رشد 58 درصدی قیمت مواد اولیه آهن‌آلات
گروه بورس فلزات: حسین فقانی- افزایش قیمت بیلت (شمش فولاد) و همچنین مشکلات تهیه و تامین این ماده اولیه صنعت فولاد، موضوع گفت‌و‌گوی خبرنگار ما با مهندس بردیا تمدن، مدیر عامل شرکت صنایع فولاد کوهپایه‌ و همچنین مهندس فتوره‌چی، معاون شرکت فولاد ایران اسپیرال است که در پی می‌خوانید:

می‌دانیم که قیمت مقاطع فولادی اخیرا سیر صعودی داشته است چه مواردی در این افزایش قیمت دخیل است و تولیدکنندگان نورد گرم تا چه میزان در این افزایش تاثیرگذاراند؟
اگر قیمت تمام شده یک محصول فولادی مانند میلگرد، تیرآهن، نبشی و یا یکی از محصولات نورد گرم را 100درنظر بگیریم به صورت تقریبی 5/91درصد آن هزینه تهیه بیلت و باقی آن که تنها 5/8درصد است شامل هزینه‌های انرژی، استهلاک، دستمزد، مالیات، حمل‌‌ونقل و غیره می‌شود. فضای مانور تجاری-اقتصادی برای یک تولیدکننده مقاطع فولادی بسیار ناچیز است با این مقدمه کمی زمینه فعالیت دو شرکت ایران‌اسپیرال و کوهپایه را معرفی می‌کنم تا وارد بحث اصلی شویم.
شرکت ایران‌اسپیرال دو واحد مجزا دارد که یکی از آنها واحد تولید انواع لوله‌های فولادی است.
ماده اولیه این بخش کلاف فولادی است که این کلاف از طریق فولاد مبارکه و در برخی از موارد خاص از کشورهای خارجی می‌شود.
مصرف‌کننده اصلی محصولات ما در این بخش شرکت آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب، نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ کشور هستند.
قطر لوله‌های تولیدی توسط این شرکت از 40سانتی‌متر تا 3متر است که تقریبا انحصاری‌ترین تولیدکننده در زمینه تولید لوله‌های فولادی با قطر بالا هستیم و همچنین تا ضخامت 25میلی‌متر نیز توانایی ساخت داریم که این واحد با ظرفیت 100هزار تن در سال مشغول فعالیت است.
واحد دیگر تولیدی ما واحد نورد گرم مقاطع فولادی است که ماده اولیه مصرفی آن فقط شمش فولاد یا بیلت است و محصولاتی مانند میلگرد، نبشی، سپری، ناودانی، تسمه و چهارگوش را تولید می‌کند.
در سال‌جاری و به دلیل توجیهات مدیریتی، مالی و اقتصادی تصمیم گرفتیم که این شرکت را به یک واحد کاملا مجزا تبدیل کنیم که با اقدامات صورت گرفته شرکتی کاملا هماهنگ با قانون تجارت با نام شرکت صنایع فولاد کوهپایه تاسیس شد.
تاسیس این شرکت در آذرماه امسال بود. صنایع فولاد کوهپایه تولیدکننده مقاطع سبک فولادی از میلگرد ۱۰ تا ناودانی ۶۰ است که با ظرفیت ۲۰۰هزار تن در سال در حال فعالیت است. محصولات تولیدی این شرکت مطابق با استانداردهای ISIRI ایران و DIN آلمان است.
این شرکت در سال 1382 به بهره‌برداری رسید و تقریبا 3سال است که تولیدات آن به بازار عرضه می‌شود. اصلی‌ترین ماده اولیه ما شمش فولادی با ابعاد 120×120میلی‌متر تا 130×130میلی‌متر است.
در محصولات تولیدی نورد گرم، فاصله بین قیمت بیلت و قیمت نهایی محصول بسیار پایین است و یک تولیدکننده تاثیر آنچنانی روی قیمت نمی‌تواند داشته باشد براساس تحقیقاتی که داشتیم قیمت بیلت در چند سال اخیر سیر صعودی چشم‌گیری را به همراه داشته است.
بر این اساس در سال 82 با متوسط 290دلار خریداری می‌شد. در سال 83 با یک جهش عجیب به متوسط 470دلار در هر تن رسیده بود. در سال 84 این قیمت به 410دلار در هر تن رسید که در سال 85 این رقم با افزایشی سنگین به 500دلار در هر تن رسید که این رشد بالغ بر 58 درصد بوده است. البته در چند ماه اخیر حداقل قیمتی که بتوان تهیه کرد 500دلار شده حتی در تهیه بیلت با این قیمت نیز به دلیل کمبودهایی که وجود دارد دچار مشکل فراوان شده‌ایم. چون در واردات بیلت جنس خریداری شده تقریبا 3 ماه بعد به دست ما خواهد رسید و با توجه به این نوسانات شدید ریسک و خرید با همان قیمت هم خیلی بالا است چون افزایش و یا کاهش قیمت بیلت اصلا قابل پیش‌بینی نیست. این مشکل بارها و بارها در تشکل‌های صنعتی و معدنی بازگو شده است، اما هنوز این دلهره در تامین مواد اولیه و تولید وجود دارد و باید برای حل آن راهی مناسب اندیشیده شود.
رییس‌جمهور دستور داده بودند که تعرفه واردات فولاد حذف شود آیا این امر تاثیری در فعالیت شما خواهد داشت؟
همانطور که می‌دانید تعرفه شمش فولادی 4درصد است و با توجه به دستوری که ریاست جمهوری مبنی بر پایین آمدن و صفر شدن این تعرفه اظهار داشتند هرچه سریعتر باید این نکته عملی شود و توسط مجلس به تصویب برسد. در جایی که فاصله قیمت نهایی محصول با قیمت ماده اولیه یعنی همان شمش فولاد تا این حد پایین است در نتیجه حذف این 4درصد می‌تواند در کاهش قیمت‌ها و همچنین ثبات و کمی آرامش در بازار آهن کمکی بسزا داشته باشد.
با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب در ارتباط با لزوم توجه بیشتر به اجرای اصل۴۴ و تقویت بخش‌خصوصی، نظر شما به عنوان یک تولید کننده فولاد در بخش‌خصوصی چیست؟
شاید بتوان گفت در حال حاضر معضل اصلی این صنعت تهیه مواد اولیه و نداشتن ثبات در قیمت بیلت است. در اولین قدم دولت باید به شدت دسترسی به مواد اولیه را در کشور و برای تولیدکنندگان تسهیل کند. ما با داشتن سنگ آهن می‌توانیم به راحتی بیلت تهیه کنیم تا به یک ثبات قیمت در تولیدات خود برسیم. ولی در کل ما پیشنهادهایی داریم که بارها و بارها در مجامع مختلف و مجلس و جاهای دیگر مطرح کرده‌ایم از جمله این پیشنهادها می‌توان به حذف عوارض حقوق واردات شمش اشاره کرد. مورد دوم تقلیل هزینه‌های موجود در بنادر است که عبارتند از هزینه‌های بارگیری و تخلیه که خود درصدی از هزینه نهایی محصولات ما را شامل می‌شوند. مورد دیگر اینکه مساله 3درصد تجمیع عوارض نباید برای تولیدکنندگان در نظر گرفته شود چون به ما گفته می‌شود که 3درصد را از خریدار بگیرید غافل از اینکه این خود سبب افزایش قیمت خواهد شد و امیدواریم با رعایت این موارد بخش‌خصوصی در زمینه تولید محصولات فولادی به رشد برسد.
آیا تا به حال برای ورود به بورس فلزات تدبیری اندیشیده‌اید؟‌
مواد اولیه ما شمش فولاد است که اگر در بورس فلزات عرضه شود ما هم از آن منبع خرید می‌کنیم و فعلا برنامه‌ای برای ورود به بورس نداریم زیرا فروش محصولات را درحال حاضر توسط نمایندگان خود در بازار آهن انجام می‌دهیم. این نمایندگان حدود 10نفر هستند که محصولات را از ما خریداری می‌کنند و به فروشندگان خاص در شادآباد و دیگر نقاط عرضه می‌کنند و آنها نیز به دست مصرف‌کنندگان می‌رسانند.
چه میزان از قیمت نهایی محصولات شما را هزینه انرژی تشکیل می‌دهد؟
تقریبا 10درصد از هزینه‌های کارخانه ما را انرژی در بر می‌گیرد که شامل سوخت و برق مصرفی و غیره است که این 10درصد در قیمت نهایی محصولات ما حدود یک‌درصد است. البته با توجه به اینکه در کارخانه به صورت چند شیفت در همه شبانه‌روز مشغول به کارند، به میزان قابل توجهی از هزینه‌ها کاسته می‌شوند و ما این میزان را به 10درصد رسانده‌ایم ولی اگر روال عادی را طی کنیم سهم هزینه‌های انرژی به 12 الی 15درصد نیز خواهد رسید.
کیفیت محصولات تولیدی کارخانه شما در چه رتبه‌ای قرار دارد؟
به هر حال کیفیت همیشه بستگی به ماشین‌آلات و مواد اولیه و نحوه تولید دارد. ما برای افزایش کیفیت محصولات به عنوان مثال برای اتوماسیون سعی کردیم تا پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات را از کشورهای خارجی مانند ایتالیا و آلمان تهیه کنیم. برای مورد دوم یعنی شمش نیز همیشه سعی کردیم تا شمش نامرغوب را خریداری نکنیم و محصولات ما خوشبختانه دارای استانداردهای ایران و DIN آلمان هستند و همیشه سعی کردیم در انتخاب نیروهای انسانی از یک نظام مدیریت علمی استفاده کنیم.
با توجه به روند افزایش ساخت‌وساز در کشور و نیاز شدید به محصولات فولادی مانند میلگرد و تیرآهن و غیره، قیمت این محصولات را در سال ۸۶ چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
در این یک ماه و پس از سال نو میلادی تقریبا با سیر صعودی شدید 100دلاری قیمت بیلت مواجه شدیم که این رقم دقیقا روی قیمت محصولات نهایی ما نیز اعمال شد و با توجه به اینکه ساخت‌وساز در اواخر فروردین ماه و اوایل اردیبهشت ماه طبق روال هر سال به نقطه اوج خود می‌رسد و نیاز به محصولات فولادی چندین برابر می‌شود پیش‌بینی می‌کنیم در سال آینده سیر صعودی شدیدی را داشته باشیم.
در عوامل موثر در این افزایش قیمت علاوه بر افزایش قیمت بیلت می‌توان به افزایش حقوق و دستمزدها در سال آینده و نیز افزایش خدماتی مانند برق و بنزین اشاره کرد که با این اوصاف چطور قیمت نهایی محصولات ما باید کاهش پیدا کند.
آیا صحبت ناگفته‌ای باقیمانده است؟
در پایان امیدواریم فقط این مشکلات به گوش مقامات برسد و در دستور کار قرار گیرند تا بتوانند به صنایع فولاد کمک کنند. همان‌طور که آمار نشان می‌دهد در مجموع شرکت‌های نورد کشور حدود ۵هزار نفر به صورت مستقیم و ۱۵هزار نفر به صورت غیرمستقیم مشغول به کار هستند و یک مجموعه تولیدی است که به صورت کاملا خصوصی فعالیت می‌کند. باید حتما حمایت‌های مناسبی را از طرف دولت داشته باشیم تا بتوانیم به این روند ادامه دهیم. در کل امیدواریم به وعده‌های داده شده
هر چه زودتر جامه عمل پوشانده شود و در تهیه بیلت دولت اقدامات لازم را برای پایان بخشیدن به این معضل انجام دهد.
در یک جمله می‌توان گفت که تامین شفاف، روشن و مناسب بیلت یکی از راهکارهایی است که در تثبیت قیمت‌ها و کاهش نوسان ها، تاثیر بسزایی خواهد داشت.