گروه بورس، مجید اسکندری: کنفرانس تحلیل تاثیرگذارترین تحولات اقتصادی سال ۹۳ که با محوریت اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و مذاکرات هسته‌ای برگزار شد در بخش پایانی خود با تشکیل میزگردی با حضور چند تن از فعالان بازار سرمایه به بررسی عوامل تاثیرگذار بر بورس در سال جاری پرداخت. مدیرعامل سرمایه‌گذاری خوارزمی در این نشست عوامل تاثیرگذار را به دو بخش خرد و کلان تقسیم کرد و توضیح داد: عوامل کلان شامل مسائل سیاسی و اقتصادی است که در مسائل سیاسی، مهم‌ترین عامل مذاکرات هسته‌ای است که براساس اخبار و تحلیل‌های موجود پیش‌بینی می‌شود این مذاکرات با موفقیت همراه شود و در تیرماه به احتمال ۶۰ تا ۷۰ درصد توافق حاصل می‌شود که تاثیر زیادی بر بازار سرمایه خواهد داشت. از سوی دیگر به احتمال ۳۰ تا ۴۰ درصد مذاکرات تمدید خواهد شد اما احتمال شکست مذاکرات در سال ۹۳ صفر است.

کنترل تورم مهم‌تر است یا رونق اقتصادی؟

حجت‌الله صیدی افزود: در بخش مسائل اقتصادی و سیاست‌های مالی، مهم‌ترین بحث هدفمندی است که علاوه بر مزایا، دشواری‌هایی نیز دارد اما در درازمدت آثار اقتصادی آن مثبت است، البته در سال جاری آثار تورمی نیز به دنبال خواهد داشت و از رونق اقتصادی جلوگیری می‌کند.

این فعال بازار سرمایه با اشاره به بحث مالیات‌ها و سیاست‌های گمرکی به عنوان دیگر عوامل موثر بر بازار ادامه داد: با توجه به سیاست‌های پولی و گفتار مقامات بانک مرکزی، این سوال پیش می‌آید که دولت به کنترل تورم اهمیت بیشتری می‌دهد یا به رونق اقتصادی؟ اگرچه دولت با همت خود به هر دو مورد توجه دارد اما تحلیل من این است که همچنان کنترل تورم در اولویت است.

صیدی خاطرنشان کرد: در بازار پول، سیاست‌های انقباضی را تا پایان سال شاهد خواهیم بود که این موضوع اگر دچار تغییرات مقطعی نشود انضباط را به دنبال خواهد داشت، البته ضدرونق است.

وی درباره بازار ارز گفت: نرخ ارز بین ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان در نوسان است و در صورتی که اخبار خوشی از مذاکرات بیاید ممکن است به دلایل روانی، حدود دو هفته کاهش روانی داشته باشد اما این کاهش پایدار نیست.

این کارشناس بازار سرمایه سپس گفت: رشد اقتصادی که در سال ۹۳ حدود ۵/۰ تا ۳ درصد پیش‌بینی شده است با توجه به مسائل یادشده حدود یک تا ۵/۱ درصد محقق خواهد شد اما آثار مهم سیاست‌های دولت در سال ۹۴ مشخص خواهد شد و مشکلات اقتصادی موجود در سال ۹۳ قابل حل نیست.

مدیرعامل «خوارزمی» مهم‌ترین مشکل بنگاه‌های اقتصادی را بحث بهره‌وری دانست و گفت: در این مبحث بهره‌وری پایین، آسیب زیادی به بنگاه‌ها و شئون اقتصادی وارد می‌آورد.

وی سپس به نکات قابل تامل در فضای اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: به دلیل ابهام در فضای سرمایه‌گذاری کشور به دلیل نظام‌های مالی، حقوقی و ابهام در سیاست‌های حمایت از سرمایه‌گذاران که با تصمیم‌های مقطعی بر ابهام آنها افزوده می‌شود، شفاف نبودن و واقعی نبودن خصوصی‌سازی و نبود شفافیت کافی در سیاست‌های پولی و مالی باوجود برخی آمارها و اطلاعات بخشی از فضای موجود نگران‌کننده شده است.

دولت و انضباط مالی

صیدی سپس به نکات امیدوارکننده اشاره کرد و یادآور شد: دولت دارد دارای انضباط مالی می‌شود، در سال ۹۴ حدود ۳ تا ۴ درصد رشد اقتصادی خواهیم داشت، در بخش نفت تولید و صادرات افزایش خواهد داشت، تعامل با دنیا بهتر خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود سرمایه‌گذاری خارجی افزایش یابد و از رکود خارج شویم. وی اظهار کرد: با توجه به عوامل مثبت، آینده بازار سرمایه را خیلی خوب می‌بینم البته معتقدم امسال برای اولین بار در تاریخ اقتصادی ایران، پیش‌بینی بلندمدت آسان‌تر از کوتاه‌مدت

شده است.

این مدیر بورسی در ادامه گفتار خود به وضعیت صنایع مهم بازار سرمایه اشاره کرد و توضیح داد: سه صنعت بانک، نفت و صنایع وابسته و خودرو در دنیا جزو صنایع برتر محسوب می‌شوند. در کشور ما باوجود افت و خیزهای بازار پول حدود ۶۰۰هزار میلیارد تومان نقدینگی وجود دارد و یکی از مهم‌ترین بازیگران عرصه اقتصاد در کشور ما، بانک‌ها هستند به خصوص اگر گشایش بین‌المللی حاصل شود با رونق نسبی مواجه خواهند شد و پس از مذاکرات و حصول نتیجه مثبت، فعالیت‌های بانکی بسیار سودآور خواهد بود. این در حالی است که اعتماد داخلی نیز به بانک‌ها بالا است و مردم با بانک‌ها تعامل خوبی دارند.

صیدی تاکید کرد: فکر می‌کنم در صنعت بانکی، باوجود سیاست‌های انضباطی دولت با بهبود روبه‌رو خواهیم شد.

مشکلات و پتانسیل‌های خودروسازان

وی درباره صنعت خودرو گفت: صنعت خودرو در کشور ما دارای مزیت‌های نسبی است و در حال حاضر خودروسازان حدود ۳۰۰ هزار دستگاه تعهد تحویل دارند که نشان‌دهنده تقاضای بالا است؛ البته تقاضای بالقوه در کشور ما حدود ۲ تا ۳ میلیون دستگاه در سال است. از سوی دیگر از لحاظ زیرساخت‌ها، در قطعه‌سازی نیز وضعیت خوبی داریم به گونه‌ای که سال گذشته از پژو قطعه دریافت نکردیم اما تولید ادامه یافت.

صیدی اظهار کرد: خودروسازان ما از تکنولوژی بالایی برخوردارند و نیروی انسانی مناسب و ماهر نیز داریم اما مشکلات بهره‌وری داریم که در حال بهبود است و امسال تولید ۱۵۰۰ دستگاه به ۲۵۰۰ دستگاه در روز رسیده است.

وی تصریح کرد: اگر چهار مورد در خودروسازی محقق شود، این صنعت در بلندمدت به صنعت نخست بورس تبدیل خواهد شد که عبارتند از: افزایش بهره‌وری، خارج شدن از شمول بحث قیمت‌گذاری و تنگناهای آن، حاشیه‌های سیاسی و جناحی صنعت خودرو و افزایش و توسعه همکاری با خودروسازان دنیا.

صیدی تصریح کرد: در صنعت خودرو، مذاکرات شروع شده و به تفاهم‌هایی درخصوص تولید محصولات جدید نیز رسیده‌ایم، بنابراین آینده خوبی در انتظار آن خواهد بود. وی درباره وضعیت انرژی توضیح داد: ما در حال حاضر به استثنای ترکیه، بزرگ‌ترین تولیدکننده برق در خاورمیانه هستیم و باوجود تقاضای بالا و در نظر گرفتن موضوع هدفمندی قیمت برق افزایش خواهد یافت و در کنار آن افزایش قیمت سوخت و گاز موجب می‌شود استفاده از برق نیز افزایش یابد.

صیدی سپس گفت: وجود بورس انرژی سبب روان‌تر شدن معاملات برق در کشور شده است و به دنبال افزایش راندمان نیروگاه‌ها و امکان صادرات ۱۱ هزار مگاواتی برق، در صورت آزاد شدن قیمت برق، تاثیر خوبی را در بازار نیز شاهد خواهیم بود.

تاثیر رشد اقتصاد دنیا بر اقتصاد ایران

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صباتامین به عنوان دیگر فعال حاضر در نشست نخست به وضعیت اقتصاد جهان پرداخت و گفت: رکودی که در اقتصاد آمریکا وجود داشت قرار بود با خرید اوراق قرضه از میان برود و به رشد برسد که با آمدن رئیس جدید فدرال رزرو این رکود از میان رفت و آثار رشد در اقتصاد آمریکا پیدا شد و خرید اوراق قرضه نیز متوقف شد. محمدرضا رستمی با اشاره به اینکه ۲۰ درصد رشد اقتصاد در دنیا به اقتصاد آمریکا وابسته است، گفت: در حوزه یورو نیز آثار رشد پیدا شده و به غیر از مشکلات یونان و اسپانیا بقیه کشورهای این حوزه از وضعیت مناسبی برخوردارند. همچنین اقتصاد چین با رشد بین ۷ تا ۸ درصدی فعالیت می‌کند و از آنجا که در بیشتر محصولات، چین اولین مصرف‌کننده دنیا است، اقتصاد این کشور اهمیت زیادی در عرصه بین‌المللی دارد. معاون اسبق شرکت بورس اوراق بهادار تهران درخصوص اقتصاد کشورمان گفت: گزارش صندوق بین‌المللی پول (IMF) در یک جمله گفته بود که اقتصاد ایران به مسیر خودش برگشته و روند خوبی را طی می‌کند و پیش‌بینی شده که بین یک تا سه درصد رشد کند.

همچنین IMF تورمی را که دولت بین ۲۴ تا ۲۶ درصد اعلام کرده، حدود ۲۳ درصد خوانده است. رستمی ادامه داد: روند تورم از آبان‌ماه سال قبل کاهش یافته و این کاهش در سال جاری نیز به دلیل سیاست‌های انقباضی دولت تداوم خواهد یافت. از سوی دیگر روند رشد پایه پولی در حال توقف است که این انقباض، تورم را کنترل می‌کند؛ البته سیاست‌های اعتباری نباید موجب لطمه زدن به صنایع شود و بازار سرمایه با انقباض، افت خواهد کرد. البته مسیر ما کنترل پایه پولی است و کاهش نقدینگی که به بازار سرمایه لطمه بزند، نیست.

مدیرعامل صبا تامین، سودآوری شرکت‌ها را یکی از عوامل موثر بر بورس دانست و گفت: سال گذشته کل سود شرکت‌های حاضر در بورس، ۵۰ هزار میلیارد تومان بود.

حاشیه سود معقول برای دارویی‌ها

وی سپس درخصوص صنعت دارو گفت: سال ۹۲ برای صنعت دارو یک سال استثنایی بود، به‌طورری که سال گذشته بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش نرخ را در این صنعت شاهد بودیم. البته ۵۵ درصد مواد اولیه دارویی وابسته به ارز است و بالا رفتن نرخ ارز، بهای تمام شده دارویی‌ها را افزایش می‌دهد، در حالی که افزایش نرخ دارو به این آسانی نیست و اتفاقی که در سال ۹۲ برای صنعت دارو افتاد در سال ۹۳ نمی‌افتد.رستمی خاطرنشان کرد: اگر نوسان نرخ ارز، کنترل شود، به نفع دارویی‌ها خواهد بود و در سال ۹۳ یک حاشیه سود متعادل و معقول خواهند داشت.

وی یادآور شد: ارزش صنعت دارو در بورس بین ۱۰ تا ۱۱ هزار میلیارد تومان است و بخش مهمی از پرتفوی سرمایه‌گذاران را تشکیل می‌دهد.

این کارشناس بازار درخصوص صنعت پتروشیمی توضیح داد: ارزش این صنعت در بورس، ۱۳۰ هزار میلیارد تومان و یکی از صنایع وسیع بورس است البته با توجه به ظرفیت‌سازی تا ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲، در اولفین‌ها و متانول‌ها با کمبود روبه‌رو هستیم اما در اوره به سمت مازاد پیش می‌رویم. وی افزود: با توجه به کمبود ظرفیت پی‌وی‌سی، پیش‌بینی می‌شود قیمت این محصول افزایش یابد.

رستمی مشکل پتروشیمی‌ها را نرخ خوراک دانست و گفت: با توجه به ظرفیت بالای پتروشیمی‌ها به ویژه در حوزه متانول و اولفین‌ها سرمایه‌گذاری از بازده خوبی برخوردار خواهد بود.

هیچ کس به داد صنایع نمی‌رسد

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی به عنوان آخرین سخنران نشست به بررسی وضعیت گذشته، حال و آینده بازار سرمایه پرداخت و گفت: در دولت‌های گذشته نیز در سال‌های نخست فعالیت دولت‌‌ها، مشکلاتی وجود داشته است و تجربه نشان داده که این مشکلات تمام می‌شود. ما امیدوار بودیم که وزرای جدید، عملکرد بهتر و امیدوار‌کننده‌تری داشته باشند و ریسک‌های سیستماتیک کمتری را به بازار وارد کنند اما متاسفانه تاکنون این اتفاق رخ نداده است.

علیرضا عسگری‌مارانی افزود: تنها راه نجات از تورم، افزایش تولید، توسعه اقتصادی و افزایش اشتغال از راه بازار سرمایه است و دولت چاره‌ای جز این ندارد که با استفاده از تشویق‌ها‌ی مالیاتی، واگذاری و... بازار سرمایه را رو به جلو ببرد و در این صورت بازار سرمایه ما رشد خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: امیدواریم دوستان ما در دولت و مجلس، اشتباهات سال گذشته در افزایش نرخ گاز و بهره مالکانه و... را امسال تکرار نکنند و از دو سه ماه آینده ریسک‌های سیستماتیک بازار کاهش پیدا کند و تاثیر مثبت تصمیم‌های سیاسی را در بازار شاهد باشیم زیرا قبول کردن ایران به طور مشخص به عنوان یک دولت قدرتمند در منطقه و واگذاری برخی نقش‌ها به ایران به ما نیز کمک خواهد کرد.

مارانی با اشاره به برخی مشکلات در حوزه فولاد، مس و پتروشیمی گفت: متاسفانه برخی درخصوص صنایع، دچار فراموشکاری شده‌اند، قانون تجارت به شورای نگهبان رفته، شرکت‌های ما گرفتار قانون‌های منسوخ شده هستند و اجازه افزایش قیمت به صنایع نمی‌دهند و به عنوان مثال، سیمان براساس قانون ۲۴ سال پیش به‌عنوان کالای حساس مشمول قیمت‌گذاری شده است.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: ریسک‌های سیستماتیک به صورت دائمی وجود دارد و هیچ کس به داد صنایع نمی‌رسد در‌حالی که من اعتقاد دارم ریاست جمهوری، پرچم اقتصادی را مثل پرچم سیاسی در اختیار بگیرد و به دلیل بزرگ شدن اقتصاد کشور، وزرایی تصمیم‌گیری کنند که منافعی نداشته باشند.

مارانی سپس گفت: برخی فولادسازان بزرگ ما به راحتی تا ۴۵ درصد تولیداتشان را صادر کردند اما از دو ماه گذشته تاکنون نتوانسته‌اند مجوز صادرات بگیرند.

وی پیش‌بینی کرد: در صورتی که بحث گشایش اعتبار خارجی راه بیفتد، صنعت بانکداری در سال‌های آینده وضعیت خوبی خواهد داشت و صنعت خودرو نیز در صورتی که از سیستم غیرمنصفانه و غیرعقلانی حاکم بر آن رها شود رشد خواهد کرد.