امیرحسین کاوه

زمان زیادی نیست که اساسنامه سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران مشتمل بر چهار قسمت و نوزده ماده و هشت تبصره در تاریخ ۱۲/۲/۸۴ به تصویب شورای بورس فلزات رسیده است، اما به ‌هرحال با تصویب شورای عالی بورس و تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار که به دنبال ایجاد تحولی عظیم در بازار سرمایه کشور است، بورس فلزات با بورس کشاورزی ادغام گردید و کلیه مقررات و قوانینی که برای بورس اوراق بهادار ایران نوشته شده بود به بورس کالایی نیز تعمیم داده شد. حال سؤال این است که آیا این تصمیمات از پشتوانه نظری و عملی مسوولان فعلی بورس کشور برخوردار است.

جالب است به یاد آوریم که دکتر علی صالح آبادی در نشست فصلی خانه احزاب ایران ضمن برشمردن تفاوت‌ها و مزیت‌های قانون جدید بورس با قانون گذشته ضمن تایید قانون جدید تصریح کرد که این قانون به دنبال ایجاد ساختار نظارت منسجم بر بازار اولیه به منظور استانداردسازی و شفاف کردن کارکرد شرکت‌های وارد شده به حوزه بورس (۱) است و قول پیگیری تخلفات را داد.

و در همان حالی که مسوولان بورس اوراق بهادار در حال دفاع از قانون جدید بورس اوراق بهادار بودند جناب علی‌اکبر ‌هاشمیان دبیرکل بورس فلزات که البته پیش‌بینی نمی‌کردند روزی بعنوان مدیرعامل بورس کالا انتخاب شوند (در همین جا فرصت را غنیمت شمرده و این سمت را به ایشان تبریک گفته برای ایشان آرزوی موفقیت می‌کنم) مشغول بیان انتقادات وارد و ناوارد به قانون جدید بودند به گونه‌ای که ایشان به صراحت ضمن مخالفت با قانون بورس اوراق بهادار بیان می‌کردند «قانون جدید بازار اوراق بهادار ایران سنخیتی با بورس کالایی نداشته و این بخش از بازار سرمایه کشور در قانون جدید مغفول مانده است»(۲)

ایشان معتقد هستند بعلت اینکه تعریفی از بورس کالا در قانون جدید ارائه نشده است تغییر در محتوای قانون ضروری است، از طرف دیگر ایشان معتقد است بورس‌های کالا در بازار اولیه فعالیت می‌کنند ولی بورس اوراق بهادار در بازار ثانویه و در سرمقاله نشریه بورس کالا می‌نویسد : «ذهنیت نویسندگان قانون خالی از بورس کالا بوده است»(۳)

آیا این دوگانگی بین هدف و شیوه و یا تفسیر مسوولان بورس کشور در آینده نزدیک بازار بورس را متشنج نمی‌کند آیا فرایند بسیار طولانی تشکیل بورس کالا، کانون کارگزاران، انتخاب هیأت مدیره و در نهایت انتخاب مدیرعامل به دلیل همین تناقض در درک مفاهیم نبوده است.

به نظر می‌رسد این دوگانگی‌ها سبب ضرر کسانی می‌شود که با بورس سروکار دارند. به نظر شما جلوی این ضرر را کجا و چگونه می‌شود گرفت؟

به هرحال در خوشبینانه‌ترین حالت فرض می‌کنیم هم‌اکنون هیچ مشکل نظری وجود ندارد حال وظیفه اصلی بورس کالا چیست و اولویت‌های کاری آن که باید توسط مدیرعامل محترم بورس کالا با طراحی برنامه‌های راهبردی پیگیری و اجرایی شود چه می‌تواند باشد.

برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها و تسهیل نظارت و در یک کلام عرضه و تقاضای شفاف و واقعی و کشف قیمت عادلانه و نه کاذب چه باید کرد.

سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی که اعضا آن از بزرگترین خریداران در بورس فلزات بوده و هستند، بارها و بارها به بهانه‌های مختلف مسایل فراوانی را پیرامون بورس فلزات مطرح کرده است که امید داریم شاهد اجرایی شدن مطالبات به حق این صنعت در بورس کالا باشیم و امیدواریم در بورسی که همانند هیچ کجای دنیا در آن فولاد عرضه می‌شود و کارمزدهای سنگینی گرفته و عرضه کننده‌ی انحصاری آن هرآنچه که می‌خواهد انجام می‌دهد عاجلا ساماندهی شود.

ما در بورس فلزات شاهد بودیم که نحوه‌ی فروش هر روز پیچیده‌تر شده و نمادها در هم ادغام می‌شد و قیمت‌ها به صورت کاذب در کارگزاری‌های محدود، نه کشف قیمت، بلکه به دلخواه فروشنده فقط ثبت می‌شده به سندیکای بخش خصوصی که اعضای آن از خریداران عمده و بزرگ در بورس فلزات هستند نه اینکه فقط کارگزاری داده نمی‌شد بلکه به محض اعتراض به پشتوانه فروشنده انحصاری وارد لیست سیاه هم می‌شدند.

آری این بورس نیاز به تجدیدنظر و اصلاح دارد که امیدواریم در ترکیب جدید هیأت مدیره بورس کالا و کانون کارگزاران و همت مدیرعامل بورس کالای ایران که فردی دلسوز می‌باشند شاهد رفع این معضلات باشیم و بنا به قول آنان در اسرع وقت مجوز شروع فعالیت در تالار بورس کالا برای کارگزاری نیمرخ که متعلق به سندیکا است صادر شود.

این بورس باید پیشرفت کند شعبه‌هایش افتتاح و کالاهای جدید وارد مبادلات شود بخش خصوصی در بورس فلزات فعال و به راحتی محصولاتش را عرضه و تعداد کارگزاری‌های انگشت شمار به چند برابر افزایش یابد و مدیریت بورس انعطاف لازم برای مقابله با لحظات بحرانی را در خودش ایجاد کند، این بورس باید در کنار عرضه‌ی انحصاری فولاد مبارکه عرضه‌کنندگان خارجی را داشته باشد تا دیگر شاهد نباشیم نرخ‌های کشف شده در بورس از قیمت‌های جهانی هم بالاتر است و نهایتاً عرضه و تقاضای واقعی و شفافیت را هم تجربه کنیم و ان‌شاءا... این بورس

عاقبت به خیر شود.

۱ - خبرگزاری مهر - ۳/۶/۸۵

۲ - نشریه داخلی سازمان کارگزاران بورس فلزات- سال اول شماره ۴ بهمن ماه ۸۴ صفحه ۲

۳ - ماهنامه بورس کالا - شماره ۴ - صفحه ۲.

*دبیر سندیکای تولیدکنندگان

لوله و پروفیل فولادی