گروه بورس فلزات - شک و شبهه اولیه در این خصوص که آیا ادغام ارسلور - میتال اتفاق خواهد افتاد (با توجه به اختلافات زیاد بین دو شرکت) در حال حاضر منجر به سردرگمی و گیجی شرکت‌های ژاپنی شده است چون آنان متوجه آثار منفی این شرکت عظیم بین‌المللی بر روی شرکت‌های موفق دولتی ژاپن شده‌اند. استراتژی‌های جدیدی را باید برای مقابله با تهدیدات و استفاده از فرصت‌ها به‌کار گرفت. پیشنهاد ادغام آرسلور - میتال، صنعت فولاد ژاپن را دچار سردرگمی کرده چون اختلاف زیادی در خط‌مشی‌های مدیریتی، روش تصمیم‌گیری، فرهنگ شرکتی و تنوع یا تفاوت محصولات بین دو شرکت وجود دارد. پس از ادغام بدون شک شرکت جدید با ۱۱۰میلیون تن تولید در سال، تولیدی معادل کل تولید سالانه فولاد خام ژاپن خواهد داشت. علاوه بر این شرکت جدید قدرت چانه‌زنی زیادی در تعیین قیمت‌های محصولات فولادی در بازار و خرید مواد اولیه به‌دست خواهد آورد.

زمانی‌که میتال شرکت اسبق یواس استیل (ISG) در آمریکا را خرید، ژاپنی‌ها چندان تعجبی یا ترسی از این خرید نداشتند چون کارخانه‌های فولادسازی آمریکایی از نظر مالی ضعیف بوده و آماده برای فروش به خریداران در صورت ارائه قیمت مناسب بودند. در آمریکا در حال حاضر موضوع خرید و ادغام (M&A) استراتژی جاری است، اما آرسلور نیز یک شرکت اروپایی است که موضوع M & A مساله عادی برای آن است. اگرچه خود آرسلور ناشی از چندین ادغام کارخانه‌ای اروپایی است ولی هنوز مساله خرید و ادغام آن بامیتال یک مورد استثنایی و بی‌سابقه‌ است.

اما به‌هر حال آرسلور میتال شرکت‌هایی خواهند داشت که دامنه فعالیت بازارهای آنها از اروپای غربی، شرقی، آسیای مرکزی و آمریکای شمالی خواهد گذشت. اما شرکت‌های ژاپنی نمی‌دانند آیا کمیسیون اروپا یا دولت دیگری در این امر مداخله خواهد کرد چون مساله امنیت ملی و رقابتی در میان است. اروپا برخلاف آمریکا اولین تجربه جهانی شدن فولادسازان سنتی خود را تجربه می‌کند که می‌بایستی مدل اقتصاد و جهانی شدن سرمایه‌داری را تجربه کند.

تولد آرسلور میتال می‌تواند در مقایسه با ادغام LNM-ISG تاثیر زیادی روی سیستم رقابتی فولاد جهانی بگذارد، اولا شرکت جدید به‌دلیل حجم بالای تولید و کل ارزش سهام آن دارای قدرت چانه‌زنی بیشتری در قیمت‌های فولاد و M&A خواهد بود. با توجه به اینکه میتال دارای بیش از ۵۰درصد بازار فولاد در اروپای مرکزی و شرقی است. شرکت جدید سهم قابل ملاحظه‌ای در اروپای غربی نیز خواهد داشت.

هم‌اکنون آرسلور بهترین ورق را به شرکت‌های خودروسازی در اروپا عرضه می‌کند اما پس از ادغام شرکت زنجیره یا طرح فروش کنونی خود را تغییر خواهد داد که این وضع می‌تواند روی کارخانه‌های خودروسازی ژاپنی در اروپا تاثیر بگذارد. علاوه بر این ترس از تصاحب توسط فولادسازان بزرگتر تمام جهان را فراگرفته است چون شرکت‌های پرقدرت‌تری از نظر مالی متولد می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود که کل ارزش سهام آرسلور - میتال حدود ۵۲میلیارد دلار باشد که تقریبا ۱/۲ برابر بیشتر از ارزش سهام نیپون استیل و شرکت VFE (دو شرکت بزرگ فولادسازی ژاپن) است.

از دهه ۱۹۹۰ به بعد سهامداران شرکت‌های عمده ژاپنی عمدتا از سهامداران ثابت بلندمدت (مانند نهادهای مالی) به سهامداران کوتاه مدت (مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری) تغییر یافته‌اند. علاوه بر این سهامداران خارجی سهام خود را در شرکت‌های فولادسازی ژاپنی افزایش داده‌اند. ژاپنی‌ها در حال حاضر بسیار با جدیت به مساله خرید خصمانه شرکت‌های خارجی توجه داشته و از خود دفاع می‌کنند.

استراتژی جهانی ژاپنی‌ها

ثانیا مساله ادغام روی استراتژی جهانی ژاپن تاثیر خواهد گذاشت چون آرسلور توافقنامه همکاری با شرکت نیپون استیل را دارد. نیپون استیل به طور فعالانه‌ای خدمات فنی ورق‌های فولادی خودروسازان را به آرسلور ارائه داده است تا به سفارش‌های خودروسازان ژاپنی در اروپا پاسخگو باشد. ولی در توافقنامه مطرح شده است که هر کدام از طرفین می‌توانند در صورتی که کنترل مدیریت آن به شرکت‌ دیگری انتقال یابد مجوز این توافقنامه را مختومه اعلام نمایند ولی شرکت نیپون استیل در حال حاضر تمایلی به لغو این توافقنامه ندارد چون مشتریان ژاپنی مهمی دارد.

پس از اعلام مساله ادغام، شرکت تویوتا اعلام کرده که انتظار دارد، نیپون استیل همچنان به اجرای مفاد توافقنامه با آرسلور ادامه دهد چون فروشنده ورق‌های مرغوب به کارخانه خودروسازی تویوتا در اروپا است و نیپون استیل نیز توافق کرده است که به کار خود ادامه دهد.

در حال حاضر همین نوع همکاری در چین بین نیپون استیل، آرسلور و بائوشان چین وجود دارد که یک سرمایه‌گذاری مشترک تولید ورق سرد و گالوانیزه و برای کارخانه‌‌‌های خودروسازی است. ژاپنی‌ها در حال حاضر بسیار نگران این هستند که چگونه پاسخگوی تقاضای فزاینده کشورهای برزیل، هند، چین و روسیه باشند.

چون هراس از این دارند که با قدرت گرفتن میتال- آرسلور در جهان و خریدن کارخانه خودروسازی خصوصا در چین و هند دیگر ژاپنی‌ها قدرت رقابت خود را از دست داده و شرکت‌های عظیم تازه به دوران رسیده جای آنان را در بازارهای جهانی بگیرند. به همین دلیل شرکت‌های ژاپنی در صددند که با تغییر استراتژی خود از طریق تولید محصولات کیفی و ورق مرغوب و یا با جلوگیری از صدور تکنولوژی‌های جدید به کارخانه‌های رقیب با روند M&A مقابله و مبارزه نمایند.

بهره‌برداری از فرصت‌ها

هنوز مشخص نیست که آیا آرسلور قادر به بازسازی موثر و عقلایی کردن واحدهای فولادسازی زیرمجموعه خود خواهد بود تا بتواند به ثبات مالی بلندمدتی دست یابد. هنوز نمی‌توان به این سوال پاسخ داد چون فعالیت سنتی فولاد در هر کشوری متفاوت است و برخلاف فعالیت‌های تجاری مربوط به تکنولوژی اطلاعات (IT) یا صنایع مونتاژ است.

مجتمع‌های بزرگ فولادسازی ژاپن می‌بایستی برای مقابله با اینگونه تحولات آماده باشند چون نه تنها تهدیدات بالقوه‌ای در مقابل آنان قرار گرفته است بلکه فرصت‌هایی نیز برای بهره‌برداری از فعالیت‌های موثر در سطح جهانی برای آنان به وجود آمده است. ادغام آرسلور - میتال سوال ساده ولی مهمی را در اذهان فولادسازان ژاپنی به وجود آورده است و آن اینکه چگونه آنان بتوانند استراتژی شرکت‌های خود را در سطح جهانی دوباره طراحی یا تدوین کنند و نیز به شعار خود که مشتری‌‌مداری است تا سهامدار مداری، وفادار نیز بمانند تا بتوانند خود را با تغییرات شرایط رقابت جهانی همسو کنند.