گروه بورس- مجید اسکندری: افت ۲۰۰ واحدی شاخص کل بورس و رسیدن آن به ۷۲ هزار و ۳۴۴ واحد حاصل فعالیت روز سه‌شنبه بورس تهران بود؛ بنابراین هنوز تلاش مدیران بازار سرمایه برای بهبود اوضاع، به بار ننشسته است. بالاترین مقام بازار سرمایه کشور، رفع مشکل بنگاه‌ها از طریق دولت را از برنامه‌های اساسی «سازمان» برای بازگشت رونق به بازار عنوان کرده است اما به نظر می‌رسد این مشکلات به آسانی برطرف نخواهد شد. سایه رکود در بازار حکمفرماست؛ گروهی در انتظار نتایج مذاکرات به سر می‌برند و رونق بازار را منوط به آن می‌دانند؛ اما برخی دیگر بر این باورند که باید در شرایط بنگاه‌ها تغییراتی حاصل شود که نتیجه این تغییرات به رونق بازار سرمایه منتهی می‌شود. البته در این میان برنامه‌های اقتصادی دولت و هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف بدنه اقتصادی دولت می‌تواند تاثیر بسزایی در روند بازار بر جای گذارد. این روزها همگان سرمایه‌گذاران را به صبر و شکیبایی دعوت و اظهار امیدواری می‌کنند که رونق به بازار برمی‌گردد.

دولت، بزرگ‌ترین ریسک بازار است

یک کارشناس بازار سرمایه درخصوص مشکل نبود نقدینگی در بازار سرمایه گفت: به نظر نمی‌رسد که مشکل اصلی بازار، نبود یا کمبود نقدینگی باشد؛ زیرا نقدینگی به هر بازار دیگری که برود، آن بازار نمی‌تواند نرخ تورم را پوشش دهد و به‌طور کلی همه بازارها در فاز منفی به سر می‌برند. رضا بختیاری توضیح داد: در حال حاضر بازار با ریسک‌های جدیدی روبه‌رو است و ریسک‌های قدیمی بازار، رفع شده است به‌عنوان مثال هنوز برخی از مدیران با تحلیل‌های اشتباه عنوان می‌کنند که شاخص در دوره‌ای بیش از حد افزایش یافته و باید کاهش یابد؛ در حالی که علم مدیریت مالی می‌گوید قیمت دارایی‌ها منتج از انتظارات آینده است. وی سپس گفت: وقتی ریسک بالا می‌رود، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سهام را ارزان‌تر بخرند؛ اما به دلیل مشکلات رخ داده در بازار، حقوقی‌ها سهام را با قیمت بالا خریده‌اند. این کارشناس بازار، تصمیم‌های دولتی را بزرگ‌ترین ریسک بازار خواند و گفت: دولت درخصوص نرخ سود سپرده‌ها، یک اشتباه خود‌خواسته را مرتکب شد که موجب بالا رفتن انتظارات تورمی مردم شد؛ به گونه‌ای که انگیزه چندانی برای حضور در بازار سهام باقی نماند. وی ادامه داد: کاهش رشد پایه پولی و سیاست انقباضی از سوی بانک مرکزی دنبال می‌شود که کاهش سرعت گردش پول را به دنبال داشته است. از سوی دیگر هدف اصلی دولت، کنترل و کاهش تورم به هر قیمتی است که این نیز مزید بر علت شده است. بختیاری قوانین دولتی را مشکل اصلی شرکت‌ها دانست و توضیح داد: این قوانین، هزینه بنگاه‌ها را به شدت بالا می‌برد و کنترل قیمت محصولات نیز شرکت‌ها را با کمبود منابع مواجه می‌سازد؛ بنابراین چون دولت ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش داده نرخ بازده سرمایه‌گذاری در بخش واقعی اقتصاد (تولید) پایین آمده است. وی افزود: پایین آمدن نرخ بازده انتظاری پروژه‌ها در بازار اولیه و توجیه سرمایه‌گذاری در بازار ثانویه با مجبور کردن حقوقی‌ها به خرید سهام حل نمی‌شود؛ مگر اینکه دولت، ریسک سیستماتیک را از بازار بردارد. این کارشناس در ادامه گفت: متاسفانه به تازگی دولت وارد پروژه‌های مس، فولاد، نیروگاه و.... می‌شود یعنی همه آن چیزهایی که از آن منع شده دوباره مطرح شده است و وزارتخانه‌ها به بنگاهداری روی آورده‌اند. بختیاری خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاران، هر روز با یک بخشنامه تنش‌زا در بازار مواجه می‌شوند؛ به عنوان مثال شرکت‌های زیرمجموعه یک شرکت بدهکار به سیستم بانکی، از تسهیلات بانکی محروم شده‌اند. البته اعطای تسهیلات با نرخ‌های حدود

۳۲ درصد نمی‌تواند برای هیچ فعالیتی توجیه داشته باشد؛ بنابراین طرح توسعه شرکت‌ها متوقف خواهد شد و در نهایت ریسک افزایش یافته و رشد سودآوری متوقف می‌شود.

وی با اشاره به اینکه صندوق حمایت از بازار، تنها یک مسکن است، پیشنهاد کرد: باید فضای سرمایه‌گذاری تقویت و دولت برای بنگاه‌ها اولویت‌هایی قائل شود؛ به عنوان مثال، اولویت در دریافت تسهیلات و برخورداری از مشوق‌های مالیاتی می‌تواند فضای سرمایه‌گذاری را مثبت کند.

فضای فعلی بورس برای مدیران بازار خوشایند نیست

مدیر امور بورس‌های سازمان بورس روزگذشته با اشاره به اینکه شرایط فعلی بازار برای مدیران بازار هم خوشایند نیست، گفت: صنایع بورسی در آینده با توجه به برنامه‌ریزی‌ها در دولت و مجلس متحول خواهند شد و متولیان بازار همواره در حال پیگیری مسائل و مشکلات سهامداران هستند. محمودرضا خواجه‌نصیری در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه نمی‌توان شرایط فعلی بازار را ایده‌آل دانست، گفت: باید از اثرگذاری بیشتر اتفاقات بر بازار جلوگیری کنیم. وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاران باید صبور باشند، گفت: این یک اصل است که سرمایه‌گذاران نسبت به اتفاقات و فضای روانی ایجاد شده صبور باشند؛ وقتی بازار در چنین شرایطی قرار می‌گیرد برای هیچ کس خوشایند نیست. خواجه‌نصیر تاکید کرد: همانطور که سرمایه‌گذاران از کاهش ارزش پرتفوی خود ناراحت هستند و رنج می‌برند، به دنبال آن مدیران و مسوولان‌ بازار نیز این شرایط با اهمیت را درک می‌کنند و تلاش‌ها برای رفع این اتفاقات به دلیل اهمیت موضوع است.

آنچه در بازار سه‌شنبه گذشت

دادوستد بیش از ۲۷۱ میلیون اوراق بهادار در بورس به ارزشی بالغ بر ۸۵۷ میلیارد ریال در ۳۴ هزار و ۸۲۵ دفعه، افت ۲۸/۰ درصدی شاخص این بازار را به همراه آورد. در این میان نماد شبندر با تاثیر منفی ۱۱۳ واحدی پررنگ‌ترین نقش را در کاهش شاخص بر عهده داشت. همچنین نمادهای خودرو، خساپا و کگل به عنوان نمادهای تاثیرگذار در افت شاخص دیروز بازار شناخته شدند. در همین حال نمادهای وبصادر، شبندر، تاپیکو، خودرو و رمپنا به عنوان پربیننده‌ترین نمادها شناخته شدند. گروه‌های خودرو، مالی، شیمیایی، فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی همچنان عنوان برترین گروه‌های بازار را در اختیار دارند. در جریان دادوستدهای روز گذشته بورس، نمادهای شلعاب، شفن، چکارن، وتوسم و فرآور، بیشترین افزایش قیمت و نمادهای سخاش، غبهنوش، خاذین، پلاسک و شکربن بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند. از سوی دیگر نمادهای فنورد، زمگسا، سفار، وتوسم و خفنر با بیشترین تقاضا در بازار روبه‌رو شدند و برترین عرضه‌ها نیز در نمادهای بنیرو، کبافق، سفارس، فارس و لبوتان شکل گرفت. براساس اطلاعات منتشرشده نمادهای خودرو، شبندر، شپدیس، شسپا و فولاد بیشترین ارزش معاملات بازار را دارا شدند و نمادهای وبصادر، خودرو، خزامیا، خساپا و ولغدر نیز بیشترین حجم معاملات بازار را به خود اختصاص دادند. همچنین در بازار روز سه‌شنبه سهامداران حقیقی با خرید بیش از ۲۰۴ میلیون سهم از حقوقی‌ها که ۱۱۴ میلیون سهم خریداری کردند جلو افتادند. در همین حال حقوقی‌های بازار به فروش ۵۱ میلیون سهم و حقیقی‌ها به فروش ۲۶۸ میلیون سهم مبادرت کردند. در پایان معاملات دیروز نمادهای گل‌گهر، سیمان اصفهان، نیروترانس، لیزینگ رایان سایپا و قند قزوین به منظور برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه متوقف شد.

ظهور ریسک‌های جدید در بورس