نزول قیمتی در دامنه‌های پایین

محمدحسین بابالو: نزدیکی به ماه مبارک رمضان و همچنین کاهش قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی وضعیتی را ایجاد کرده که شاهد کم رونقی بازار داخلی محصولات پتروشیمی باشیم هرچند که افزایش معاملات پلیمرها در هفته گذشته در بورس کالای ایران به تقویت عرضه‌ها در بازار داخلی کمک خواهد کرد.

قیمت‌های پایه جدید بر‌اساس برنامه از پیش تعیین شده در روز گذشته اعلام شد هرچند که جهت‌گیری کاهشی آن در بازار پلیمرها گسترش بیشتری داشت و تنها برخی از پلی‌اتیلن‌های سنگین اکستروژن، پلی‌اتیلن سنگین دورانی و پلی‌پروپیلن‌های نساجی و شیمیایی رشد نرخ داشتند. از سوی دیگر قیمت‌های پایه محصولات شیمیایی نیز به سمت رشد قیمت‌ها تمایل داشته و کاهش نرخ‌های کمتری به ثبت رسید. نکته دیگر آنکه جهت‌گیری کلی قیمت‌های پایه پلیمرها وضعیت منسجمی نداشته و هر گرید شرایط خاص خود را داشته است یعنی باید وضعیت هر گرید خاص را به‌صورت دقیق و مقطعی بررسی کنیم و به جز پلی‌پروپیلن‌های نساجی و شیمیایی انسجام چندانی را در بازار شاهد نیستیم زیرا کاهش قیمت‌ها حجم متفاوتی داشته که نشان دهنده شرایط مختلف بازار و وضعیت متغیر تولید و مصرف در بازارهای جهانی است.

با توجه به رشد قیمت نفت و افزایش بهای خوراک مایع همچنین کاهش نسبی تقاضا در ماه مبارک رمضان در بخش‌های بزرگی از آسیا و آفریقا با افت سودآوری شرکت‌های پتروشیمی مخصوصا تولیدکنندگان اولفین از خوراک مایع رو‌به‌رو هستیم که به شکننده‌تر شدن این بازار کمک خواهد کرد. با توجه به این وضعیت در کنار احتمال رشد مجدد قیمت نفت خام در بازارهای جهانی باید گفت که وضعیت کلی در بازار محصولات پتروشیمی شرایط با ثباتی نداشته و ممکن است تغییر جهت‌هایی جدی را در بر داشته باشد ولی هنوز برای این اظهارنظر قاطع به زمان بیشتری نیاز داریم. در بازارهای داخلی همچون روزهای قبل شاهد چندگانگی قیمت‌ها هستیم یعنی برخی از گریدها با رشد نرخ و برخی دیگر با کاهش قیمت رو‌به‌رو هستند. این وضعیت نشان می‌دهد که روند عمومی غالبی بر بازار حاکم نیست و باید برای بررسی روند عمومی بازار، به هر گرید به‌صورت خاص و مشخص توجه کنیم. نکته دیگر آنکه اگر روند عمومی بازار را در روزهای قبل مورد بررسی و کندوکاو قرار دهیم متوجه این نکته مغفول خواهیم شد که کاهش قیمت‌ها از فراگیری بیشتری برخوردار بوده یعنی کلیت بازار به سمت افت نرخ‌ها بیشتر متمایل بود.

این نکته را باید بسیار مهم ارزیابی کرد زیرا واقعیت‌های مهمی از بازار را نشان می‌دهد. مهمترین دلیل این کاهش زیرپوستی در بازار را باید عقب‌نشینی محدود و نسبی قیمت‌های جهانی، کاهش تقاضا در بازار داخلی با نزدیکی به ماه مبارک رمضان (به جز برخی گریدهای خاص)، افزایش حجم معامله پلیمرها در بورس کالا و شائبه بازگشت عرضه کدهای معاف از مالیات دانست که هر کدام از آنها می‌تواند نقش مهمی در روند عمومی بازار ایفا کند.

جهت‌گیری قیمت‌های جهانی برای بسیاری از گروه‌های کالایی در هفته‌های اخیر کاهشی بوده هرچند که تمامی گریدها را در‌بر‌نگرفته است. این ویژگی مهم می‌تواند بر قیمت‌های مورد معامله در بازار داخلی تاثیرگذار باشد و این انتظار را ایجاد کند که با وجود قرابت محسوس قیمت‌های پایه با بازارهای جهانی و همچنین ورود اطلاعات بازارهای جهانی به بازار داخلی و مراودات اقتصادی پیدا و پنهان، بازار داخلی تاثیرپذیری بیشتری از قیمت‌های جهانی داشته یعنی می‌تواند با واقعیت‌های دنیای امروز بیش از پیش خود را وفق دهد. نکته دیگر را می‌توان افزایش حجم معامله در بورس کالا دانست که با توجه به احتمال افزایش عرضه‌ها به بازار داخلی، به کاهش نسبی و آرام قیمت‌ها منجر شده است که می‌تواند از ظرفیت مطلوبی نیز برخوردار باشد. البته این ویژگی در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که شائبه‌ای جدید را نیز در این معاملات دخالت دهیم و آن خودنمایی مجدد کدهای معاف از مالیات است زیرا با فروکش کردن جو رسانه‌ای و عقب‌نشینی برخی از نهادهای حاکمیتی یا حتی به فراموشی سپرده شدن آنها، این احتمال می‌تواند پدید‌ آید که شاید خرید این دسته از کدها از برخی تولیدکنندگان محدود هنوز ادامه داشته باشد و باز هم خودنمایی جدیدی را تجربه کند. این نکته را باید جدی گرفت زیرا فاصله قیمتی بین قیمت تمام شده در بورس کالا با احتساب کارمزد و مالیات بر ارزش افزوده و همچنین هزینه حمل‌و‌نقل، بارگیری و تخلیه و در کنار سود منطقی تجاری با واقعیت‌های بورس کالا هنوز هم همخوانی ندارد یعنی شائبه فعالیت کدهای معاف از مالیات را تقویت می‌کند. هرچند که این تفاوت قیمتی برای بسیاری از کالاها وجود نداشته ولی به دلیل اهمیت آن در آینده بیشتر به این بحث خواهیم پرداخت. با توجه به این وضعیت بهتر است درخصوص دورنمای بازار با نگاهی احتیاطی بنگریم زیرا سیگنال‌های متناقضی در روند قیمتی تاثیر‌گذار خواهند بود که نمی‌توان چندان هم با صراحت در این خصوص اظهارنظر کرد هرچند که بررسی بازار به‌صورت گریدبندی شده نیز منطقی به نظر می‌رسد یعنی باید بازار هر گرید را بدون توجه به جریان غالب بازار و به‌صورت انحصاری بررسی کرد.