعیین می‌شود و اگر کالایی به عنوان مثال در حوزه محصولات پتروشیمی با کاهش تولید در کشور یا کاهش واردات روبه‌رو باشد - چنانچه هم اکنون به علت مسائل مختلف واردات مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان برخی از کالاها کاهش یافته و به همین علت میزان تولید این دسته از کالاها به شدت با افت روبه‌رو شده است- میزان عرضه آن کالا نیز توسط تولیدکننده در بورس کاهش می‌یابد و با توجه به وجود تقاضای واقعی در بازار، افزایش قیمت احتمالی آن کاملا قابل پیش‌بینی است.

وی سپس در پاسخ به برخی ادعاها در مورد عدم امکان دسترسی تولیدکنندگان واقعی به مواد اولیه از طریق بورس کالا افزود: زمانی که خریداران محصولات پتروشیمی یا همان تولیدکنندگان واقعی از قبل توسط سامانه بهین یاب با مکانیسم‌های معینی مشخص شده‌اند و به عنوان نمونه با همکاری مستقیم سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و وزارت صنعت، معدن و تجارت، تبادل منظم اطلاعات خریداران و صنایع پایین دستی و تطابق آنها با ظرفیت‌های واقعی تولید صورت می‌پذیرد و به طور مستمر با اعلام موارد مغایر با معاملات به بورس کالای ایران به سرعت از خریدهای بعدی جلوگیری می‌گردد، نمی‌توان گفت که مکانیسم کنونی عرضه در بورس کالا، تولیدکننده واقعی را از دسترسی به مواد اولیه محروم می‌کند؛ چرا که اسامی همین تولیدکنندگان واقعی به طور مرتب از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت به بورس کالا اعلام می‌شود و فقط آن دسته از تولیدکنندگانی که در سامانه بهین‌یاب ثبت‌نام کرده‌اند و اسامی آنها به بورس اعلام شده است، می‌توانند نسبت به خرید مواد اولیه مورد نیاز خود از بورس اقدام کنند. بنابراین امیدوارم ادعای چنین اشخاصی ناشی از بی‌اطلاعی آنها از ساز و کار بورس کالا باشد.