محمدحسین بابالو: رفت و برگشت قیمت سنگ‌آهن در هفته‌های پایانی سال ۲۰۱۶ هرچند که در نهایت در سطوحی نزدیک به ۸۰ دلار در هر تن آرام گرفت، ولی بیم و امید بسیاری از کاهش یا افزایش قیمت‌ها در سال ۲۰۱۷ متصور است. بهای سنگ‌آهن در پایان سال ۲۰۱۶ در سطوحی نزدیک به ۸۰ دلار در هر تن ثبت شد که با توجه به نوسان قیمت‌ها در سایر بازارهای کالایی همچنین موجودی بالای انبارها و نگرانی از افت قیمت‌ها، سطوح مطلوبی برای بازار این کالا به شمار می‌رود. این در حالی است که در روزهای اخیر شاهدرفت‌و برگشت قیمت‌ها در سطوحی نزدیک به ۸۰ دلار در هر تن بودیم که نگرانی از کاهش قیمت‌ها را افزایش داده بود ولی در هر حال حجم خرید واحدهای تولیدی در کنار حضور سفته بازها در این بازار و وجود سرمایه در گردش در بازار سنگ‌آهن همچنین خوش‌بینی نسبت به افزایش بهای نفت خام در نهایت توانست از این بازار مهم حمایت کند. در بسیاری از تحلیل‌ها شاهد هستیم که برآورد بهای این کالا در سال ۲۰۱۷ در سطوحی بین ۵۰ تا ۶۵ دلار در هر تن مخابره شده که نقطه ضعف دیگری در این بازار به شمار می‌رود، ولی به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.

نگرانی از کاهش بهای فولاد در بازار چین هم‌اکنون یکی از سیگنال‌های محدودکننده اصلی در بازار سنگ‌آهن به شمار می‌رود. به گزارش رویترز، در روزهای اخیر بهای میلگرد در بازار چین با ۲ درصد کاهش رو‌به‌رو شده که دلیل اصلی آن نیز افزایش نگرانی درخصوص کاهش قیمت زغال‌سنگ (کک شو) و کک متالورژی به دلیل ضعف تقاضای این حامل‌های انرژی عنوان شده است تا بازار فولاد سال ۲۰۱۶ را با نگرانی به پایان برساند. یکی از تحلیلگران بازار فولاد در چین معتقد است که بازگشت قیمت‌ها در بازار فولاد نشان‌دهنده نگرانی از ضعف تقاضای فولاد در روزهای سرد زمستان است. در بورس شانگهای موسوم به SHFE بهای هر تن میلگرد برای تحویل در ماه مه سال ۲۰۱۷ با ۲ درصد کاهش به ۴۲۴ دلار در هر تن رسیده است. این در حالی است که پایین بودن چرخش مالی در روزهای پایانی سال و روزهای تعطیلی در اروپا یا فرارسیدن قریب الوقوع تعطیلات سال نوی چینی نیز خود دلیلی برای کاهش قیمت فولاد محسوب می‌شود. همچنین کاهش حجم تولید واحدهای فولادی در روزهای پیش رو در فصل پاییز و در زمان تعطیلات سال نوی چینی در اواخر ژانویه نیز دلیل دیگری برای نوسان قیمت‌ها به شمار می‌رود. البته باید به این نکته نیز اشاره داشت که در بورس دالیان، هر تن سنگ‌آهن با ۱/ ۰ درصد افزایش به بهای ۵/ ۵۶۴ یوآن در هر تن معامله می‌شود. از سوی دیگر، سخت‌گیری‌های زیست محیطی دولت چین مخصوصا برای واحدهای فولادی در شمال این کشور نیز نگرانی‌ها درخصوص دورنمای بهای سنگ‌آهن و زغال‌سنگ را تقویت کرده است که می‌تواند به سیگنالی کاهشی برای افت بهای زغال‌سنگ و سنگ‌آهن بدل شود.

البته در بازارهای چین شاهد هستیم که بهای زغال‌سنگ بین ۷/ ۱ تا ۲ درصد کاهش پیدا کرده که بزرگ‌ترین‌ افت روزانه قیمت‌ها از ۳ نوامبر تاکنون به شمار آمده همچنین قیمت‌ها را به کمترین حد از ۱۸اکتبر تاکنون کاهش داده است. در هر حال پایان سال میلادی بسیاری از معامله‌گران در بازار فولاد و حتی بازارهای مواد معدنی با بستن پوزیشن‌های معاملاتی خود از بازار خارج شده و ترجیح داده‌اند تا با امن کردن دارایی‌ها و پوشش ریسک و تسویه سود یا زیان فعلی بدون هیچ تعهدی وارد سال جدید میلادی شوند، زیرا ترجیح داده‌اند به جای تعقیب نگرانی‌ها از کاهش رشد اقتصادی چین یا رخدادهای دیگر در بازارهای کالایی به نظاره اوضاع و رصد شرایط پیش رو بنشینند. نگاهی به نوسان قیمت‌ها در بازارهای جهانی نشان می‌دهد که باز هم بازارهای کالایی با محوریت سنگ‌آهن، فولاد یا زغال‌سنگ سال ۲۰۱۶ را با رشد قیمت‌ها به پایان رسانده‌اند که موفقیتی شکننده به شمار می‌آید هرچند که فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. موارد فوق را باید آخرین وضعیت در بازارهای سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و فولاد چین محسوب کرد که از وخامت نسبی اوضاع حکایت داشته؛ اگرچه تعطیلات آغاز سال نو میلادی در کنار انتظار برای تعطیلات سال نو چینی که به‌صورت واقعی بازارها را نزدیک به ۲ هفته در این کشور از فعالیت باز می‌دارد نیز مواردی است که بر دورنمای بازارها تاثیرگذار خواهد بود. این در حالی است که در صورت ثابت فرض کردن بهای فولاد، افت قیمت زغال‌سنگ می‌تواند به تقویت بازار سنگ‌آهن منجر شود، زیرا شرکت‌های فولادی توان هزینه کردن بیشتری برای خرید سنگ‌آهن پیدا می‌کنند. ولی در شرایط فعلی که کاهش قیمت فولاد با افت بهای زغال‌سنگ و نگرانی از کاهش قیمت سنگ‌آهن توامان خودنمایی می‌کند، این وخامت اوضاع به تمامی بازارها تزریق شده، هرچند که تاکنون بهای سنگ‌آهن وضعیت بهتری از سایر بازارها داشته و دارد.

توجه به موارد فوق اهمیت تخمین واقعیت‌های اقتصادی را در سال ۲۰۱۷ برجسته می‌سازد؛ زیرا احتمالات مختلفی در برابر نوسان قیمت‌ها خودنمایی می‌کند. هم‌اکنون قیمت نفت در سطوحی بالای ۵۵ دلار نوسان کرده و می‌توان به قیمت ۵۰ دلار به‌عنوان کف نوسان قیمت‌ها خوش‌بین بود. از سوی دیگر حجم تولید، صادرات و تحویل سنگ‌آهن به بازار چین بسیار بالاست و البته بالابودن موجودی انبارها و بنادر نیز نشان دهنده برتری عرضه بر تقاضا به شمار می‌رود. از سوی دیگر رفت و برگشت قیمت‌ها در سایر بازارها و تاریخچه نوسان بهای سنگ‌آهن را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت؛ زیرا در سال ۲۰۱۱ بهای سنگ‌آهن نزدیک به ۱۹۶ دلار در هر تن نوسان کرده، ولی هم‌اکنون برای حفظ سطوح قیمتی ۸۰ دلار در هر تن نیز مردد است. همچنین تجربه نشان داده است که در ماه‌های ابتدایی سال میلادی و دقیق تر پس از پایان تعطیلات سال نو چینی، قیمت سنگ‌آهن و حتی فولاد به‌صورت سنتی در مسیر رشد قرار می‌گیرد، ولی شاید در سال پیش رو اوضاع همچون سال‌های قبل خودنمایی نکند. درخصوص فولاد نیز نگرانی از کاهش قیمت‌ها جدی است که از هم‌اکنون نیز استارت افت نرخ‌ها در بازارهای جهانی زده شده و مشخص نیست که این روند کاهشی تا کجا ادامه می‌یابد. درخصوص سنگ‌آهن می‌توان از هم‌اکنون کف قیمتی متناسبی را برگزید، زیرا هزینه‌های تولید، بارگیری، حمل و تخلیه در مقصد ارقامی را تعیین می‌کند که بازار نخواهد توانست در شرایط اقتصادی فعلی از کف قیمتی بنیادین خود عدول کند. چندی پیش در برآورد قیمتی موسسه پلتس بهای ۵۰ دلار برای قیمت سنگ‌آهن پیش‌بینی شده که شاید بتوان به ارقامی بالاتر امیدوار بود، زیرا رشد قیمت جهانی نفت خام می‌تواند از بهای تمام شده سنگ‌آهن حمایت کند همچنین افزایش ارزش دلار نیز سیگنالی مقاومتی در برابر رشد قیمت‌ها محسوب می‌شود. به این ترتیب شاید بتوان بهای ۵۰ دلار را کف قیمتی این بازار تخمین زد؛ اگرچه در غالب ایام سال آینده نرخ‌هایی بالاتر از این رقم تجربه خواهد شد اما با توجه به موارد ذکر شده باید منتظر یک فاز اصلاحی در بازار سنگ‌آهن باشیم یعنی ممکن است کف قیمتی ۸۰ دلار در هر تن شکسته شود و بازار سنگ‌آهن در سطوح پایین‌تری نوسان کند. این در حالی است که برای ورود به این فاز با فرض تعطیلات پیش رو در بازارهای شرقی و غربی، نمی‌توان زمان مشخصی برای کاهش قیمت‌ها تخمین زد، هرچند که آغاز این روند کاهشی زمانبر بوده و به احتمال قوی در میان مدت خودنمایی خواهد کرد.

دورنمای 2017 برای بازار سنگ‌آهن