عارفه مشایخی: یکشنبه گذشته قیمت پایه محصولات پتروشیمی در شرایطی اعلام شد که بیشتر گریدها جهت‌گیری مثبتی را تجربه کردند. این در حالی است که روند تعادلی که دو شاخص عرضه و تقاضا هفته‌ها در پیش گرفتند روز به روز تقویت می‌شود و در نهایت بازار این محصولات هر روز به شرایط مطلوب‌تری می‌رسد. ایام عزاداری ماه محرم، وجود تقاضا در صنایع تکمیلی، پایین بودن نسبی موجودی انبارها، شائبه بازارسازی برای برخی گریدهای محصولات پتروشیمی و همچنین جهت‌گیری افزایشی در قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی را می‌توان از مهم‌ترین وقایع بازار محصولات در هفته‌های اخیر به خصوص در هفته گذشته به شمار آورد.

در بازارهای جهانی نیز شاهد رشد آرام قیمت‌ها هستیم؛ هرچند در هفته‌های اخیر، رشد قیمت‌ها محدود بود، با این حال بازارهای جهانی به دنبال افزایش قیمت نفت روندهای رو‌به رشدی را طی می‌کنند. با توجه به عقب‌نشینی قیمتی PVC در هفته‌های گذشته، پتانسیل رشد بهای این کالا تجمیع شده است با این حال انتظار می‌رود این بازار به سمت تعادل حرکت کند، البته در این بین یک احتمال دیگر مطرح است؛ آنکه با توجه به رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی و متعاقب آن، افزایش بهای خوراک‌های مایع و احتمال رشد اولفین‌ها در بازارهای جهانی، ممکن است روند افزایشی باز هم ادامه یابد؛ هرچند که هنوز برای چنین اظهارنظری زود است. با توجه به زمان افزایش تقاضای برخی محصولات پلیمری و شیمیایی در بازارهای جهانی همچون متانول و گریدهای لاستیکی با کاربردهای صنعتی، این بازارها نیز به سمت افزایش نرخ متمایل شده‌اند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» سه‌شنبه گذشته محصولات پلیمری در بورس کالای ایران در شرایطی معامله شد که شاخص عرضه با رقمی در حدود ۸درصد رشد نسبت به هفته ماقبل به رقم ۶۱ هزار و ۸۷۲ تن رسید. این در حالی است که شاخص تقاضا روندی متناقض عرضه را پیش گرفت و از رقم ۲۴۱ هزار و ۸۷۲ تن به ۱۷۰ هزار و ۱۶۸ تن رسید و کاهشی در حدود ۷ درصد را تجربه کرد. حجم معاملات هم با افزایشی ۸ درصدی به ۵۷ هزار و ۱۰۱ تن رسید. همان‌طور که از آمارها برمی‌آید عرضه و تقاضا در جهتی مخالف هم به حرکت درآمده‌اند و از علل وقوع چنین اتفاقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: با افزایش عرضه‌ها طی هفته‌های گذشته سفته بازی‌ها کمرنگ‌تر شده و بازارسازی‌ها رنگ باخته‌اند و تمایلی به فروش در بازار آزاد نیست. در طرف دیگر با رسیدن به فصل سرما به‌طور طبیعی تقاضا کم می‌شود. ماه محرم و تعطیلی‌های این ماه هم از دیگر عواملی است که باعث به وجود آمدن چنین شرایطی شده است. در این بین نکته‌ای که می‌توان به آن اشاره کرد این است که در چند وقت اخیر سلیقه‌ای شدن عرضه محصولات توسط پتروشیمی‌ها است که در هر هفته مقدار عرضه‌ها را به‌صورت کاملا دلخواه کم‌و زیاد می‌کنند و برای این کار دلیل منطقی ندارند.

با این حال افزایش کلی حجم عرضه ها، اتمام تعطیلات تابستانی، افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در بازار آزاد، ثبات قیمت‌های پایه تا دو هفته آتی و پیش بینی روند صعودی به دلیل ایام محرم و افزایش تقاضا، پیش‌بینی صعودی بودن روند قیمت نفت و محصولات پلیمری، شارژ شدن سهمیه‌های ماهانه بهین‌یاب، صعودی بودن نرخ‌های جهانی پلیمرها، صعودی بودن نرخ دلار از مهم‌ترین رخدادها و فاکتورهای موثر بر بازار در هفته‌های اخیر و پیش‌رو محسوب می‌شوند. در این بین گریدهای پلی‌اتیلن سنگین دورانی، پلی‌استایرن‌های انبساطی و مقاوم، برخی گریدهای PETو برخی عرضه‌های پلی‌اتیلن سنگین فیلم از جذاب‌ترین گریدهای بازار در هفته قبل بودند که با رقابت قیمتی بیشتری نسبت به سایرین به فروش رسیدند. بازار شیمیایی‌ها نیز در هفته قبل از ثبات حکایت داشت، ولی در معامله‌های آخرین روز معاملاتی هفته گذشته بورس کالای ایران، منومر وینیل استات، سود کاستیک، استایرن منومر و برخی ترکیبات الکلی همچون منواتیلن گلایکول، دی اتیلن گلایکول و دی اتیل هگزانول از جمله کالاهایی بودند که با برتری تقاضا در برابر عرضه‌ها رو به رو شدند؛ هرچند که در این بین، منومر وینیل استات بیشترین برتری تقاضا به نسبت عرضه‌ها را به خود اختصاص دادند و پس از آن نیز سود کاستیک در رتبه دوم جذابیت قیمتی قرار گرفت. منومر وینیل استات با توجه به شرایط تولید و مصرف، خریداران بسیاری داشت، ولی روز چهارشنبه شاهد بودیم که بهای پایه این کالا ۳۰۱۵ تومان بوده ولی با ۵۸ ریال افزایش قیمت رو به رو شد که نشان می‌دهد برای خرید این کالا چندان هم رقابت مهمی به ثبت نرسیده است؛ هرچند که تقاضای این کالا در برابر عرضه آن رقمی نزدیک به ۱۰ برابر را نشان می‌دهد. از سوی دیگر در معامله سود کاستیک شاهد بودیم که قیمت پایه ۴۶۸ تومان به بیش از ۵۰۰ تومان افزایش یافته است.

با توجه به شرایط مصرف این کالا در صنایع پایین‌دستی گوناگون همچون صنایع کاشی و سرامیک، باید گفت که رشد قیمتی این کالا در کنار افزایش قیمت‌های پایه، به صنایع مصرف‌کننده آن زیان وارد می‌کند که نیاز به توجه برخی از تصمیم‌سازان صنعت و بازار پتروشیمی‌ها را نشان می‌دهد. البته وضعیت دی‌اتیل هگزانول که همیشه یکی از ملتهب‌ترین کالاها بوده است را نیز باید مورد توجه قرار داد، زیرا با توجه به عرضه ۱۱۰۰ تن و تقاضای ۱۷۹۳ تن، باز هم قیمت‌های مورد معامله از بهای پایه از ۲۶,۹۰۴ ریال به ۳۳,۵۵۴ ریال افزایش یافته است که نشان دهنده بازگشت روزهای ملتهب پیشین است. بهتر است فعالان بازار به این واقعیت‌ها بیش از پیش توجه کنند، زیرا تاریخچه معاملاتی این کالا استعداد رخدادهای بزرگی را نشان می‌دهد. پارازایلین، الکیل بنزن خطی، اسید نیتریک، اسید کلریدریک و کریستال ملامین از جمله کالاهایی بودند که در معامله‌های امروز مورد معامله قرار نگرفتند.

جهت‌گیری مثبت در بازار پتروشیمی