یادداشت
جایگاه صنعت فولاد در ایران و جهان
در سال ۲۰۰۵میلادی تولید فولاد در جهان به مرز یکمیلیارد و ۱۳۲میلیون تن رسید که چین با تولید ۵/۳۴۹میلیون تن به مقام اول تولیدکنندگان جهان پیوست، ژاپن با ۵/۱۱۲میلیون تن در مقام دوم و ایران با تولید ۴/۹میلیون تن در رتبه بیستم قرار گرفت. ایران در سال ۲۰۰۴ حدود ۹/۷میلیون تن واردات داشته است و با فرض تاثیرگذاری آن در سال ۲۰۰۵حدود ۳/۱۷میلیون تن فولاد در کشور تولید و یا وارد شده است. از این مقدار بخشناچیزی صادر و یا انبار گشته و براساس آمار موجود در کشور در سال ۲۰۰۵حدود ۱/۱۶میلیون تن فولاد در کشور مصرف شده است.
در سال ۲۰۰۵ در جهان حدود ۲/۵۶میلیون تن آهن اسفنجی تولید شده است که حدود ۹/۶میلیون تن (حدود ۳/۱۲درصد) آن را ایران تولید نموده است.
حدود ۷۴درصد تولید فولاد در کشور براساس فرآیند کوره قوس الکتریکی بوده و این در حالی است که سهم جهانی از تولید فرآیند کوره قوس حدود ۳۷۷درصد میباشد.
با توجه به ایجاد ظرفیتهای جدید تولید فولاد در جهان در سالهای آینده هم افزایش تولید خواهیم داشت و براساس پیشبینیهای انستیتو آهن و فولاد در سال ۲۰۰۷ بیش از یک میلیارد و ۱۵۰میلیون تن فولاد در جهان تولید خواهد شد که در این میان چین با تولید تقریبی ۴۰۰میلیون تن حدود ۷/۳۴درصد تولید جهان را به عهده خواهد داشت. در بخش صادرات فولاد هم عمدتا، شمش و ورقهای نورد گرم و کویل مورد توجه قرار گرفته است.
ایران به عنوان یک کشور در حال رشد نیز افزایش ظرفیت خواهد داشت. این رشد در صنایعی که قادر به تولید فولاد مذاب خود باشند بیشتر خواهد بود که این امر ناشی از فقدان مزایای ساختاری در صنعت فولاد کشور است. با استفاده از آمار و اطلاعات و پیشبینیهای انجام شده برای رشداقتصادی، جمعیت، ساختوسازهای آینده و سایر عوامل، مصرف فولاد در کشور در سال ۸۸ به ۱۹میلیون تن خواهد رسید.
از طرفی برای صادرات هم در حدود ۱۰میلیون تن فولاد پیشبینی شده است و براساس این برنامه باید ظرفیت فولادی کشور در سال ۸۸ به ۲۹میلیون تن برسد. ظرفیت نصب شده فعلی فولادی کشور حدود ۱۱میلیون تن است و بایستی برای ۱۸میلیون تن دیگر ظرفیتسازی انجام گیرد. بودجه تقریبی موردنیاز برای راهاندازی و ظرفیتسازی ۱۸میلیون تن، حدود ۵/۵میلیارد دلار تخمینزده میشود که از این میان حدود ۵/۳میلیون تن آن برای توسعه بخشهای دولتی از قبیل ذوبآهن اصفهان، فولادمبارکه، فولاد خوزستان، گروه ملی، فولاد آذربایجان و فولاد هرمزگان صورت گرفته و ۵/۱۴میلیون تن دیگر از محل سرمایهگذاریهای بخشخصوصی - دولتی مثل فولاد خراسان، فولاد آلیاژی ایران نورد و لوله زاگرس، فولاد تربت حیدریه، فولادسازی جدید خوزستان باید انجام شود. البته سرمایهگذاری خارجی هم مثل آنچه در بندرعباس صورت گرفته است، ظرفیتهای تا ۵/۱میلیون تن را ایجاد خواهد نمود. رشد تقاضای فولاد در کشور تا سال ۱۴۰۰ همچنان ادامه خواهد داشت.
مصرف داخلی فولاد در پایان برنامه پنجم به ۳۶میلیون تن و در سال ۱۴۰۰ تقریبا به ۴۱میلیون تن خواهد رسید. این در حالی است که در پایان برنامه ششم حدود ۲۰درصد هم برای صادرات پیشبینی شده است و بنابراین در سال ۱۴۰۰ ظرفیت تولید فولادی کشور بایستی به ۵۰میلیون تن برسد.
عمدهترین مشکلات در پیش رو برای این صنایع محدودیتهای تکنولوژیکی، پتانسیلهای متغیر بازار مصرف، محدودیتهای تکنولوژیکی، پتانسیلهای متغیر بازار مصرف، محدودیتهای مالی، تاسیسات پرهزینه زیربنایی، حملونقل، مصرف انرژی و.... میباشد که از هماکنون باید برنامهریزیهای مناسب صورت پذیرد. از طرفی این صنایع باید بیشتر به سمت تولید محصولات کیفی و جدیدتر حرکت نموده و صنایع پاییندستی جدید هم به عنوان مصرفکننده این صنایع باید از هم اکنون ایجاد شده و NGOهای فولادی هم تحت حمایت قرار گیرند.
منبع: گسترش و صنعت
ارسال نظر