صادرات صنایع تکمیلی پتروشیمی به کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان یکی از راهکارهای مهم توسعه صنایع پایین‌دستی و تقویت زنجیره ارزش در این حوزه محسوب می‌شود که ضمن اشتغال‌زایی، ارزآوری مطلوبی را به همراه داشته است. آمارهای گمرک نشان می‌دهد که تجمیع صادرات صنایع تکمیلی صنعت پتروشیمی در بخش‌های مختلفی همچون صنایع پلاستیک، رنگ و رزین، شیمیایی، نساجی و بسیاری دیگر از صنایع مشابه به رقمی نزدیک به یک میلیارد دلار در سال است که در مقایسه با صادرات سایر صنایع غیرنفتی، رقم مهم و جذابی به شمار رفته و سودآوری مطلوبی را نصیب کشور می‌کند. با توجه به اهمیت این صنعت در امر صادرات، باید در گام بعدی بازارهای هدف صادراتی را به دقت رصد و ارزیابی کرد تا از یکسو بتوان سهم بازار فعلی را حفظ کرده و از سوی دیگر بتواند سهم بازار بیشتری را به خود اختصاص دهد. در گذشته به دقت به بازار صادراتی عراق اشاره کرده و حال نوبت به بررسی بازار صادراتی افغانستان است. با توجه به این مهم در جلسه‌ای با حضور بزرگان صنعت پلاستیک، بازار افغانستان به دقت مورد بررسی قرار گرفت. به گزارش روابط عمومی انجمن ملی صنایع پلاستیک ایران (اینپیا)، دستور جلسه کمیسیون صادرات؛ بررسی اخبار مرتبط با صادرات صنعت پلاستیک، بررسی آمار ۹ ماهه صادرات پلاستیک، ارائه بسته سیاستی حمایتی صنعت پلاستیک برای صادرات بود.

بازار مستعد افغانستان برای تجار ایرانی

در ابتدای نشست، مهندس آموخته گفت: بر اساس آمارهای موجود بازار بیش از ۳۰۰ میلیون دلاری واردات محصولات پلاستیک در افغانستان وجود دارد که که ایران ۴۵ درصد این بازار را در اختیار دارد و می‌تواند این ظرفیت را افزایش دهد.آموخته در ادامه صحبت در پاسخ به سوالی در رابطه با دلیل مردد بودن شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری در افغانستان گفت: به هر حال فضای نا امن کشور افغانستان تاثیر خود را می‌گذارد اما با وجود همین فضای ناامن موجود می‌بینیم که به غیر از ایران خیلی از تجار و کشورها در حال حاضر در افغانستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند چون طبیعتا نگاه دراز‌مدتی را دنبال می‌کنند.وی در رابطه با بحث آمارهای مربوط به صادرات محصولات به افغانستان گفت: طبیعتا آمارهای رسمی گمرک به دلیل وجود بازارچه‌های مرزی و روش‌های دیگر همیشه کمتر از میزان واقعی است و این اختلافات آماری همیشه وجود دارد و رقم واقعی آن بیش از ۳۰۰ میلیون دلار است که نشان‌دهنده وجود یک بازار مستعد در افغانستان است.

در ادامه جلسه هاشمی‌فرد، کارشناس بازار افغانستان ضمن اشاره به سوابق کاری و آشنایی با کشورهای نا امن دنیا در همین رابطه گفت: مساله نا امنی واقعیتی است که باید به اندازه کافی به آن پرداخته شود و تمهیداتی صورت گیرد اما نباید مانع حضور تجار و شرکت‌ها شود و باید شرکت‌ها ریسک‌پذیر باشند و حضور امسال ما درنمایشگاه افغان پلاست بسیار مهم و حیاتی بوده و تعلل در آن با توجه به رقبای سر‌سخت ما از جمله ترکیه و چین برای کشور بسیار زیانبار خواهد بود.وی در همین رابطه گفت: از عزیزان خواهشمند هستیم که ما را در صادرات محصولات غیر‌نفتی و غیر‌خام یاری کنند و بتوانیم با صادرات هر چه بیشتر محصولات ارز‌آوری خوبی برای کشور داشته باشیم.محلاتی دیگر کارشناس این بازار هم با اشاره به امنیت خوب کشور افغانستان در بحث اقتصادی گفت: معمولا کشور افغانستان بیشتر در بخش‌های سیاسی خود دچار نا‌امنی بوده و در بخش‌های اقتصادی امنیت کاملی برقرار است و به اعتقاد بنده هیچ خطری تجار و سرمایه‌گذاران را در این کشور تهدید نمی‌کند.

در ادامه جلسه، مشاور انجمن ملی پلاستیک گفت: انجمن ملی پلاستیک برنامه‌ریزی خوبی دارد که استارت آن با افغانستان زده خواهد شد و در ادامه با کمک دوستان از همه کشورهای اطراف مانند ترکمنستان و ازبکستان گرفته تا کشور عراق فعالیت خواهیم کرد.مشاور انجمن ملی پلاستیک همچنین در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به بحث امنیت افغانستان گفت: همیشه خطر وجود دارد همچنان‌که در بازار کشور ما هم ممکن است اتفاق‌هایی بیفتد که این اتفاقات اجتناب‌ناپذیر است و نباید در هدف‌گذاری ما تاثیر آنچنانی داشته باشد.وی با اشاره به از دست رفتن قریب‌الوقوع افغانستان گفت: امیدواریم بتوانیم کمک خوبی به صادرات به افغانستان داشته باشیم، چراکه معتقدیم بازار افغانستان در حال از دست رفتن است و اگر خودمان تلاش لازم را نداشته باشیم قطعا این بازار را از دست خواهیم داد.بهناز کاموسی، نماینده سازمان توسعه تجارت، در این جلسه در پاسخ به سوالی مبنی بر ارائه بخشنامه‌ای از طرف معاون رئیس‌جمهوری که تا حدودی صادرکنند‌گان را نگران کرده است، گفت: واقعیت این است که بخشنامه خیلی شفاف نیست و در حد یک برآورد و بیان است که اجرایی نشده است و به دلیل سیاست‌گذاری نشدن ابزار و ادوات آن خیلی نمی‌شود راجع به آن پردازش کرد.در ادامه جلسه دکتر سعید ترکمان، رئیس کمیسیون صادرات گفت: ما ۸۸ قلم کالای پتروشیمی داریم و میانگین قیمت مواد اولیه در بازار آزاد از بازارهای جهانی منطقه که عموما رقبای صادراتی ما محسوب می‌شوند نزدیک به ۲۰ تا ۴۵ درصد بالاتر است که البته به اعتقاد بنده پتانسیل قانونی برای رفع این مشکل وجود دارد و با توجه به این موضوع که یکی از مزیت‌های خدادادی کشور حوزه نفت و پتروشیمی است امیدواریم این مشکل برطرف شود.

رشد 8/ 14 درصدی صادرات محصولات غیر‌نفتی نسبت به سال گذشته

در ادامه کاموسی، نماینده سازمان توسعه تجارت با اشاره به بحث صادرات ۹ ماهه مواد پلیمری گفت: صادرات محصولات پلیمری از نظر ارزشی ۲ میلیون و ۵۴۶ هزار دلار بوده و از نظر وزنی معادل ۲میلیون و ۱۳۰ هزار تن بوده است که این آمار نشان‌دهنده آن است که تقریبا ۱/ ۱۳ درصد از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش داشته‌ایم و میزان صادرات محصولات غیر‌نفتی از نظر ارزشی معادل ۷۹۹ میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه پارسال معادل ۸/ ۱۴ درصد رشد داشتیم و نزدیک به ۹/ ۷ درصد هم از نظر وزنی رشد داشته‌ایم و همان‌طور که در جریان هستید کشورهای چین، امارات، بلژیک، ترکیه و عراق بزرگ‌ترین‌ کشورهای بازار هدف صادراتی ما در مصنوعات پلیمری محسوب می‌شوند.

نمایشگاه MIDEST تخصصی و خدمت‌محور

در ادامه جلسه، مشاور انجمن ملی در زمینه نمایشگاه MIDEST گفت: در شهریورماه سال‌جاری تفاهم‌نامه‌ای بین انجمن ملی پلاستیک ایران و فرانسه امضا شد و در گام نخست انجمن ملی فرانسه از ایران برای حضور در نمایشگاهی به نام MIDEST دعوت به عمل آورد، اما به دلیل عدم شناخت کافی صاحبان صنایع ایران از نمایشگاه‌های پلاستیک فرانسه آن استقبالی که مورد پیش‌بینی ما بود اتفاق نیفتاد.وی در این رابطه افزود: نمایشگاه MIDEST خدمت‌محور است و نمایشگاهی کاملا تخصصی است؛ به این صورت که از طراحی خط تولید گرفته برای آن چیزی که مشتری می‌خواهد یا آن خدمتی که شما در ذهن دارید برآورده شود.وی با اشاره به حضور کشورهای مختلفی از جمله آمریکا و خیلی از کشورهای اروپایی در این نمایشگاه افزود: می‌توان نکته مثبت این نمایشگاه را ابراز تمایل همه کشورها به همکاری با ایران دانست و ما در سال آینده باید توجه ویژه‌ای به این نمایشگاه داشته باشیم.

ارائه بسته سیاستی- حمایتی راهکاری برای جلوگیری از ارائه آمارهای متناقص

همچنین در ادامه جلسه جلالی‌پور در رابطه با بسته سیاستی- حمایتی برای صادرات صنعت پلاستیک با اشاره به آمارهای متناقص و ناهمگن مسوولان گفت: متاسفانه بین مسوولان بخش دولتی و بخش خصوصی یک ادبیات مشخص و واحد در رابطه با خواسته‌ها وجود ندارد؛ به‌عنوان مثال در یک نشست تخصصی در خارج از کشور در ادبیات مسوولان از سفیر گرفته تا بقیه افراد ما شاهد تفاوت بدیهی‌ترین موضوعات بودیم، از جمله اعلام ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کشور که به دلیل نوع بیان مشکل‌ساز می‌شود، بنابراین ما باید ادبیات خود را در بیان آمارهای ارائه شده همگن‌سازی کرده و آن را احیا کنیم.