درس‌های مالیاتی هند در صنعت پتروشیمی

عارفه‌مشایخی: بررسی قوانین جدید مالیاتی در هند برای صنعت پتروشیمی نشان می‌دهد ایالت‌های مختلف این کشور در تلاشند به‌منظور ارتقای بهره‌وری و رشد بنگاه‌های با ارزش افزوده بالا و تولید کالاهای نهایی روش‌های مالیاتی خود را اصلاح کنند و با استفاده از ساختارهای جدید تولید توسعه‌یافته‌تری را در مقایسه با فروش محصولات با ارزش افزوده پایین‌تر در پیش بگیرند؛ ساختاری که تمرکز خود را به تولید محصولات نهایی و افزایش قوای زنجیره ارزش گذاشته و به عبارتی تولید‌کنندگان پایین دست را به تولید محصولات نهایی تشویق و ترغیب می‌کند.

شاهد این مدعا بندهای مالیاتی اساس‌نامه شورای GST هند است که طبق این اساس‌نامه تولید‌کنندگان محصولات اولیه پلیمری همچون پلی پروپیلن، پلی‌اتیلن و پلی وینیل کلراید موظف به پرداخت مالیات‌های ۱۸ درصدی برای تولیدات خود هستند و این در حالی است که تولید‌کنندگان پایین دستی که محصولات نهایی را تولید می‌کنند، ‌از دادن این مالیات‌ها معاف هستند. به نوعی می‌توان گفت تشویقی برای تولید‌کنندگان محصولات نهایی در نظر گرفته شده تا بیشتر تمرکز خود را به تولید و رونق دادن به زنجیره تولید بگذارند. منابع مالی این کشور اعلام کرده‌اند که مالیات برای محصولات و خدمات جدید هند، از طریق یکپارچه‌سازی مالیات‌ها تعریف شده است و این در حالی است که این منابع وعده مالیات‌های سخاوتمندانه‌تری را برای بخش‌های تولیدی نهایی می‌دهد. GST جایگزین مالیات غیر مستقیم محلی است که طبعا از طرق مختلف همچون مالیات بر فروش عمومی،‌ مالیات بر ارزش افزوده، مالیات‌های وارداتی و... بر تجارت بین‌المللی پلیمرها تاثیر می‌گذارد و این امر سبب می‌شود که تولید‌کنندگان بتوانند با استفاده از برنامه‌های بلند‌مدت نقشه راه روشنی را برای خود متصور شوند و بتوانند در ابعاد وسیع‌تری مسیر خود را پیگیری کنند. علاوه بر این موضوع، این قوانین این امکان را می‌دهند که تولید‌کنندگان به‌طور کامل امکان دریافت مالیات بر تقاضا را که پیش از این ممکن نبود، داشته باشند. یکی از مدیران یک شرکت هندی در این خصوص می‌گوید: به باور من به‌عنوان یک تولید‌کننده وضع مالیات‌های جدید به نفع تولید‌کنندگان است. علت هم آن است که اعتبارات مالیاتی در نهایت به دست می‌آید. این در حالی است که ترکیب مالیات‌های بین ایالتی که قبل‌تر از آنها استفاده می‌شد بیشتر به‌عنوان هزینه برای تولید‌کنندگان در نظر گرفته می‌شد؛ هزینه‌ای که جبران آن برای تولید‌کنندگان با سختی همراه است.

یکی از معامله‌گران شرکت بازرگانی پلیمر Shyam بر این باور است که GST می‌تواند روند سختگیرانه دولتی را در‌هم‌شکند و هند را به یک بازار یکپارچه تبدیل کند. این در حالی است که قبل از وضع این قانون مبادله‌هایی با ارزش ۳۰۰ هزار دلار در سال مجبور به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نبودند. بنابراین تولید‌کنندگان برای فرار از مالیات شرایطی را به وجود می‌آوردند که این بند قانونی شامل حالشان شود و حداقل مالیات را پرداخت کنند. اگر یک قدم عقب‌تر بایستیم و این موضوع را در اندازه بزرگ‌تری رصد کنیم، می‌بینیم سیاست‌گذاران توجه خود را به تولید محصولات نهایی معطوف می‌کند و ارز‌آوری از این طریق را بر فروش محصولات اولیه ترجیح می‌دهند. این در حالی است که صنعت پتروشیمی کشور ما صادرات و ارز‌آوری خوراک و مواد اولیه بنگاه‌های پایین‌دستی را در اساس کار خود قرار داده‌اند و از مالیات هم معافند؛ اما تولیدکننده پایین‌دست به‌دلیل تامین بازار داخل به شدت در پرداخت مالیات زیر ذره بین هستند. به این معنا که مجتمع‌های پتروشیمی تمایل دارند مواد اولیه را صادر کرده و سود حاصل از این فروش را هر چند کم به زنجیره تولید خود وارد کنند. بررسی رفتار بنگاه‌های پایین‌دستی هم ما را به این نتیجه می‌رساند که در صورت تامین مواد اولیه، این بنگاه‌ها سعی در تولید مواد اولیه پلیمری و صادرات این محصولات دارند و تمرکز خود را به تولید محصولات نهایی و پیچیده‌تر نگذاشته‌اند و این امر یکی از مهم‌ترین دلایلی است که در دنیای مدرن و به‌روز نمی‌توانند با رقیبانی که محصولات نهایی با تکنولوژی‌های به روز تولید می‌کنند مبارزه کرده و پیروز این میدان‌ها باشند. همان‌طور که قبل‌تر در «دنیای اقتصاد» بررسی کردیم اگر بتوانیم از راهکاری (مثلا معافیت‌های مالیاتی) که شورای GST هند آن را در دستور کار خود قرار داده، الگو‌برداری کنیم، مشوق‌های مالیاتی را به‌گونه‌ای تعریف کنیم که تمایل و جهت‌گیری تولید‌کنندگان به سمت تولید محصولات نهایی برود، طبیعتا سهم زیادی از بازارهای صادراتی را تحت سلطه خود در‌می‌آوریم و علاوه بر این، بازارهای داخلی را که در معرض خطر واردات محصولات پتروشیمی از کشورهای رقیب هستند، نجات می‌دهیم.

بر‌اساس تجزیه و تحلیل سایت پلتس بررسی یک زنجیره تامین پلیمر معمولی نشان می‌دهد که با وضع قانون جدید، تولید‌کنندگانی که کالاهای نهایی تولید می‌کنند، می‌توانند ۴ درصد از مالیات بر ارزش افزوده‌ای را که در گذشته برای تولیدات خود پرداخت می‌کردند، پس‌انداز کنند. این در حالی است که طبق همین قوانین GST تولید‌کنندگان کوچک‌تر (تولید‌کنندگانی که فرآیند پیچیده‌ای برای تولید محصولات نداشته و بیشتر محصولات اولیه پلیمری را تولید می‌کنند) باید مالیات ارزش افزوده بیشتری را نسبت به قبل بپردازند. این در حالی است که بررسی کشور چین نشانگر این امر است که هیچ‌گونه مالیات ارزش افزوده‌ای برای آروماتیک‌ها در نظر گرفته نشده است. علت هم آن است که تولید ترکیبات آروماتیکی فرآیند پیچیده‌ای دارد و این موضوع یک امتیاز محسوب می‌شود. به گفته یکی ازمعامله‌گران گروه بازرگانی Shame، GST قصد دارد تولید‌کنندگان کوچکی را که فرآیند خاصی برای تولید محصولات نهایی خود انجام نمی‌دهند و به بیانی از تکنولوژی پایین تری بر خوردارند از گردونه تولید و صنعت خارج کند. این در حالی است که قبل از وضع این قوانین بنگاه‌های کوچکی که به مبادله کمتر از ۳۰۰ هزار دلار در سال می‌پرداختند، مجبور به پرداخت مالیات ارزش افزوده بودند. راهول بریتیانی، مدیر موسسه تحقیقاتی CRISIL بر این باور است که شرکت‌های کوچک و متوسطی که رقابتی نبوده و در گذشته راهی را برای فرارهای مالیاتی پیدا کرده‌اند، تحت رژیم جدید GST از بین خواهند رفت.

به این ترتیب می‌توان گفت هدف کشورهای تولید‌کننده محصولات پایین دست پتروشیمی بر آن است که واحدها بیشتر تمرکز خود را به تولید محصولات نهایی و پیچیده تر بگذارند و برای این کار دولت‌ها هم دست به کار شده و مشوق‌های مالیاتی را اساس کار خود قرارد دادند. در اینجا بحث همکاری و ادغام هم پیش می‌آید. به این ترتیب که تولید‌کنندگان خرد و کوچک با ادغام و همکاری با یکدیگر می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی بهره جسته از این امتیاز استفاده کرده و قیمت محصولات تولیدی خود را پایین آورده و بیشتر تمرکز خود را روی کیفیت محصول بگذارند و به این ترتیب سهم بزرگی از بازارهای جهانی را نصیب خود کنند.

مزایا و معایب

البته بسیاری از تحلیلگران این بازارها بر این باورند که GST به‌طور موقت تقاضای پلیمرها را تضعیف خواهد کرد اما این در حالی است که به باور آنها این روند در بلند‌مدت به نفع صنعت است. مقامات مسوول نیز می‌گویند: انتظار ما این است که در ماه مه ‌کاهش رتبه کسب و کار را داشته باشیم. علت هم آن است که عملی کردن GST به ستون فقرات بزرگ فناوری اطلاعات نیازمند است و این امر ممکن است در ابتدا یا کند باشد یا مشکلات اولیه داشته باشد. به این ترتیب مقامات دولتی می‌گویند: به علت اختلالات بالقوه دولت اجازه می‌دهد مالیات برای ماه‌های جولای و آگوست تا ماه سپتامبر به تعویق بیفتد. درخصوص مزایای استفاده از ساختار مالیاتی GST، مدیر ارشد CRISIL با اشاره به اجرایی شدن GST می‌گوید: با توجه به سود مورد انتظار از افزایش تجارت بین ایالتی، کاهش تورم و بهبود مالیات، انتظار داریم طی یک دوره ۵ ساله تولید ناخالص داخلی کشور بیش از ۵/ ۱ درصد افزایش داشته باشد. ایشوار ینیگالا تحلیلگر سایت پلتس می‌گوید: رشد تقاضای پلیمر در سال‌های اخیر دو رقمی شده و انتظار می‌رود در شرایط جدید بازار هند سریع‌ترین رشد را در میان بازارهای پلیمری در پنج سال آینده تجربه کند. وی در ادامه تصریح کرد: در بلند مدت، پایه مالیاتی دولت بهبود خواهد یافت و منجر به مصرف بیشتر و سرمایه‌گذاری بیشتر در کسب و کار خواهد شد.