تولید فولاد به سبک دولتی یا خصوصی؟

محسن پروان

در سال ۲۰۰۵ اگر چه چین تنها در فکر افزایش تولید فولاد بود اما این روند در سال ۲۰۰۶ تغییر یافت و این کشور با تغییر رویکرد به سمت نوردهای کوچک شخصی حرکت نمود. ورود ۸ شرکت چینی به جمع ۱۲۰ شرکت بزرگ بازار فولاد جهان در سال ۲۰۰۶ و رشد ۵۵ پله‌ای این کشور در این لیست با تولید چدن سنگین در شمال چین توام بود. نکته حائز اهمیت آنکه ۶ شرکت از این ۸ شرکت دارای مالکیت شخصی است.

رشد سریع و روزافزون تولید فولاد توسط شرکت‌های خصوصی در چین نشان داد تمایل بازار به سمت فولادسازان خصوصی است و این امر باعث نگرانی دولت مردان نیز شد.

در سال ۲۰۰۶ تولید فولاد خام در بخش خصوصی ۲۴درصد بیشتر از سال گذشته بود و نیروی انسانی تنها رشد ۱۸درصدی را در این بخش به همراه داشت این امر بزرگترین مشکل فولادسازان دولتی در چین در راه توسعه آن بود بخش خصوصی با تلاش بیشتر موفق به افزایش بهره‌وری و خلق فرصت‌های جدید کاری در این کشور شد.

این در حالی بود که برخی از تولیدکنندگان خصوصی نیز با توسعه‌ای کمتر از سال قبل همراه بودند و به تولید فولادهای کیفی روی آوردند و برخی دیگر با ادغام چند شرکت با یکدیگر تولیدکنندگان بزرگ‌تر و قوی‌تری را برای رقابت ایجاد نمودند.

در این سال بزرگترین شرکت تولید فولاد خصوصی در چین که نهمین شرکت بزرگ تولید فولاد در جهان است با نام «تانگشان آهن و فولاد» (Tangshan Iron & Steel) با ۰۶/۱۹میلیون تن فولاد در سال متولد شد که نتیجه ادغام شرکت‌های چون Xuanbua Steel و Chengde Steel بود همین امر با ادغام Wuhan Steel و Anshan Steel دومین تولیدکننده خصوصی فولاد در چین را به وجود آورد.

در این سال دیگر تولیدکنندگان خصوصی برتر چین رشد آرامی را به دنبال داشتند اما دو شرکت با ادغام رشد فزاینده‌ای را به همراه داشتند شرکت «فولاد آن‌شان» با ادغام دوباره تولید خود را از ۳ به ۱۵میلیون تن در سال ارتقاء داد از طرف دیگر شرکت فولاد شانگهای با ادغام در فولاد جیان و لایوو میزان تولید را به ۲۲میلیون تن در سال ۲۰۰۷ خواهد رساند. به خاطر همین ادغام‌ها و توانمندی‌ بیشتر شرکت‌های بزرگ تولیدکننده فولاد در چین پیش‌بینی می‌شود رشد تولید از ۱۸درصد در سال گذشته به ۷/۱۹درصد در سال‌جاری یعنی تولید ۷/۴۲۲میلیون تن فولاد دست یابد.شاید به تعبیری سال ۲۰۰۶ را می‌توان سال ادغام شرکت‌های فولادی و تولد غول‌های خفته فولادی نام نهاد سالی که علاوه بر ترکیب شرکت‌های خصوصی چینی در هم ادغام برخی شرکت‌های اروپایی- هندی منجر به تولد فولادسازان جهانی شد.

حال به واقع این سوال مطرح است که در ایران با وجود چشم‌انداز توسعه بیست ساله کشور که تولید ۲۰میلیون تن فولاد در سال را پیش‌بینی نموده است و این افزایش ۱۰میلیون تنی را لازمه حرکت کشور دانسته است و با توجه به آنکه رویکرد کشورهای سوسیالیستی چون چین هم از فولاد دولتی به سمت فولادسازی خصوصی است و تلاش دولت آن است که با حمایت‌های قانونی بستر برای ایجاد تولیدکنندگان کوچک فراهم گردد و تولیدکنندگان کوچک در تلاش برای ماندن در فضای رقابتی ناگزیر به ادغام و در نتیجه تولد فولادسازان بزرگ می‌گردد، سیاست سال‌های پیش رو در صنعت فولاد به عنوان پایه توسعه چه باید باشد؟ درگیری اجرایی دولت در سرمایه‌گذاری برای فولاد و یا بسترسازی برای حضور و سرمایه‌گذاری بخش دولتی؟؟

منبع: Metal Bulletin

Email: Parvan@esfahansteel.com