خیز «عرب‌ها» برای تولید بیشتر فولاد در منطقه

گروه بورس فلزات - علی غفوری: کشورهای حوزه خلیج‌فارس نقش کلیدی در صنعت فولاد منطقه داشته و همواره تقاضای منطقه نیز برای انواع محصولات فولادی چشمگیر بوده و در آینده نیز افزایش خواهد داشت. در‌حال‌حاضر در این منطقه بیشترین تمرکز بر روی تولید میلگرد ساختمانی است چون اکثر پروژه‌هایی که در حال احداث هستند این محصول را مصرف می‌کنند.

علاوه بر این، نکته جالب توجه این است که بیشترین واردات منطقه نیز مربوط به همین محصول است.

مصرف میلگرد ساختمانی منطقه:

از نقطه نظر تعداد کشورهایی که مصرف میلگرد ساختمانی آنان بالا است می‌توان ابتدا به عربستان سعودی اشاره کرد که سالیانه ۵میلیون تن مصرف آن است.

پس از عربستان کشور امارات با ۸/۳میلیون تن و پس از آن به ترتیب کشورهای کویت، قطر، عمان و بحرین قرار گرفته‌اند. تقاضا در این کشورها با رشد فعالیت‌های ساختمانی و امور زیربنایی شدیدا رشد خواهد داشت.

تقاضا برای میلگرد ساختمانی در منطقه

در‌حال‌حاضر در کشورهای عربستان، کویت، قطر و عمان عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگان داخلی قادر به تامین تقاضای داخلی خود هستند و در کشورهای امارات و بحرین نیز میلگرد ساختمانی از طریق عرضه‌کنندگان داخلی و عمدتا سایر کشورهای منطقه تامین می‌شود.

کشور عربستان که بزرگ‌ترین کشور در این منطقه است. برای تامین نیاز داخلی خود عمدتا به کارخانه‌های داخلی وابسته بوده و امارات نیز عمدتا به واردات تکیه دارد تا اشتهای سیری‌ناپذیر خود را به دلیل رونق فعالیت‌های ساختمانی و زیربنائی آن پاسخگو باشد.

پروژه‌های جدید میلگرد ساختمانی در منطقه

با توجه به تقاضای کنونی و رشد مستمر برای میلگرد ساختمانی تعدادی زیاد کارخانه جدید در این منطقه در دست احداث است و تمام کشورها خود را برای افزایش تقاضا آماده کرده و از این فرصت استفاده می‌کنند تا بتوانند به نیازهای آتی منطقه پاسخگو باشند.

بیشترین توسعه یا تحولات در امارات بوده اگر چه سایر کشورها نیز چندان عقب نمانده‌اند و در زمینه احداث واحدهای جدید و افزایش ظرفیت کارخانه کنونی خود فعالیت قابل ملاحظه‌ای را دنبال می‌کنند.

اکثر تولیدکنندگان در صدد افزایش ظرفیت‌های کنونی خود هستند تا با افزایش تقاضا همسو شوند.

پروژه‌های مهم میلگرد ساختمانی در امارات

- امارات استیل EMIRATES STEEL و رسیدن به ظرفیت ۶۵۰هزار تن در سال

- کاسکو و افزایش ظرفیت ۳۰۰هزار تن در سال

- گلد استیل و افزایش ظرفیت ۳۰۰هزار تن در سال

- یونیون استیل و افزایش ظرفیت ۳۰۰هزار تن در سال

- استار استیل و افزایش ظرفیت ۳۰۰هزار تن در سال

- راک استیل و افزایش ۳۰۰هزار تن در سال

پروژه‌های آتی در سایر کشورها

- حدید عربستان و افزایش ۶۵۰هزار تن به ظرفیت سالانه

- کاسکوی قطر و ۶۵۰هزار تن به ظرفیت سالانه

- الاتفاق قطر و ۵۰۰هزار تن به ظرفیت سالانه

- کاپیتال‌استیل و ۴۰۰هزار تن به ظرفیت سالانه

- یمامه و افزایش ۵۰۰هزار تن به ظرفیت سالانه

- یونی رول و افزایش ۱۰۰هزار تن به ظرفیت سالانه

- الجزیره و افزایش ۱۵۰هزار تن به ظرفیت سالانه

سناریوی عرضه و تقاضا در امارات

تقاضای سرانه فولاد در امارات حدودا یک تن است که در جهان برای میگلرد ساختمانی بالاترین است. کارشناسان و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که تقاضا در دبی می‌تواند کاهش یابد که سوالاتی را به شرح زیر به دنبال دارد:

- ابوظبی به چه سرعتی رشد خواهد کرد؟

- وضع سایر امارات چگونه خواهد بود؟

پاسخ به این سوالات می‌تواند در پیش‌بینی روند آتی صنعت در م نطقه خصوصا در امارات تعیین‌کننده باشد.

پیش‌بینی رشد تقاضا

- پیش‌بینی رشد ۱۰درصدی در سال برای عربستان

- پیش‌بینی رشد ۱۰درصدی در سال برای کویت

- پیش‌بینی عرضه و تقاضای ثابت برای قطر

- عمان و پیش‌بینی رشد ۱۵درصدی در سال

- بحرین مجددا دارای عرضه و تقاضا ثابتی بوده و تغییر عمده‌ای در آن صورت نخواهد پذیرفت.

پیش‌بینی‌ تقاضا تا سال ۲۰۰۹

تقاضا برای میلگرد ساختمانی احتمالا در تمام منطقه افزایش خواهد داشت که عربستان، امارات و کویت در ردیف نخست خواهند بود.

تخمین زده می‌شود که تقاضا در عربستان در سال از ۶میلیون تن بگذرد و امارات به ۳میلیون رسیده و کویت یک‌میلیون تن ‌باشد.

سناریوی عرضه و تقاضای آتی در منطقه

شاید در آینده عرضه بر تقاضا در منطقه پیشی گیرد.

بررسی سناریوی عرضه

تمام کشورها به جز کویت و بحرین با عرضه مازاد مواجه خواهند بود. حتی اگر مصرف امارات در همان سطح باقی بماند کشورهای منطقه خلیج‌فارس (GCC) نیازهای خود را تامین خواهند کرد. کارخانه‌ها باید واحدهای خود را متوقف کرده و یا از ظرفیت کامل خود اتسافده نکند و یا اینکه به صادرات پناه آورده و محصولات مازاد خود را صادر کنند تا بهره‌برداری پایین از ظرفیت‌های جوان شود.

چالش‌ها

بازار فولاد همواره با بحران‌های سیکلی مواجه می‌شود به گونه‌ای که زمانی رونق به وجود می‌اید متعاقب آن به دلیل گوناگونی تقاضا افت پیدا می‌کند.

برای مقابله با این بحران‌ها باید در شرایط رونق از بازار بهره‌برداری مطلوبی داشت و در شرایط نامطلوب خود را در مقابل بحران‌ها حافظت کرد.

چالش دیگری که تولیدکنندگان با آن مواجهند دسترسی به بیلت است.

علاوه بر این شناخت اقتصادی بودن صادرات و یا انتخاب یک گزینه اقتصادی بسیار مهم است و آن اینکه چه زمانی و در چه در بازاری باید سرمایه‌گذاری کرد.

سوالی که اکثر دست‌‌اندرکاران صنعت باید از خود بپرسند این است که آیا عوامل یا دست‌اندرکاران زیادی در بازار فعالیت دارند؟ چالش دیگری که صنعت با آن مواجه است این است که آیا گاز در دسترس بوده و آیا اینکه میزان گاز در حدی است که بتواند پاسخگوی نیازهای صنعت باشد و آیا اینکه تمامی دست‌اندرکاران از چالشی که در منطقه با آن مواجه هستند رنج می‌برند؟ یا اینکه کسانی خواهند بود که چالش‌ها را کنار زده و قوی‌تر ظاهر شوند. در نتیجه کسانی که قادر به رقابت نباشند از قافله عقب خواهند ماند.

فرصت‌ها

با توجه به نزدیکی این منطقه به بازارهای آفریقای شمالی و کشورهای با حجم بالای فعالیت‌های ساختمانی مانند عراق و سایر بازارهای نزدیک این منطقه به مزیت‌های آن خواهد افزود. اگر کارخانه‌ها دارای تولید میلگرد ساختمانی به دنبال تولید بیلت بیشتر هستند. تولیدکنندگانی که دارای واحدهای آهن اسفنجی هستند باید به ظرفیت‌های آن بیافزایند تا توان رقابت خود را حفظ کنند در غیر این صورت فرصت‌ها را از دست خواهند داد. هزینه‌های انرژی همچنان برای مجتمع‌ها پایین خواهد بود. آنان قادر به صادرات بوده و از مزیت تولید محصولات ارزان بهره‌‌مند خواهند شد.

پروژه‌هایی که موفقیت آنان بالا است.

- پروژه‌های بزرگی که بیلت موردنیاز خود را در اختیار دارند.

- واحدهایی که دارای بازارهای گسترده‌ای بوده و دانش فنی لازم را در اختیار دارند.

- پروژه‌هایی که در دست اجرا بوده تجهیزات خود را سفارش داده و یا اینکه در مرحله نصب آن هستند

- پروژه‌هایی که حداقل ظرفیت آن ۳۰۰هزار تن در سال باشد.

چرا باید حداقل ظرفیت لازم برای یک واحد نورد میلگرد ساختمانی ۳۰۰هزار تن باشد؟ ساده‌ترین دلیل آن این است که هزینه تولید هر تن فولاد در یک کارخانه کوچک‌تر بالاتر است، بنابراین احداث یک کارخانه با ظرفیت بالاتر اقتصادی‌تر خواهد بود. جنبه دیگر قدرت خرید است که یک کارخانه بزرگ‌تر از آن بهره‌مند است. علاوه بر این خریدار بزرگ‌تر مزیت‌های انتخاب شدن به عنوان یک شریک تجاری برخوردار است. مزیت‌های دیگر شامل کارآیی بیشتر بازاریابی تناژ یا تعداد بالای محصولات است که یک کارخانه کوچک‌تر به دلیل داشتن حجم پایین‌تر تولید فاقد آن است.

چگونه تازه واردین در این صنعت به پیش می‌روند

مطمئنا در شروع سختی‌های فراوانی وجود خواهد داشت که باید با آن کنار آمده و گام‌های قوی‌تر را برداشت. بنابراین به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان بزرگی که در سایر کشورها کارخانه‌هایی را دارند می‌توانند عرضه اندام کوره و حضور خود را پررنگ‌تر کنند. با افزایش هزینه‌های انرژی و پیشرفت آهسته پروژه‌های فولادی در سایر کشورها حداقل صادرات محصولات نیمه‌نهایی اگر صدور محصولات نهایی عملی نباشد اقتصادی خواهد بود.