گروه بورس- محبوبه مغانی: به نظر می‌رسد این روزها تاثیر پذیری بازار سرمایه نسبت به اخبار مثبت ناشی از روابط ایران با جامعه بین‌المللی کمتر شده و شاید بتوان ادعا کرد که به گونه‌ای تاثیر این اخبار در بازار سرمایه به اصطلاح «پیش خور» شده و تنها تاثیر ناچیزی بر شاخص بورس اوراق بهادار تهران دارند. در واقع به نظر می‌رسد که در میان افت بازارهای سرمایه‌گذاری در عرصه اقتصادی کشور، بازار سرمایه نیز با کند کردن آهنگ رشد خود، به بازدهی‌های اندک به فعالانش بسنده کرده است. اگرچه در عرصه بین المللی نیز هفته گذشته ایالات متحده آمریکا شاهد انتشار آمار مطلوب مخارج مصرف‌کننده بود اما با این حال، عملکرد بخش صنایع تولیدی این کشور و آمارهای فروش خانه‌ها، مایوس کننده بود که این مساله در کنار گزارش بازار کار و اشتغال، کاهش شاخص خرده‌فروشی و در نهایت افزایش هزینه زندگی شواهد بیشتری را از آسیب‌های اقتصادی ناشی از مشاجرات بودجه‌ای واشنگتن در اختیار فدرال رزرو قرار داد تا به این واسطه این نهاد وضع‌کننده سیاست‌های پولی در آمریکا با انتشار بیانیه‌ای، ضمن اشاره به ضعف رشد اقتصادی و بحران مالی در این کشور، تصمیم خود را مبنی بر ادامه اجرای سیاست‌های محرک پولی ۸۵ میلیارد دلاری اعلام کند و در ادامه آن نسبت به روند بی‌ثبات و شکننده بازار مسکن و اشتغال در این کشور هشدار دهد؛ تصمیمی که در نهایت منجر به تقویت دلار شد تا پس از کند شدن رشد یورو، یکی از اعضای شورای بانک مرکزی اروپا اعلام کند که بانک مرکزی این منطقه ابزاری برای مقابله با تقویت یورو ندارد؛ اگرچه در این بین این نهاد نسبت به کاهش نرخ رشد کشورهای عضو هشدار داد. با این حال تصمیم فدرال رزرو در کنار کاهش تقاضا برای طلا در آسیا و منفی شدن حاشیه سود این فلز زرد در مرکز مبادلات شانگهای در ابتدای هفته کاری گذشته، سبب شد تا از بازدهی هر اونس طلا در بازارهای جهانی طی هفته گذشته تا به دیروز ۸/۲ درصد کاسته شود. لازم به یادآوری است که کاهش تعداد بیکاران آمریکا طی ماه اکتبر نیز می‌تواند موجب کاهش بیشتر قیمت این فلز گرانبها شود. از سوی دیگر در بازار جهانی نفت نیز می‌توان به انتشار گزارش‌های مربوط به کاهش درآمد شرکت بریتیش پترولیوم در پی هزینه‌های ناشی از فاجعه نشت نفت در خلیج مکزیک در سال ۲۰۱۰ میلادی و قطع درآمد از پالایشگاه‌های کارسون و تگزاس اشاره کرد که به عنوان یکی از اخبار تاثیرگذار در بازار جهانی طلای سیاه محسوب می‌شود. اگرچه کاهش تولید و صادرات نفت در لیبی و عربستان و چالش‌های عراق برای صادرات نفت از جمله عواملی بود که افزایش قیمت نفت را در پی داشت و سبب تقویت قیمت نفت برنت دریای شمال در برابر نفت آمریکا شد، اما از سوی دیگر بنا بر اعلام سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، ذخایر نفت در این کشور در هفته گذشته چهار میلیون و صد هزار بشکه افزایش یافته است که این امر نیز دیگر عامل کاهنده بهای نفت در بازار نیویورک بود. به نظر می‌رسد از این پس فعالیت پالایشگاهی در آمریکا به ویژه در خلیج مکزیک از سر گرفته خواهد شد. سازمان اطلاعات انرژی آمریکا همچنین به افزایش تولید نفت ایران به میزان ۱۰۰ هزار بشکه طی ماه‌های سپتامبر و اکتبر سال جاری میلادی اشاره کرده است که امیدواری‌هایی از تحقق وعده‌های وزیر نفت در رابطه با افزایش سطح تولید نفت کشور ایجاد کرده است. درخواست رییس‌جمهور آمریکا از نمایندگان ارشد سنا برای به تعویق افتادن اعمال تحریم‌های جدید اقتصادی و تجاری علیه ایران، انجام مذاکرات کارشناسی ایران و ۱+۵ و تعیین فواصل زمانی نزدیک برای مذاکرات ایران و آژانس و مذاکرات کارشناسی آن در کنار رد توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی از سوی معاون وزیر خارجه کشورمان از اخبار مهم تاثیر‌گذار بر فضای داخلی کشور از بعد سیاست خارجی بود. این در حالی است که نتیجه مذاکرات جان‌کری با سناتورها در لغو تحریم‌های بانکی علیه ایران منوط به حصول نتایج مثبت‌تر در مذاکرات هسته‌ای شد. از سوی دیگر، تلاش برای کاهش ۶ درصدی میانگین نرخ تورم، مذاکرات برای بازگرداندن پول‌های بلوکه شده نفت‌، اجرای گام دوم هدفمند کردن یارانه‌ها، تصویب اخذ عوارض آلایندگی از شرکت‌های پالایشگاهی و پتروشیمی از جمله مصوبات دولت بود که بازارهای سرمایه‌گذاری در کشور را تحت تاثیر خود قرار داد. صادرات و واردات بیش از ۴۵ میلیارد دلاری ایران در ۷ ماهه نخست امسال، اعلام آمادگی یک شرکت چینی برای تامین مالی طرح‌های هفت‌گانه فولادی، اعلام تورم سالانه ۲/۳۶ درصدی شهری در مهرماه امسال نیز از جمله مباحث مطروحه در عرصه اقتصادی طی هفته گذشته بود. اما در هفته گذشته هر دلار آمریکا در مرکز مبادلات ارزی از چهارم تا یازدهم آبان ماه جاری، از ۲۴ هزار و ۸۲۱ ریال به ۲۴ هزار و ۹۵۷ ریال افزایش و هر یورو از ۳۴ هزار و ۲۶۵ ریال به ۳۳ هزار و ۶۵۴ ریال کاهش یافت. در بازار آزاد نیز نرخ برابری هر دلار آمریکا در بازه زمانی مزبور بدون تغییر ماند. در مورد یورو این نرخ برابری از کاهش ۳۲/۱ درصدی برخوردار بود. سکه و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز به ترتیب از کاهش ۵/۱ و ۴/۲ درصدی برخوردار شد. اما در بازار مسکن؛ طبق گزارش دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، قیمت زمین مسکونی در تهران بعد از رشد ۸۰ درصدی در بهار ۹۲، در تابستان افزایش ۷۰ درصدی را نسبت به فصل مشابه سال قبل تجربه کرد. همچنین متوسط قیمت واحد مسکونی در شهر تهران در ۴ ماه بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در فاصله ۲۲ خرداد تا ۲۲ مهرماه سال جاری- در مجموع ۱۱ درصد کاهش پیدا کرده است که با محاسبه نوسان قیمت واقعی- احتساب نرخ تورم ماهانه یک تا دو درصد در این ماه‌ها، تغییرات قیمت مسکن منفی ۱۵ درصد برآورد می‌شود. براساس اعلام دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، متوسط قیمت آپارتمان در تهران در نیمه مهرماه امسال به مترمربعی ۳ میلیون و ۸۴۰ هزار تومان رسید. همچنین روند ماهانه قیمت زمین نیز از منفی شدن تغییرات قیمت در برخی ماه‌ها حکایت دارد. این در حالی است که مرکز آمار ایران پیشتر متوسط قیمت زمین مسکونی در تهران طی فصل بهار را مترمربعی ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اعلام کرده و از افزایش ۱۶۰ درصدی قیمت آن نسبت به بهار سال قبل خبر داده بود. اما در بازار سرمایه؛ نماد پتروشیمی خراسان پس از تعدیل مثبت ۳۱ درصدی و پالایش نفت شیراز پس از توقف ۱۱۵ روزه با رشد ۱۳ درصدی و پتروشیمی خارک پس از تعدیل ۳۰ درصدی با رشد ۸ درصدی بازگشایی شد. در این میان توجه بازار سرمایه به نمادهای ساختمانی با توجه به فصل مجامع این گروه و پایین بودن P/E اغلب شرکت‌های حاضر در این صنعت و قوت گرفتن شایعات افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها از جمله عوامل تاثیرگذار بر فعالیت بازار سرمایه از چهارم تا یازدهم آبان‌ماه بود تا به این واسطه فعالان بازار سرمایه در ۶ روز کاری بورس اوراق بهادار تهران در بازه مزبور تنها شاهد بازدهی ۶۵/۰ درصدی این بازار باشند؛ اگرچه فعالیت بورس تهران در اولین روز کاری خود در هفته جاری با افت ۰۷/۰ درصدی همراه شد. صنعت روغن و جذابیت‌های آن صنعت روغن به عنوان یکی از صنایع مورد توجه بازار سرمایه، هرچند که از نمایندگان معدودی در این بازار برخوردار است (دو شرکت مارگارین و صنعتی بهشهر در حال حاضر تولیدکننده مشهورترین برندهای روغنی یعنی لادن و بهار هستند)، اما آنچه که سبب توجه فعالان بازار سرمایه به این شرکت‌ها شده است شاید عدم رشد قیمت محصولات آنها در مقایسه با سایر کالاها باشد؛ مساله‌ای که سبب شد تا روغنی‌ها به دنبال افزایش نرخ ۱۲ تا ۱۵ درصدی باشند. این در حالی است که شرکت‌های شوینده پس از دریافت بیش از ۳ بار افزایش نرخ در محصولات خود، این بار ناچار شده اند که فکری برای تعدیل قیمت‌های خود کنند. از این رو صنعت روغن در بورس تهران به دو دلیل عمده مورد توجه است که می‌توان به پتانسیل رشد نرخ و افزایش سودآوری و برندهای ارزشمند این شرکت‌ها اشاره کرد.

بازارهای موازی خوب نفس نمی‌کشند