پدرام ایزدی*
مقدار ناچیز زغال کک‌سازی مورد نیاز از جانب واردکنندگان بزرگ که باعث ضعیف شدن سطح تقاضا در دوره خرداد تا شهریور می‌شود، تداوم سطح ضعیف تقاضا در کشورهای چین و هند که مهم‌ترین عامل بازدارنده در روند روبه رشد قیمت‌های فروش نقدی به حساب می‌آید، غیاب عرضه مازاد این ماده در بازار، همچنین افزایش مبلغ قراردادهای زغال سنگ که چندی پیش از سوی شرکت‌های بزرگ اعمال شد و در آخر اعمال مالیات ۳۰ درصدی بر سود مازاد از فروش معدن‌داران استرالیایی، از جمله عواملی هستند که در پیش‌بینی بهای این ماده در ماه‌های آتی موثرند.

بر اساس گزارش‌های دریافتی، عرضه‌کنندگان زغال کک‌سازی در استرالیا قیمت‌های پیشنهادی خود را به سطح هر تن 220 تا 222 دلار ( فوب) افزایش داده‌اند، اما آخرین قراردادها در سطح هر تن 218 تا 220 دلار (فوب بنادر شرقی) امضا شده است.
در عین حال به نظر می‌رسد در تابستان، با گرم تر شدن هوا میزان مصرف زغال کک سازی در سرتاسر جهان کم شود و از این رو بر سطح تقاضا و بهای این ماده تاثیر بگذارد. در چین نیز که یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان زغال سنگ است، انتظار می‌رود به منظور برقراری تعادل میان دو کفه عرضه و تقاضا در بازارهای خانگی محصولات فولادی، تولید فولاد و چدن کاهش یابد.
رشد تولید هم به نظر نمی‌رسد در تابستان زیاد باشد، چراکه پیش‌بینی می‌شود از سطح فعالیت‌های تجاری در بازارهای خارجی و خانگی کاسته شود. علاوه بر این پیش‌بینی می‌شود در هند تولید چدن با کاهش روبه‌رو شود و اساسا دلیلی جز افت یکباره سطح تقاضا از سوی صنایع مصرف کننده محصولات فولادی در خلال ریزش باران‌های موسمی و مشکلات موجود در حمل و نقل کالا نخواهد داشت؛ هر چند که در عین حال احتمال می‌رود میزان خرید زغال کک‌سازی در شهریورماه افزایش یابد.
به نظر کارشناسان، سطح تقاضای ضعیف، یکنواخت و مستمر در چین و هند از جمله عوامل کلیدی هستند که از رشد بهای زغال کک‌سازی در بازارهای فروش نقدی جلوگیری خواهند کرد. در حال حاضر، اغلب کارخانه ها در هند زغال سنگ را تحت قراردادهای بلند مدت وارد می‌کنند، تا کمکی به تامین نیازهای خود به این ماده باشد.
با این دیدگاه، فعالیت تجاری چندانی در بازارهای فروش نقدی به چشم نمی‌خورد. فرض بر این خواهد بود که تا اواسط خردادماه، تقاضا نیرومندتر خواهد شد، اما تنها حجم اندکی از سوی کارخانه‌های فولاد پیش خرید می‌شود تا بتوانند انبارهای خود را از کالا پرکنند و فصل باران‌های موسمی را بدون دغدغه خاطر پشت سر بگذارند.
زغال سنگ آمریکای شمالی که از نظر کیفیت با زغال سنگ استرالیا برابری می‌کند، از سطح تقاضای بالا و نیرومندی در میان محصولات وارداتی برخوردار خواهد بود که این امر را وامدار قیمت مقرون به صرفه خود می‌داند. همراه با رویارویی با مشکلات حمل و نقل در طول فصل باران‌های موسمی، مصرف کنندگان هندی میزان خرید خود را به حداقل خواهند رساند.
در چین، نه تنها کاهش پیش‌بینی شده در میزان مصرف زغال کک‌سازی، بلکه سطح بالای کالای محصور در انبارهای مصرف‌کنندگان از جمله موانعی هستند که از افزایش سطح تقاضا در بازارهای فروش نقدی جلوگیری می‌کنند.
در حال حاضر نیاز به زغال کک سازی از جانب بازارهای محلی با قیمت‌های پیشنهادی ثابت تامین می‌شود که خود از ایجاد تقاضا برای زغال سنگ بسیار گران استرالیا ممانعت به عمل می‌آورد. پیش‌بینی می‌شود به محض خالی شدن انبارها پیش از چرخش مثبت فصلی در صنعت فولاد، احساس نیاز به زغال‌سنگ تنها در اواسط سه ماهه سوم میلادی بیشتر شود.
همچنین غیاب عرضه مازاد در بازار، از بهای زغال سنگ حمایت خواهد کرد. به دلیل ادامه اعتصاب‌ها و کاهش میزان تولید زغال‌سنگ در معادن شرکت بی‌ام ای، بزرگ‌ترین تولید‌کننده در استرالیا، این شرکت تصمیم دارد تا اواسط خردادماه بهای قراردادها را هر تن 4 دلار به صورت ماه به ماه افزایش دهد و به قیمت هر تن 217 دلار در پایانه‌های خود به فروش رساند.
در نتیجه، افزایش مبلغ قراردادهای زغال‌سنگ در کوتاه مدت اهرم حمایتی در بهای فروش نقدی مواد استرالیایی خواهد بود. اگرچه این پیش‌بینی وجود دارد که در آینده‌ای نه چندان دور، پیش از افزایش هزینه تولید منتسب به اعمال مالیات بر سود افزوده در خصوص معدن کاوان استرالیایی که قرار است در ۱۱ خرداد اجرایی شود، عرضه از سوی استرالیا با افزایش همراه می‌شود، اما رکود در بخش تقاضا جنب‌وجوش بازار را به طور قطع کاهش می‌دهد.
برخی پیش بینی ها حاکی از این است که در نیمه اول سه ماهه سوم میلادی، افزایش قیمت‌ها چندان مورد انتظار نیست، چراکه پیش‌بینی می‌شود با توجه به افت میزان مصرف و وجود مشکلات حمل و نقل، سطح تقاضا ضعیف خواهد شد؛ ضمن اینکه پیش‌بینی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه نبود مازاد عرضه در بازار از کاهش قیمت‌ها در دوره مورد بررسی جلوگیری خواهد کرد.
*تحلیلگر بازار فولاد در مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه (MESD)