معاون فروش و صادرات شرکت فولاد مبارکه:
بازار ورق فولادی سال آینده متعادل است
وی در این گفت‌وگو ضمن ارائه تحلیلی از روند نوسانات قیمت جهانی و داخلی این محصولات طی سال‌های اخیر، به ارزیابی نقش چین در بازار این محصول استراتژیک و همچنین تبیین تحولات مهم بازار داخلی ورق‌های فولادی پرداخت. متن زیر شرح گفت‌وگو است:
آقای شمس‌آبادی! به عنوان اولین سوال تحلیل و ارزیابی شما از بازارهای جهانی فولاد به ویژه محصولات تخت در سال 2006 چیست؟
در سال گذشته میلادی براساس اعداد و ارقام منتشره، میزان تولید جهانی فولاد به یک‌هزار و ۲۳۹میلیون تن رسید که حاکی از تداوم روند صعودی سال‌های اخیر در این بازار است، به گونه‌ای که آمار تولید فولاد در سال ۲۰۰۶ نسبت به سال قبل از آن معادل ۸/۸درصد رشد نشان می‌دهد. در بازار ایران هم میزان تولید و مصرف فولاد سیر افزایشی داشته است. اگر به طور مشخص به بازار محصولات تخت و یا اصطلاحا ورق فولادی نگاه کنیم، می‌بینیم که در سال ۲۰۰۶ از کل تولید فولاد در جهان حدود ۵۰۰میلیون تن از انواع ورق‌های فولادی و مابقی محصولات طویل بوده است. اتفاق اساسی که در سال گذشته در بازار فولاد افتاد این بود که در سه ماه دوم سال ۲۰۰۶ قیمتهای جهانی فولاد و به تبع آن محصولات تخت با افزایش شدیدی مواجه شد.
قیمتهای جهانی در آن تاریخ به شدت افزایش یافت و پس از یک دوره کوتاه، دوباره روند نزولی پیدا کرد، اما نکته مهم این بود که روند افزایشی و کاهشی قیمت در سال ۲۰۰۶ با سال ۲۰۰۵ اختلاف تامل‌برانگیزی داشت. در سال ۲۰۰۵ پس از اینکه قیمت ورق‌های فولادی به بالای ۶۰۰دلار در هر تن رسید، در ماه‌های بعدی یک‌باره با افت متوسط ۱۵۰دلار در هر تن، شوک بسیار شدیدی را به کلیه فعالان این بازار وارد کرد و تنش بسیار بزرگی را در تجارت فولاد ایجاد کرد. این در حالی است که در سال ۲۰۰۶ اگر چه بازار فولاد با افزایش قیمت مشابه سال ۲۰۰۵ مواجه شد ولی کاهش قیمت‌ها دیگر شبیه ۲۰۰۵ به طور یک‌باره و تنش‌زا نبود، بلکه بسیار تدریجی و آرام بود. به عبارتی حدود پنج تا شش ماه طول کشید تا قیمت فولاد دوباره به حدود ۵۰۰دلار در هر تن کاهش یافت.
بنابراین معتقدید که در سال 2006 بازار جهانی فولاد آرام‌تر و کم‌تنش‌تر بود؟
بله. در سال گذشته میلادی، با وجود افت و خیز‌های اندک قیمت فولاد در جهان، اما هیچ‌گونه تنش و نوسان شدیدی در بازار همانند سال ۲۰۰۵ به وجود نیامد.
دلیل ایجاد این وضعیت جدید در بازار جهانی فولاد چه بود؟
در سال قبل، به دلیل حضور چین به عنوان بزرگ‌ترین تهدید‌کننده قیمتهای جهانی و عامل اصلی ایجاد تحول در بازار فولاد، تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار فولاد، همواره نگرانی‌هایی داشتند، اما در سال گذشته عملا چین نتوانست هیچ‌گونه تاثیر منفی مهمی در بازار فولاد برجای بگذارد.
چرا؟
یکی از عواملی که باعث شد چین نتواند همانند سال‌های گذشته، بازار جهانی فولاد را با تلاطم مواجه کند، از یک‌سو افزایش قیمت مواداولیه و حمل و نقل و از سوی دیگر افزایش مصرف فولاد در داخل چین بود. به همین دلیل دولت چین در دسامبر سال 2006 تصمیم گرفت جوایز صادراتی فولاد را از 11درصد به 8درصد کاهش دهد و در نتیجه نگاه فولادسازان چینی با اولویت بیشتری به بازار داخل معطوف شد. به این ترتیب، پیش‌بینی‌های قبلی مبنی بر عدم سقوط قیمت فولاد به زیر 400دلار، عملا درست از آب درآمد.
این تحلیل بر چه اساسی محاسبه شده بود؟
این تحلیل‌ها بر مبنای قیمت تمام‌شده فولاد محاسبه شده بود و نه قیمتهای بازار، در واقع تحلیل بازار جهانی فولاد در سال 2006 بیانگر بروز یک ثبات نسبی در این بازار است.
این ثبات نسبی چگونه شکل گرفت و تا چه اندازه دوام خواهد داشت؟
در دهه‌های گذشته بازیگران اصلی بازار جهانی فولاد کشورهای اروپایی، آمریکایی و شوروی بودند و چین حضور خیلی کمرنگی در این بازار داشت و سالانه بیش از ده‌ها میلیون تن واردات فولاد داشت. به عبارتی کشورهای آسیای میانه (CIS) به دلیل تولید مازاد، تعیین‌کننده قیمت در بازارهای جهانی بودند، کشورهای اروپایی و آمریکایی و ژاپن هم تقریبا تولید ثابتی داشتند و حتی مقداری واردات هم انجام می‌دادند.
پس از فروپاشی شوروی، کشوری (CIS) با مشکل تولید مواجه شدند. از طرف چین از ۵سال قبل با افزایش تولید، در بازارهای جهانی حضور فعال یافت و در صادرات نقش جدی پیدا کرد. به گونه‌ای که از اواخر سال ۲۰۰۴ چین از یک واردکننده محض به صادرکننده محض تبدیل شد، یعنی صادرات فولاد چین از واردات آن بیشتر شد. اما در سال گذشته با کاهش صادرات فولاد چین و افزایش نگاه او به بازارهای داخلی، اثبات شد که این بزرگ‌ترین تهدید‌کننده، عملا تهدیدی جدی نیست و تصورات و برداشت‌هایی که وجود داشت مبنی‌بر اینکه چین همواره شاخص اصلی افت و خیز در بازار جهانی فولاد است، از بین رفت. این تحولات نشان داد که در بازی اقتصاد، قیمت تمام‌شده چین هم شبیه سایر کشورها است و نمی‌تواند فولادسازان دنیا را با مشکل مواجه کند.
یکی دیگر از عوامل همخوانی چین با بازار جهانی فولاد، افزایش صادرات محصولات صنعتی چین بود که ناچار بود استاندارد تولیدات خود را بالا ببرد و لذا وقتی می‌خواهیم فولاد کیفی تولید کنیم، باید سطح تکنولوژی تولید را بالا برد و این موجب افزایش قیمت تمام شده و تعادل شد. به این ترتیب به چینی‌ها اثبات شد سیاست (صادرات به هر قیمتی) مفهومی ندارد، زیرا از یک سو خودشان به فولاد نیاز داشتند و از سوی دیگر قیمتهای تمام‌شده برای آنها نیز بالا رفت.
نکته دیگر اینکه، چون در دنیا شناخته شدند، لذا دیگر مفهومی نداشت که با قیمتهای پایین و دامپینگ وارد بازار شوند و نیازی به قیمت‌شکنی نداشتند، بلکه می‌توانستند مثل سایر فولادسازان در بازار حضور یابند و قواعد بازی را رعایت کنند. نتیجه آنکه چین شرایط شبیه به ژاپن، آمریکا و کشورهای اروپایی پیدا کرد، یعنی به اندازه مازاد مصرف خود می‌فروشد، آن هم به قیمت جهانی، تفاوت میزان رشد تولید و رشد مصرف فولاد، در ابتدا چین را ناچار می‌کرد به هر قیمتی وارد بازارهای جهانی شود، در حالی که از سال گذشته این تفاوت‌ها از بین رفت و چین دیگر نمی‌تواند سالانه 30درصد رشد تولید فولاد را ادامه دهد، زیرا مواد اولیه محدودیت دارد، از طرفی خودش هم مصرف‌کننده عمده شده و میزان آن مدام در حال افزایش است.
وضعیت بازار فولاد ایران در سال‌های اخیر چگونه بوده است؟
در مورد ایران در طول سال 84 در حدود 10میلیون تن محصولات فولادی وارد شد که 6میلیون و 307هزار تن آن ورق فولادی و 3میلیون و 395هزار تن آهن‌آلات شامل شمش، میلگرد، تیرآهن و ... بوده است.
آمار واردات محصولات تخت در سال جاری نسبت به سال گذشته دو تفاوت اساسی پیدا کرد که به این شرح است:
نکته اول، افزایش بسیار زیاد واردات محصولات سرد، زیرا در کل سال 84 آمار واردات این محصول معادل 699هزار تن بوده که طی 9ماهه سال جاری به حدود 748هزار تن افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال از مرز یک میلیون تن عبور کند که در تاریخ واردات محصولات سرد یک رکورد جدید است. نکته دوم اینکه واردات محصولات تخت از کشورهای اروپایی افزایش یافته، به گونه‌ای که در 9ماهه سال جاری میزان 581هزار تن فولاد از این کشورها وارد شد که 433هزار تن آن یعنی حدود 74درصد مربوط به محصولات تخت بود و فقط 148هزار تن آن محصولات طویل بوده است.
تحلیل شما از این اعداد چیست؟
این نشان می‌دهد که بازار ایران در مقابل محصولات تخت همچنان تقاضای بالایی برای محصولات کیفی دارد، چون ما می‌دانیم که قیمت صادراتی محصولات اروپایی حداقل ۳۰ تا ۵۰دلار در هر تن گران‌تر از کشورهایی مثل چین و CIS است و عمدتا کشورهای اروپایی محصولات تجاری صادر نمی‌کنند بلکه محصولاتی صادر می‌کنند که دارای ارزش افزوده و تکنولوژی بالایی است.
نکته سوم که عملکرد بازار فولاد ایران در سال جاری آن را نشان می‌دهد، حضور فعال‌تر چین در بازار فولاد ایران است. نکته قابل توجه این است که چین بیشتر با محصولات طویل وارد بازار ایران شده و شدت حضور محصولات طویل آن بیشتر از محصولات تخت بوده است، زیرا 86درصد از کل واردات فولاد از چین محصولات طویل بوده و تنها 14درصد آن محصولات تخت بوده است.
نکته چهارم، تولید و عرضه بیشتر محصولات گرم توسط تولیدکنندگان پخش خصوصی در سال ۸۵ است که با توجه به ظرفیت‌های موجود، در صورت سودآور بودن تولیدات، این روند همچنان افزایش خواهد یافت.
نکته پنجم، انتقال کارخانه سبا از ذوب‌آهن اصفهان به فولاد مبارکه بود که با ظرفیت 700هزار تن در سال طراحی شده است ولی نتوانسته بود به بیش از 300هزار تن تولید دست پیدا کند (یعنی با 45درصد ظرفیت کار می‌کرد). با تصمیم سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی این کارخانه به فولاد مبارکه فروخته شد و در نتیجه بستر لازم برای افزایش تولید محصولات گرم به میزان حداقل 200 تا 300هزار تن برای سال 86 فراهم خواهد شد، زیرا این کارخانه ماهانه حداکثر 30هزار تن تولید کرده بود، در حالی که در آذر ماه سال 85 مقدار 38هزار تن تولید داشته که معادل 26درصد افزایش نشان می‌دهد و این روند با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده، تا رسیدن به ظرفیت اسمی ادامه خواهد یافت.
نکته ششم در سال ۸۵، به ثمر رسیدن طرح‌های توسعه مبارکه در بخش نورد سرد بود، به طوری که با بهره‌برداری از این طرح‌ها، ظرفیت تولید ورق سرد در کشور عملا به ۷/۱میلیون تن بالغ شد که بیش از مصرف فعلی کشوری است و به این ترتیب می‌توان گفت که محصولات سرد به عنوان اولین محصولات فولادی در کشور هستند که توانسته‌ایم به خودکفایی در تولید آنها دست پیدا کنیم.
برای تولید محصولات با ارزش افزوده و کیفیت بالاتر در فولادمبارکه چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
به دلیل نزدیکی بازار ایران به کشورهای آسیایی میانه CIS که معمولا محصولات دارای کیفیت پایین را به ایران صادر می‌کنند و همواره با قیمت پایین‌تری نسبت به قیمت سایر تولیدکنندگان دنیا محصولات خود را عرضه می‌کنند، فولاد مبارکه استراتژی خود را با توجه به ایجاد بستری مناسب و دستیابی به تکنولوژی تولید محصولات ویژه که با سرمایه‌گذاری سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به‌دست آمده، برای افزایش تولید محصولات ویژه و خاص قرار داده است به همین دلیل در ۹ ماهه سال جاری حدود ۳۶درصد از تولیدات مبارکه به این محصولات اختصاص داشت که عموما دارای ارزش افزوده بالاتر بوده و عملا جایگزین محصولات وارداتی از کشورهای توسعه یافته می‌شوند و لذا معمولا قیمتهای تولیدات مبارکه را با قیمتهای اروپایی مقایسه می‌کنند و اینکه برخی قیمت‌ها محصولات مبارکه را با واردات از کشورهای شمالی مقایسه می‌کنند قیاس درستی نیست و موجب تحلیل و ارزیابی اشتباه می‌شود.
نوسان قیمتهای محصولات تخت در سال 85 چگونه بود؟
در سال ۸۵ عملا از فروردین تا پایان آبان ماه با روند افزایشی تدریجی قیمتهای محصولات تخت در بازار مواجه بودیم، به‌طوری که در ابتدای سال اختلاف قیمتهای داخلی و جهانی (صادراتی مبارکه) حداقل صد دلار در هر تن بوده و این فاصله در طول سال به تدریج و بدون ایجاد تنش کم شد به‌صورتی که در محصولات گرم قیمت‌ها حدود دو ماه است که تقریبا تثبیت شده و در برخی موارد هم با کاهش مختصری مواجه بوده است و پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال هم در صورتی که شرایط به همین منوال باشد، قیمت این محصول تغییرات چندانی نداشته باشد. ولی در مورد محصولات سرد به دلیل همان نکته‌ای که قبلا توضیح داده شد یعنی از یک سو افزایش واردات و از سوی دیگر دو برابر شدن ظرخصوصی خواهد شد و تابع قانون تجارت خواهد بود در نتیجه انتظار می‌رود که بهره‌وری شرکت و همچنین توجه به استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید ایجاد شده بیش از پیش مورد توجه سهامداران و مدیریت شرکت قرار گیرد و بالندگی جدیدی در این صنعت به وجود آید ۲- اتفاق دیگری که می‌افتد این که اجرای طرح‌های توسعه جدید در مبارکه این شرکت را از یک کارخانه ۵/۴میلیون تنی به کارخانه ۵/۸میلیون تنی طی ۴ سال تبدیل خواهد
کرد. فیت تولید فولاد مبارکه و در نتیجه افزایش عرضه به بازار داخلی، قیمت این محصول رو به کاهش گذاشته به نحوی که در بازار داخلی قیمت ورق سرد از حدود ۶۴۰ تومان در هر کیلو به ۵۷۸ تومان رسید و حدود ۱۰درصد کاهش پیدا کرد.
با این اوصاف پیش‌بینی شما از آینده بازار داخلی چیست؟
پیش‌بینی می‌شود که از این به بعد اختلاف قیمت محصولات گرم و سرد با توجه به شدت تقاضا در بازار داخل بین ۶۰ تا ۸۰ تومان در هر کیلو در نوسان باشد.
این در حالی است که در سال 84 اختلاف بین قیمتهای ورق گرم در بازار داخلی حدود 200 تومان در هر کیلو بوده ولی این نسبت در سال جاری به حدود 90 تومان رسیده است.
لذا ثبات قیمت در بازار ورق سرد بیشتر از بازار ورق گرم شده است.
به طور کلی نیز با توجه به روند تولید و مصرف و توانمندی‌های ایجاد شده و تعرفه موجود برای واردات و روند خصوصی سازی، پیش‌بینی می‌شود که بازار ورق در سال آینده یک بازار متعادل و قابل اتکایی باشد و به دلیل تبعیت بازار داخلی از بازار جهانی که معمولا با تاخیرات سه ماهه به بازار ایران سرایت می‌کند تابع نوسانات اندک قیمت‌ها در بازار جهانی فولاد خواهد بود.
فولاد مبارکه در سال آینده چه تحول مهمی خواهد داشت؟
دو اتفاق بسیار مهم در سال 86 برای فولاد مبارکه می‌افتد: 1- با توجه به ابلاغ سیاست‌های حاکم بر اصل 44 قانون اساسی از سوی مقام معظم رهبری، شرکت فولاد مبارکه خصوصی خواهد شد و تابع قانون تجارت خواهد بود در نتیجه انتظار می‌رود که بهره‌وری شرکت و همچنین توجه به استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید ایجاد شده بیش از پیش مورد توجه سهامداران و مدیریت شرکت قرار گیرد و بالندگی جدیدی در این صنعت به وجود آید 2- اتفاق دیگری که می‌افتد این که اجرای طرح‌های توسعه جدید در مبارکه این شرکت را از یک کارخانه 5/4میلیون تنی به کارخانه 5/8میلیون تنی طی 4 سال تبدیل خواهد کرد.
ارسال نظر