بورس و خوش‌بینی‌های هسته‌ای

گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران یکی از کم تلاطم ترین دوره‌های فعالیت خود در دو سال اخیر را تجربه می‌کند و با کاهش نسبی حجم معاملات و محدود شدن دامنه نوسان روزانه اکثر سهام، عملا نشانه‌هایی از رکود و سردرگمی معامله گران را تصویر کرده است. در همین راستا، شاخص بورس در باند بسته ۷۷ تا ۷۸ هزار واحد نوسان می‌کند و در این هفته نیز افت محدود ۲/۰ درصدی را به ثبت رسانده است. در این میان، به جز گروه خودرو که با جهش ۵ درصدی به رونق رویایی خود ادامه داده، بقیه گروه‌ها انگیزه خاصی را برای خریداران ایجاد نکرده‌اند و عموما همچون کلیت بازار که با نوسان منفی ۲ درصدی از ابتدای سال مواجه بوده، سهامداران را در حاشیه زیان اندک قرار داده‌اند. در همین حال، نگاه‌ها به سمت دور جدید مذاکرات هسته‌ای در وین معطوف است؛ جایی که به‌رغم ابراز خوش‌بینی‌ها نسبت به پیشبرد مذاکرات، لحن اظهارنظرها اندکی محتاطانه‌تر از قبل شده است.

سمت و سوی بورس در کوتاه‌مدت

متوسط نسبت قیمت بر درآمد سهام در بورس تهران پس از تجربه اوج ۵/۸ واحدی در نیمه دی‌ماه گذشته در اثر افت قیمت‌های سهام به شدت تعدیل شده و چند ماهی است که در محدوده ۷ واحد باقی مانده است. این به آن معنی است که قیمت‌های سهام و پیش‌بینی سود شرکت‌ها اخیرا تغییر خاصی را تجربه نکرده‌اند. P/E هفت واحدی فعلی پس از کسر سود تقسیمی در مجامع آتی به حدود ۶ واحد می‌رسد که به لحاظ تاریخی برای بورس تهران رقم آشنایی است چرا‌که معادل میانگین ارزش‌گذاری سهام در دو دهه اخیر است. به این ترتیب می‌توان گفت قیمت‌های فعلی سهام نه گران و نه ارزان است و در این میان، حرکت آتی بازار منوط به تغییر عملکرد شرکت‌ها یا‌ ‌میزان خوش‌بینی سرمایه‌گذاران خواهد بود. با توجه به زمانبر بودن اصلاحات اقتصادی و نیز ثبات عوامل کلان موثر بر سودآوری شرکت‌ها از جمله نرخ ارز و تورم به نظر می‌رسد در افق کوتاه مدت (سال ۹۳) امیدواری به تغییر معنادار پیش‌بینی سودآوری بنگاه‌ها خوش‌بینانه باشد. بنابراین، با توجه به ثبات نسبی سود شرکت‌ها، حرارت یا سردی فضای بورس تهران در کوتاه‌مدت تنها توسط میزان خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نسبت به افق بلندمدت تعیین خواهد شد؛ عاملی که خود تابع تحولات سیاسی به ویژه در عرصه بین‌المللی ناشی از چگونگی حل و فصل مساله هسته‌ای خواهد بود.

پیامد اصلاح استاندارد ۱۵ برای سرمایه‌گذاری‌ها

بر‌اساس آخرین اصلاح انجام شده توسط سازمان حسابرسی در خصوص مفاد استاندارد حسابداری شماره ۱۵، تمام شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت دارند از این پس باید به جای بهای تمام شده، ارزش روز سبد سهام سرمایه‌گذاری را در صورت‌های مالی ثبت کنند. محاسبه ارزش روز سرمایه‌گذاری‌ها موجب تغییر سودآوری شرکت ناشی از تغییر ارزش سرمایه‌گذاری‌ها در مقطع انتشار صورت‌های مالی نسبت به دوره قبل خواهد شد، در حالی که این سود در عمل به دلیل عدم فروش سرمایه‌گذاری، تحقق نیافته و تنها به صورت حسابداری ثبت شده است. از سوی دیگر قانون مالیات‌ها درباره چگونگی برخورد با این «سود تحقق نیافته» هیچ گونه تصریحی ندارد و این روزها بحث‌های داغی بین حسابرسان در خصوص شمول یا عدم شمول مالیات بر درآمد فوق در جریان است. از آنجا که شرکت‌های سرمایه‌گذاری به ویژه در دو سال اخیر با رشد قابل ملاحظه ارزش سهام شرکت‌های سرمایه پذیر مواجه بوده‌اند، انتظار می‌رود اجرای استاندارد جدید (که برای شرکت‌هایی که سال مالی آنها از ابتدای فروردین ۹۳ آغاز می‌شود الزامی است) منجر به جهش معنادار سود در گزارش‌های سه ماهه شود؛ رویدادی که سهامداران باید در مواجهه با آن به ماهیت تکرارناپذیر و غیر‌نقدی این درآمد و نیز ابهام مالیاتی مربوطه توجه داشته باشند.

بزرگ‌ترین آروماتیک جهان در راه فرابورس

در ابتدای هفته جاری، بزرگ‌ترین واحد تولید‌کننده محصولات آروماتیکی جهان یعنی پتروشیمی برزویه میزبان فعالان بازار سرمایه بود.

نکته مهم در مورد برزویه، فعالیت این شرکت با ظرفیت فراتر از ۱۰۰ درصد در شرایط کنونی است؛ وضعیتی که نشان‌دهنده بلوغ شرکت در زمینه سودآوری و عدم وجود چشم‌انداز تغییر معنادار بازدهی در سال‌های پیش‌رو است. با این حال، در این همایش به راه اندازی برخی طرح‌های توسعه کوچک در افق میان مدت (چند ساله) اشاره شد که سود ۸۰۰ میلیارد تومانی این شرکت را حداقل

۱۰ درصد افزایش می‌دهد. با توجه به فروش بخش عمده محصولات برزویه در داخل و دریافت میعانات گازی به عنوان خوراک با ۵ درصد تخفیف، نرخ ارز مبادله‌ای مهم‌ترین نقش را در تعیین سودآوری خواهد داشت و جهش سودآوری شرکت در دو سال اخیر هم مرهون همین تغییر قیمت ارز بوده است.

درخصوص تولید بنزین در این واحد پتروشیمی نیز مطرح شد که در صورت توقف تولید بنزین، مجتمع به سمت محصول پارازایلین حرکت خواهد کرد که با عنایت به امکان صادرات آن با نرخ ارز آزاد، حاشیه سود بیشتری نسبت به تولید بنزین دارد. انتظار می‌رود ۵ درصد از سهام این شرکت که دومین تامین‌کننده سود هلدینگ خلیج فارس پس از پتروشیمی بندرامام به شمار می‌رود در اواخر اردیبهشت‌ماه در فرابورس عرضه شود و مورد استقبال اولیه فعالان بازار قرار گیرد.