توقف تولید ، برخی واحد ها را تهدید می کند

گروه بورس -بیتا احمدی: مدت زمانی است که تولیدکنندگان شمش روی با مشکل تهیه خاک روی روبه‌رو شده‌اند، به نظر می‌رسد نظام توزیع خاک با تغییر و تحولات جدید، دستخوش تحول شده است . به‌طوری‌که کارخانجات تولید شمش روی به شدت با معضل کمبود خاک مواجه‌اند. برخی ازمدیران کارخانه ها تولید روی می گویند آنچه که صنعت آنها را با مشکل روبه‌رو کرده است، تنها رشد قیمت خاک نیست، بلکه بیشتر نگرانی آنان، به‌موقع نرسیدن خاک به کارخانه‌ها و مقدار آن است و با شرایط موجود کارخانجات روی با ورشکستگی مواجه خواهند شد.

در این میان آنچه بیش از همه ذهن مدیران کارخانجات تولید روی را به خود معطوف کرده است. این است که خودشان خاک ندارند، اما دلال‌ها خاک دارند.

در این خصوص بر آن شدیم با رییس انجمن تولیدکنندگان روی ایران آقای «یوسف مرادلو» گفت‌وگویی داشته باشیم که در پی می‌آید:

آیا شرکت‌های تولیدکننده شمش روی برای تهیه خاک روی با مشکلات عمده‌ای روبه‌رو هستند، لطفا وضعیت توزیع خاک روی را تشریح کرده و بگویید راهکار شما برای برون‌رفت از این معضل چیست؟

عمده دلیل ایجاد مشکل در زمینه تامین مواد اولیه واحدهای تولید شمش روی ریزش دیواره معدن انگوران است که کار استخراج از معدن را دچار مشکل کرده ، به‌طوری‌که حتی باطله‌برداری از پله‌های معدن را تا حد زیادی کند کرده است. همچنین ادامه کار نیاز مبرم به کار کارشناسی و برنامه‌ریزی دقیق و سرعت در عملیات دارد که این مورد تا آنجا که ما مطلع هستیم، از طریق شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در حال پیگیری و انجام است. از طرفی شرایط جوی با توجه به سختی زمستان امسال نیز در کندی کار بی‌تاثیر نیست، توزیع مواد معدنی در سال ۸۵ به‌عهده شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران بوده و این شرکت که شرکتی ۱۰۰درصد دولتی است و دارای محدودیت‌هایی در مقایسه با شرکت‌های خصوصی به لحاظ امکان سرعت عمل می‌باشد و نیز تاکنون تجربه‌ای در خصوص توزیع مواد معدنی روی بین تولیدکنندگان متعدد نداشته است، کار بزرگ و کاملا تخصصی در زمینه سرب و روی به‌عهده این شرکت گذاشته شده، بدون اینکه امکاناتی به امکانات قبلی از جمله نیروی انسانی شرکت مزبور اضافه کنند. از سوی دیگر بخش‌خصوصی که بیشتر مواد اولیه مورد نیاز خود را (صرف نظر از بحث سهمیه‌بندی که مشکلات خاص خودش را داشت) بسیار راحت‌تر و سریعتر خریداری می‌کرد، با عملیاتی کاملا متفاوت نسبت به بخش‌خصوصی روبه‌رو شده که با توجه به این وضعیت و به‌رغم تلاش‌های بسیار زیادی که از سوی شرکت مزبور برای انجام به‌موقع کارها صورت گرفته، رضایت کامل کارخانه‌ها حاصل نشده است. البته نارضایتی واحدهای تولیدی در خصوص کندی کار و سایر موارد به مدیریت محترم شرکت تهیه و تولید مواد معدنی منعکس شده و تدابیری از سوی ایشان اتخاذ شده و بنابه‌قولی که داده‌اند به امید خدا قرار است مشکلات موجود در اسرع وقت حل و فصل شود.

از دلایل دیگر که باعث تشدید مشکل شده، افزایش تولید واحدهای فعال و در نتیجه افزایش تقاضای مواداولیه است، که البته این مورد هم طبیعی است چرا که قیمت جهانی روی‌ رو به افزایش بوده (مواد معدنی نیز به تبع آن افزایش قیمت مضاعف داشته) در نتیجه آن کار تولید توسعه پیدا کرده است. البته این توسعه مربوط به سال ۸۵ نیست. شروع توسعه از سال ۸۳ تا ۸۴ بوده و نیاز بیشتر واحدهای تولیدی به مواد معدنی قابل پیش‌بینی بوده و بر اساس همین پیش‌بینی و انعکاس آن به وزارت صنایع و معادن و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران استخراج مقدار بیش از یک میلیون تن مواد معدنی در دستور کار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی قرار گرفت که موجب شد این امر محقق نشود. در نهایت برای بیرون رفتن از این وضعیت تلاش شبانه‌روزی و برنامه‌ریزی سریع، استفاده از تجربیات کارشناسان مجرب، افزایش نیروی انسانی، افزایش و بهینه‌سازی ماشین‌آلات و ادوات استخراج و شروع کار ضربتی مواردی هستند که می‌تواند به حل مشکل صنعت کمک کنند.

آیا خطوط تولید کارخانه‌هاروی در مرحله تعطیلی هستند ؟ اگر چنین است چه تدابیری در این خصوص اندیشیده شده است؟

واحدهای تولیدی به‌طور معمول مواد اولیه مورد نیاز ۴ ماه خود (حدودی) را در انبار به صورت ذخیره نگهداری می‌کنند. با توجه به تغییر وضعیت توزیع مواد معدنی و در جهت همکاری با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ، برخی از کارخانه‌ها مراجعه کمتری برای خرید داشتند تا شرکت مزبور فرصت مناسبی برای برنامه‌ریزی داشته باشد و برخی نیز به دلیل گرانی مواد معدنی از اوایل سال جاری، به امید تعدیل قیمت مواد اولیه خرید نداشته و از ذخیره انبار خود استفاده کرده‌اند. مشکل به‌ وجود آمده در معدن و تمام شدن موجودی مواد اولیه در انبار کارخانه‌ها و افزایش تقاضا برای مواد اولیه را موجب شد. از سوی دیگر محدودیت در حمل و نقل موادمعدنی، عدم همکاری برخی از واحدهای فلوتاسیون در خارج از استان زنجان که قرار بود سهمیه سنگ معدن دریافتی خود را پس از فرآوری در اختیار واحدهای تولیدکننده شمش روی قرار دهند که وظیفه خود را انجام نداده‌اند، وضعیتی را پیش آورده که احتمال تعطیلی واحدهای تولیدکننده شمش روی را به وجود آورده است. برای جلوگیری از تعطیلی واحدها استفاده از سنگ معدن کم عیار (که استفاده از آن خود مشکلاتی را به همراه دارد) و تلاش برای استخراج در اسرع وقت در دستور کار فی مابین قرار گرفته است. امیدواریم با اقدامات به‌موقع شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران شاهد تعطیلی هیچ واحد تولیدی در کشور عزیزمان نباشیم.

آیا درست است که خاک روی به روسیه صادر می‌شود؟

در مورد صادرات تا آنجا که بنده اطلاع دارم خاک روی انگوران صادر نمی‌شود. صادرات کنسانتره سولفوره انجام می‌شود و این صادرات در حالی صورت می‌گیرد که شرکت ذوب روی بافق نیاز مبرم به این خاک دارد و براساس استفاده از خاک سولفوره طراحی و اجرا شده و این شرکت در لیست مصرف‌کنندگان معدن انگوران نبوده و به تازگی به معدن انگوران تحمیل شده است و مشکلات مصرف‌کنندگان معدن انگوران را مضاعف کرده که در جای خود نیازمند بحث فراوانی است.

آیا اینکه می‌گویند در زمستان معدن انگوران برای استخراج دچار مشکل شده است قانع‌کننده است؟ با توجه به اینکه سالیان سال است که زمستان‌های بدتری نسبت به سال ۸۵ داشته‌ایم ولی چنین مشکلی وجود نداشته است؟

فصل زمستان و شرایط جوی منطقه مشکلات خودش را دارد. همه ساله باطله‌برداری انجام می‌شد ولی برداشت مواد معدنی محدود بوده است، اگر هم انجام می‌شد، قطعا با مشکلات زیادی همراه بوده و در صورت مناسب بودن هوا و وضعیت کف معدن و در صورت امکان، کار انجام می‌شد، نکته اینجاست که اگر صنعت در زمستان مشکلی نداشته است، مربوط به فعالیت زمستانی نبوده ، بلکه برنامه‌ریزی مناسب برداشت به موقع و انبار آن برای مصرف در زمستان رفع مشکل می‌کرده است که امسال این اتفاق نیافتاده ، زیرا قبل از بارندگی زمستان معدن دچار مشکل شد.

با توجه به وضعیت کارخانجات تولیدکننده شمش روی به‌طور خلاصه دلایل و مشکلات این صنعت چیست؟

همانطور که در پاسخ سوال دوم عرض کردم، صنعتی که بر حسب برنامه عادی مواد اولیه چند ماه تولید خود را در انبار دارد، با وجود معدن انگوران که بدون تعطیلی به صنعت سرویس می‌داد و گردش کار بین بخش‌های خصوصی، از سرعت بیشتری برخوردار بود. با توجه به تغییرات حاصله در سال جاری و تفاوت در نوع مدیریت به لحاظ اختیارات متفاوت و شیوه کنترل و روش معاملات و دادوستد کاملا متفاوت و وضعیت پیش آمده در معدن انگوران که نگرانی‌هایی را در ذهن سرمایه‌گذاران و صنعتگران به وجود آورده است، مدیران هر لحظه از تعطیلی کارخانه خود بیمناک هستند و این نگرانی با توجه به فرارسیدن عید نوروز و بالا بودن هزینه های واحدها در آخر سال بیشتر شده است. در آخرین نشستی که با حضور دست‌اندرکاران صنعت سرب و روی و مدیر عامل و مسوولان محترم شرکت تهیه و تولید مواد معدنی و ریاست محترم سازمان صنایع و معادن استان زنجان داشتیم، مشکلات طرفین مطرح و برنامه سال آینده شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در‌خصوص تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات شمش روی تا حدودی ترسیم شد. در این جلسه مدیر عامل محترم شرکت تهیه و تولید مواد معدنی در خصوص حل مشکلات موجود و تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای فعال قول دادند، شرکت مزبور طوری عمل خواهد کرد که علاوه بر حل مشکلات موجود، هیچ کارخانه‌ای در سال ۸۶ در خصوص مواد اولیه مشکل و نگرانی نداشته باشد.

طبیعی است در صورت عدم تامین مواد اولیه با توجه به توان تولیدشان، واحدها با تعدیل نیروی انسانی شاغل، بلااستفاده ماندن سرمایه‌گذاری انجام شده و تعدیل تولید مواجه خواهند شد که این امر اوضاع صنعت را وخیم‌تر خواهد کرد. البته امیدوار و آرزومندیم چنین وضعیتی هرگز پیش نیاید.