با امکان انعقاد قراردادهای بلند‌مدت در بورس کالا،‌ تولیدکنندگان مطمئن هستند و می‌دانند چه کالایی را در چه بازه زمانی تولید کنند و به این ترتیب در زمان‌ رکودهای فصلی با مشکل مواجه نمی‌شوند.به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، بورس کالای ایران طی چند سال اخیر در تلاش بوده تا با تنوع فعالیت‌ها و طراحی ابزارهای جدید، امکان عرضه موثر کالاهای مختلف را بر مبنای عرضه و تقاضا ایجاد کند. از همین رو تا‌کنون فعالیت‌های گسترده‌ای در این بورس صورت گرفته است. از مهم‌ترین فعالیت‌های بورس کالا در سال‌های اخیر می‌توان به تامین مالی تولیدکنندگان از طریق انتشار اوراق سلف موازی اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با کارهای انجام شده در این مورد با حامد سلطانی‌نژاد،‌ مدیرعامل بورس کالا به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در زیر می‌خوانید.

درخصوص تامین مالی از طریق انتشار اوراق سلف موازی تاکنون بورس کالا اقداماتی را انجام داده که بیشتر به شرکت‌های پتروشیمی مربوط می‌شود. ادامه این روند در بورس کالا به چه شکل خواهد بود؟

تا‌کنون چند شرکت پتروشیمی از جمله پتروشیمی آبادان، ‌پتروشیمی پردیس و پتروشیمی شیراز تجربه انتشار اوراق سلف موازی در بورس کالا را دارند که از این نحوه تامین مالی نیز رضایت داشتند.در ادامه این روند پتروشیمی برزویه هم تقاضا داده که از طریق این اوراق بتواند تامین مالی انجام دهد. در مجموع به نظر می‌رسد که انتشار این اوراق کمک می‌کند تا تامین مالی پتروشیمی‌ها بسیار آسان‌تر از تامین مالی از کانال سیستم بانکی و سیستم‌های دیگر صورت گیرد، زیرا این تامین مالی دقیقا به پشتوانه تولید واحدهای پتروشیمی انجام می‌شود.از طرف دیگر این اوراق سلف موازی که اکنون وجود دارد منجر به تحویل کالا نمی‌شود اما اگر بتوانیم اوراق سلفی را نیز که منجر به تحویل کالا می‌شود طراحی کنیم می‌توان امیدوار بود یک بازار روزانه در بورس کالا شکل بگیرد.در این روش، افرادی که اوراق را خریداری می‌کنند افرادی خواهند بود که کالا را برای مصرف تحویل می‌گیرند و می‌توانیم مطمئن باشیم بازار روزانه‌ای برای محصولات مانند محصولات پتروشیمی در بورس کالا خواهیم داشت.همچنین در تلاشیم تا انواع دیگری از قراردادها مانند قراردادهای فوروارد را برای محصولات پتروشیمی در بورس کالا طراحی کنیم و در این زمینه روی فروش محصولات پی‌وی‌سی به شکل قرارداد آتی تا‌کنون کارهایی انجام شده است. در این راه نیز به منظور استفاده از تجربیات دیگران با بورس تایوان مذاکراتی انجام شده تا از الگوی بورس مشتقه آن استفاده شود.

درخصوص انعقاد قراردادهای بلندمدت چه کارهایی انجام شده است؟

مقدمات لازم برای رفع نیاز تمام شرکت‌ها به منظور عرضه بلند‌مدت کالاهایشان را آماده کرده‌ایم. شرکت‌ها متمایل بودند تا به منظور توانایی برای برنامه‌ریزی بلند‌مدت تولید، وارد قراردادهای بلند‌مدت شوند و کالاهایی را تولید کنند که مشتری داشته باشد و این را با قراردادهای بلند‌مدت تضمین کنند. با قراردادهای بلند‌مدت،‌ تولیدکنندگان مطمئن هستند و می‌دانند چه کالایی را در چه بازه زمانی تولید کنند و به این ترتیب در زمان‌ رکودهای فصلی با مشکل مواجه نمی‌شوند.از طرف دیگر،‌ عرضه‌کنندگان محصول در بورس کالا، نگرانی برای تعیین قیمت در قراردادهای بلند‌مدت داشتند که این موضوع نیز در بورس کالا مرتفع شده است. به این شکل که قرارداد بلند‌مدت با مصرف‌کننده بسته می‌شود و قیمتش هم قیمتی است که برای بازار عمده‌فروشی در بورس کالا استخراج شده است.

قرار بود خودرو نیز در بورس کالا عرضه شود. سرانجام این طرح به کجا رسید؟

پیشنهاد عرضه خودرو در بورس کالا از اینجا شروع شد که خودرو‌سازان به دنبال تامین مالی در بورس کالا بودند و به دلیل آنکه روش تامین مالی در بورس کالا، تامین مالی از طریق سلف موازی است مقرر شد تا خودرو در بورس کالا عرضه شود.از آنجا که قیمت اوراق سلف موازی در بازار ثانویه تحت تاثیر دو عامل نرخ سود بانکی و قیمت دارایی پایه‌ای که بر مبنای آن اوراق سلف موازی منتشر شده است،‌تعیین می‌شود بنابراین ما نیازمند آن بودیم که بازار نقد متشکلی را برای آن کالا داشته باشیم. خودرو نیز از این امر مستثنی نیست و اگر بخواهیم به پشتوانه کالا که در اینجا خودرو است اوراق‌سلف موازی منتشر کنیم باید حتما بازار نقد آن نیز وجود داشته باشد.کارهای اولیه برای عرضه خودرو انجام شد اما در میانه کار عنوان شد که خودرویی که می‌خواهند به واسطه آن تامین مالی کنند کالایی است که مشمول قیمت‌گذاری است و از آنجا که کالایی که به بورس وارد می‌شود نباید مشمول قیمت‌گذاری باشد و بر اساس عرضه و تقاضا قیمتش تعیین شود این کار انجام نشد، اما اگر خودرویی باشد که مشمول قیمت‌گذاری نباشد بورس کالا این آمادگی را دارد که هم بازار نقد و هم بازارسلف آن را راه‌اندازی کند.

کار ایجاد بازار مشتقه ارزی به کجا رسیده است؟

اتفاقی که برای ارز در بورس کالا قرار است بیفتد، ایجاد بازار مشتقه ارزی است. تصور برخی کارشناسان و مسوولان به اشتباه این است که بورس کالا می‌خواهد وارد معاملات اسکناس ارز شود که این اتفاق قرار نیست بیفتد، بلکه بورس کالا قراردادهای مشتقه ارز را راه‌اندازی می‌کند.در بازار مشتقه ارز بسیاری از این قراردادها ممکن است منجر به تحویل ارز نشود، بنابراین نگرانی از این بابت که اختلالی در بازار ارز ایجاد شود وجود ندارد، بلکه بر عکس بازار مشتقه ارزی می‌تواند ریسک بازارهای نقد را خنثی کند.