جزئیات انتقال تسویه و پایاپای بورس کالا به سمات

مدیرعملیات بازار بورس کالا جزئیات انتقال فرآیند تسویه و پایاپای بورس کالا به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی را تشریح کرد. به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، عباس یعقوبی، مدیر عملیات بازار بورس کالا در رابطه با انتقال تسویه و پایاپای معاملات از بورس کالا به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: انتقال فرآیند اتاق پایاپای به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با توجه به برداشتی از بند ج از ماده ۹۵ قانون برنامه پنجم توسعه انجام شده است. در این راستا و پس از تکلیف سازمان بورس و اوراق بهادار، جلسه‌ای بین اعضای هیات‌ مدیره دو شرکت و با حضور نمایندگان سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار و پس از طرح نگرانی‌ها و دغدغه‌های بورس کالا، در نهایت انتقال اتاق پایاپای به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به طرفین تکلیف و مقرر شد این انتقال به نحوی صورت گیرد که مشکلات و خلل‌ احتمالی این انتقال به حداقل برسد.عباس یعقوبی ضمن طرح برخی مسائل و نکات از طرف بورس کالا عنوان کرد که شرکت سمات متعهد گردیده است تا این دغدغه‌ها را برطرف کند و تعهدات لازم در بحث تضامین و نحوه فعالیت کار را به نحوی انجام دهد که خللی در روند معاملات ایجاد نشود. وی همچنین اظهار کرد: به دلیل چسبندگی زیاد فرآیندها و دشواری زیاد در تفکیک فرآیندهای مربوط به معاملات و فرایندهای تضمین و تسویه قبل و بعد از معاملات، این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است که انتقال به گونه‌ای انجام نشود که اصل معاملات و منافع طرفین معاملات گوناگون تحت‌تاثیر قرار گیرد.به گفته وی، یکی دیگر از مباحث مطرح شده در جلسه توافق در این‌خصوص، نگرانی از افزایش بوروکراسی‌های اداری و طولانی شدن انجام فرآیندهای معمول مراحل مختلف معاملات بین دو شرکت است. در این بین سرعت عمل در عین دقت در انجام فرآیندهای انتقال از یکسو و فرآیندهای مورد استفاده پس از انجام عملیات انتقال از سوی دیگر، نقش موثری در رضایتمندی ذی‌نفعان خواهد داشت. در این راستا بحث نحوه تعاملات گسترده با ذی‌نفعان شامل کارگزاران و عرضه‌کنندگان هم از دیگر نکات مطرح در این زمینه است که قبلا این امر در خود شرکت بورس کالا انجام گرفته بود.

به گفته یعقوبی، تغییرات گسترده در زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و جداسازی بخش‌های مشترک، در این میان از اهمیت زیادی برخوردار است که با توجه به قبول شرکت سپرده‌گذاری برای استفاده از نرم‌افزارهای تسویه بورس، تفکیک این فرآیندها در زمان مقتضی و پس از طی فرآیند مشخصی انجام خواهد شد. البته آنچه از بابت منافع سهامداران بورس کالا مطرح است اینکه ارزش معنوی و کار انجام شده برای طراحی، رفع ایرادات و هماهنگ‌سازی این نرم‌افزارها با فرآیندهای معاملات بورس کالا در کنار فرآیندهای بانکی و همچنین تسهیل مستمر فرایندها در ارتباط این نرم‌افزارها با یکدیگر و با بانک‌های تسویه‌کننده و کارگزاران، قاعدتا باید به نحو مناسبی در این انتقال مد‌نظر قرار گیرد که البته قبلا بورس کالا یک ارزش‌گذاری روی این نرم‌افزار انجام داده است.یعقوبی افزود: به دلیل تفاوت ساختاری تسویه معاملات در بورس کالا با ساختار تسویه در اوراق بهادار، ضرورت تغییرات در برخی مفاد تفاهم‌نامه‌ها با بانک‌ها و اسناد مربوطه نیاز است که این امر طی یک دوره زمانی مشخص انجام خواهد شد. همچنین انجام اقدامات لازم در جهت عدم ایجاد تضاد منافع دو شرکت درخصوص پوشش ریسک و تضامین از دیگر مباحث مطروحه در این جلسه بود.

مدیر عملیات بورس کالا عنوان کرد: پیگیری و تلاش لازم از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در جهت عدم ایجاد اشکال در تسویه معاملات مربوط به برنامه‌های توسعه‌ای بورس کالا، از جمله اوراق بهادار‌سازی، طرح‌های توسعه‌ای در حوزه ابزارهای مشتقه و به‌خصوص قراردادهای آتی و از همه مهم‌تر و حساس‌تر، اجرای ماده ۳۳ قانون بهره‌وری بخش کشاورزی درخصوص اجرای سیاست قیمت تضمینی فروش کل محصول جو و ذرت تولید داخلی کشور در بورس کالا، از درخواست‌های بسیار جدی و مورد تأکید بورس کالا است که کم‌توجهی به این مهم، به‌ویژه در موضوع ماده ۳۳ که تماس مستقیم با کشاورزان زحمتکش و خریداران نهاده‌های دامی در کنار نهادهای مهمی همچون وزارت جهاد‌کشاورزی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دارد و هرگونه اختلال در آنها می‌تواند به نوعی حاشیه‌سازی برای کل مجموعه بازار سرمایه کشور منجر شود، می‌تواند آثار بلندمدت سوئی بر معاملات و شهرت بورس کالا و مجموعه بازار سرمایه کشور داشته باشد.در مجموع، آنچه اهمیت دارد این است که تسویه و تضمین تعهدات طرفین معامله که موضوعی بسیار مهم و از ارکان معاملات بورس‌ها و به‌خصوص بورس‌های کالایی است، باید به گونه‌ای به شرکت سپرده‌گذاری منتقل شود که فارغ از هر‌گونه تعجیل و با جامع‌نگری کامل درخصوص ابعاد این موضوع، سیاست فوق عملی شود. البته در این راستا، متولی جدید تسویه یعنی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی باید با درک مناسبی از تفاوت فرایندهای تضمین تعهدات و تسویه وجوه معامله‌کنندگان بورس کالا و به‌خصوص بازار فیزیکی آن با بازار اوراق بهادار، سعی کند این تکلیف را به گونه‌ای انجام دهد که رضایت ایجاد شده از بهبودهای حاصله در فرایندها در بورس کالا که به مثابه سرمایه عظیمی برای این بورس می‌باشد، کماکان حفظ شود.یعقوبی در ارتباط با نرم‌افزار مورد استفاده برای تسویه در سمات نیز اشاره کرد: از آنجایی که نرم‌افزار بورس کالا در حوزه تسویه یکی از کامل‌ترین نرم‌افزارهای به‌روز کشور است، در این زمینه قرار است شرکت سپرده‌گذاری از نرم‌افزار بورس کالا استفاده کند و با توافقاتی که وجود دارد، بر امور مربوط به تسویه نظارت و مدیریت داشته باشد، به‌طوری که رضایت نسبی را بین همه عرضه‌کنندگان و کارگزاران ایجاد کند. وی در رابطه با برآورد قیمت این نرم‌افزار نیز عنوان کرد که با وجود تعیین قیمت بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریالی از سوی کارشناسان رسمی دادگستری، تکلیف شده است که این نرم‌افزار بار دیگر مورد ارزیابی کارشناسی قرار گیرد.یعقوبی در رابطه با بحث درآمد حاصل از کارمزد افزود: از آنجایی که این انتقال طبق برداشتی از تکلیف قانونی ماده ۹۹ برنامه پنجم توسعه می‌باشد، به‌طور طبیعی کسب انتفاع هدف این انتقال نبوده و در این راستا، براساس نظر نماینده سازمان بورس مقرر شده است تا تغییر خاصی در درآمدها اعمال نشود و کلیه فعالیت‌ها کماکان با همان شرایط قبلی صورت پذیرد.