در گفت‌وگو با معاون «سازمان» اعلام شد
دلایل بی‌میلی شرکتها برای ورود به بورس
فارس - معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس با اعلام مهم‌ترین برنامه‌ها تا پایان سال، دلایل اصلی وارد نشدن شرکت‌های سهامی عام خصوصی به بورس را تشریح و از راه‌اندازی واحدهای تخصصی بازاریابی خبر داد. سیدعلی حسینی آخرین برنامه‌های اجرایی و مدنظر حوزه معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران اوراق بهادار را تشریح کرد و در رابطه با وارد نشدن شرکت‌های سهامی عام غیر اصل ۴۴ به بازار سهام توضیحاتی داد.
مهم‌ترین برنامه‌ها تا پایان سال
وی درباره برنامه‌های «سازمان» اظهار داشت: عمده وضع قوانین و مقرراتی که برای سال ۸۹ پیش‌بینی شده بود، انجام شده است. چند دستورالعمل هم مانند دستورالعمل نحوه انجام معاملات، دستورالعمل انضباطی کارگزاران بورس و تاسیس و فعالیت سبدگردان هم به تازگی ابلاغ شد. دستورالعمل رتبه‌بندی کارگزاران اوراق بهادار و بورس کالایی هم در مرحله نهایی قرار دارد که بعد از تصویب توسط هیات‌مدیره سازمان بورس ابلاغ خواهد شد.
حسینی ادامه داد: تا پایان سال در حوزه معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران اوراق بهادار دو برنامه اصلی مدنظر قرار دارد؛ برنامه اول برگزاری جلسات آموزشی و توجیهی برای دست اندرکاران بازار در رابطه با آیین‌نامه معاملات بورس کالا، تسویه پایاپای و نحوه انجام معاملات عمده بورس اوراق بهادار به منظور فراهم کردن زمینه اجرایی شدن دستورالعمل‌ها و مقررات جدید است.
حسینی خاطرنشان کرد: حوزه دیگری که بیشتر به آن تاکید داریم بحث معاملات آن‌لاین است که خوشبختانه بخشنامه مربوطه هم به تازگی به کارگزاران ابلاغ شده است. در این بخشنامه جزئیات سه موضوع مشخص و نهایی شده است. اول ویژگی‌های نرم و سخت‌افزاری سیستم معاملات آن‌لاین تریدینگ که باید توسط شرکت‌های نرم‌افزاری مربوطه مدنظر قرار گیرد، دوم ویژگی‌های نظارتی برای کنترل توسط سازمان بورس و سوم شرایط جذب مشتریان آن‌لاین و آموزش و شرایط احراز برای توانایی انجام معاملات از سوی کارگزاران است.
به گفته این مقام مسوول رویه کار هم به این صورت خواهد بود که شرکت نرم‌افزاری درخواست خود را به سازمان بورس ارائه می‌کند تا بعد از دریافت نظرات فنی مدیریت فن‌آوری بورس تهران، کنترل‌های نظارتی هم اعمال و سپس نظر سازمان به سازنده نرم‌افزار اعلام می‌شود که نرم‌افزار مربوطه قابلیت پیاده‌سازی را دارد یا خیر؟ در صورت تایید، سازنده نرم‌افزار می‌تواند آن را به شرکت‌های کارگزاری بفروشد تا کارگزار بعد از نصب و تجهیز نسبت به جذب مشتریان و آموزش و توجیه آنان اقدام کند.
حسینی با تاکید بر اهمیت اجرایی شدن معاملات آن‌لاین تا پایان سال ادامه داد: یک شرکت نرم‌افزاری به تازگی درخواست خود را طبق بخشنامه جدید به سازمان بورس ارائه کرده، اما تغییرات عمده بعدی در نرم‌افزارهای آن‌لاین تریدینگ به تایید دوباره سازمان نیاز دارد.
به گفته وی، موضوع اطلاعات ویژه و مورد نیاز کارگزاران در خصوص دریافت سریع تغییر ترکیب سهامداران شرکتها هم با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و مدیریت فن‌آوری بورس تهران انجام شده و کارگزاران قادر به دریافت این دسته اطلاعات هستند.
بورس و فرابورس رقیب نیستند؛ مکمل یکدیگرند
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران اوراق بهادار در برابر این سوال که با در نظر گرفتن تمرکز این روزهای مسوولان بازار سرمایه و سازمان خصوصی‌سازی به بازار فرابورس، آینده این بازار را چطور ترسیم می‌کند و آیا این بازار بعدها می‌تواند به عنوان رقیب بورس اوراق بهادار باشد؟ پاسخ داد: با توجه به مصوبه مجلس محترم در قانون برنامه پنجم و تاکید بر لزوم بازارهای ثانویه برای انتشار هر نوع اوراق بهادار ، بورس و فرابورس به طور قطع در آینده از رشد مطلوبی برخوردار خواهند شد.
حسینی ادامه داد: در وضعیت فعلی به طور قطع رقابتی بین بورس اوراق بهادار و فرابورس وجود ندارد، زیرا استانداردهای بورس بالاتر بوده و ابزارها و نوع شرکت‌های مورد پذیرش آن با فرابورس متفاوت است؛ بنابراین این دو بازار در شرایطی مکمل هم هستند که شاید در آینده‌ای دور بازار فرابورس کشور هم به مانند دیگر بازارهای مطرح دنیا رشد کرده و در حد بورس اوراق بهادار باشد.
آماده‌سازی بانک پاسارگاد برای حضور درفرابورس
حسینی با بیان اینکه عرضه اولیه سهام همراه اول به‌زودی در فرابورس انجام می‌شود، در رابطه با وضعیت حضور بانک پاسارگاد در بازار سهام توضیح داد: بعد از انجام پذیره‌نویسی سهام ناشی از افزایش سرمایه این بانک در بازار سوم معاملات فرابورس، پذیرش بانک پاسارگاد در فرابورس هم در حال طی مراحل لازم و آماده‌سازی است.
چرا شرکت‌های خصوصی سهامی عام به بورس نمی‌آیند؟
وی در ادامه این گفت‌وگو به این سوال که چرا تعداد شرکت‌های متقاضی ورود به بورس اوراق بهادار اندک است و به‌رغم مزیت‌های بازار سهام، طی چند سال اخیر به‌جز چند شرکت از جمله سیمان کردستان، سیمان فارس نو و بیمه پارسیان، همه شرکتها براساس قانون اصل ۴۴ وارد بازار سهام شده‌اند و اینکه آیا در این رابطه آسیب‌شناسی شده است؟ پاسخ داد: بله. در این رابطه مطالعاتی انجام شده است، اما با توجه به معافیت‌های مالیاتی که برای پذیرش شرکتها در بورس و فرابورس قائل شده‌ایم، همچنین با در نظر گرفتن اخذ اعتبارات جدید برای شرکتها بعد از پذیرش و اعمال نظارت برای سهامداران عمده و بانک‌ها و دولت، این سوال مطرح است که چه اتفاقی رخ می‌دهد که شرکتها وارد فرآیند پذیرش نمی‌شوند؟
حسینی ادامه داد: در پاسخ به این پرسش باید چند نکته را مدنظر داشت. اول اینکه مزایای پذیرش در بورس یا فرابورس به درستی به شرکتها گفته نشده و مدیران و مالکان شرکتها اطلاعات درستی از مزایای حضور در بازار سهام به دست نیاورده‌اند. به طور مثال طبق قانون توسعه ابزارها، معافیت مالیاتی شرکت‌هایی که دارای ۲۰ درصد سهام شناور آزاد باشند از ۱۰ به ۲۰ درصد می‌رسد. اگر این مساله به خوبی به شرکتها منتقل شود ممکن است مورد توجه قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: برخی از بورس‌های دنیا به طور اختصاصی واحدهایی برای بازاریابی دارند که ما نیز برنامه‌ای برای شکل‌گیری چنین واحدهایی در بورس‌ها داریم که بازاریابی تخصصی انجام شود. تا الان بر مزایای کلی حضور شرکتها در بورس تاکید کرده‌ایم، اما جا دارد دیگر مزایا هم به درستی و با شفافیت بالایی برای مالکان اصلی و مدیران شرکتها توضیح داده شود.
این معاون سازمان بورس با اعلام اینکه چنین برنامه‌ای برای بورس کالا هم پیاده خواهد شد، ادامه داد: علاوه بر این باید سازوکارهای مالیاتی هم وجود داشته باشد که باعث ایجاد هزینه برای شرکت‌های سهامی عام خارج بورس شود، یعنی شرکتها فرار مالیاتی نداشته باشند. چون تا زمانی که فرار مالیاتی پابرجا باشد شرکتها وارد بورس نخواهند شد.
حسینی افزود: دلیل دیگر وارد نشدن شرکتها به بورس، خلأ ارزیابی‌های عملکردی شرکتها است. یعنی اگر شرکتها به درستی از سوی سهامداران عمده مورد ارزیابی قرار گیرند، به طور قطع به این جمع‌بندی خواهند رسید که حضور شرکتها در بورس می‌تواند در امر نظارت مالکان بر بنگاه‌ها کمک شایانی کند؛ یعنی علاوه بر کنترل‌های معمول سهامداران عمده، سازمان بورس هم به طور تخصصی نظارت‌هایی را بر شرکتها اعمال می‌کند.
به گفته وی اگر این ابعاد مورد توجه قرار گیرد بخش خصوصی کشور هم برای ورود بیشتر به بورس ترغیب خواهد شد.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در واکنش به این که در کنار این موارد، برخی شرکتها هم که از حضور در بورس انصراف داده‌اند از نظارت‌های افراطی و مطالبه اطلاعات متعدد سازمان و شرکت بورس گله داشته و بعد از چند ماه آماده‌سازی از حضور در بورس انصراف می‌دهند، پاسخ داد: به نظر من این مورد بیشتر ناشی از نگرانی نظارت عمومی است تا نظارت سازمان بورس و طرح این‌گونه اظهارنظرها بهانه است تا دلیل.
حسینی افزود: واقعیت این است که قبل از بررسی و اعلام ایرادهای احتمالی از سوی کارشناسان و مسوولان نظارت بر شرکتها، این خود بازار و فعالان هستند که ایرادهای موجود شرکتها را پیگیری و خواهان رفع آن هستند؛ بنابراین از دیدگاه من نظارت بازار برای شرکت‌های غیرشفاف بیشتر نگران‌کننده است تا نظارت سازمان بر روی بخشی اطلاعات و انجام به موقع برخی موارد چون مجامع.
دلیل کاهش سهام شناور آزاد برخی شرکتها
وی خاطرنشان کرد: در این رابطه باید گفت چرا برخی شرکت‌های بورسی درصد سهام شناور آزاد خود را کاهش می‌دهند؟ غیر از این است که می‌خواهند سهامداران کمتری در ترکیب سهامداری وجود داشته باشند؟ این موضوع که ارتباطی به نظارت سازمان بورس ندارد، اما چرا درصد سهام شرکتها کم می‌شود؟
این مقام مسوول افزود: به نظرم عامل اصلی این روند نگرانی از اصل شفافیت و پاسخگویی تعدادی از شرکتها است، البته این نگرانی هم موجه نیست یعنی اگر مدیرانی باشند که سازوکار اطلاع‌رسانی را به طور علمی و عملی پیاده کنند نباید نگرانی داشته باشند. وی خاطرنشان کرد: علاوه‌بر این اصل پاسخگویی مدیران به دلیل روشن شدن اشکالات و اشتباهات و طی مسیر درست آینده، اتفاق شایسته‌ای است که از این قضیه هم به‌رغم سختی‌هایی نباید به راحتی عبور کرد.
حسینی در واکنش به این نکته که از حدود ۳۰۸ میلیارد سهم شرکت‌های بورسی فقط ۷۰ - ۶۰ میلیارد سهم به عنوان سهام شناور آزاد و قابل معامله بوده و شرکت‌هایی نظیر مخابرات و کشتیرانی به‌رغم حضور بیش از یک سال، هنوز تعهد ۲۰ درصد سهام شناور آزاد را رعایت نکرده‌اند، اظهار داشت: یکی از راهکارهای مقابله با این رویه که در دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار وجود دارد به این صورت است که بورس‌ها به منظور لزوم حفظ شرایط شرکتها باید نظارت‌هایی را پیاده کنند. یکی از این شرایط هم حفظ درصد سهام شناور آزاد شرکتها است.
وی افزود: براین اساس بورس اوراق بهادار در پایان اردیبهشت ماه هر سال شرایط شرکتها را بررسی کرده و گزارشی به هیات پذیرش اوراق بهادار ارائه می‌دهد تا با شرکت‌های غیرسازگار برخورد شود و یا اینکه مهلت بیشتری به برخی شرکتها برای انطباق با شرایط داده شود.
حسینی با بیان اینکه چنین مواردی به شرکت بورس و هیات پذیرش ارتباط داشته و سازمان بر شفافیت اطلاعات شرکتها نظارت می‌کند، ادامه داد: به نظرم شرکت بورس و هیات‌مدیره جدید آن برای افزایش سهام شناور آزاد شرکتها برنامه عملیات مشخصی داشته و آن را دنبال کرده و در مقاطع زمانی معین، میزان پیشرفت این موضوع را بررسی می‌کند.
حسینی در خصوص این سوال که سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر به نوبه خود چه اقداماتی برای افزایش درصد سهام شناور آزاد شرکتها به عمل آورده؟ توضیح داد: سازمان بورس با تصویب قانون توسط ابزارها و بازارهای نوین مالی و اعمال افزایش تخفیف مالیاتی تا ۲۰ درصد، برای شرکتها انگیزه مالی ایجاد کرده است. همچنین از طریق حضور سازمان در هیات پذیرش با آن دسته از شرکت‌هایی که از شرایط تعریف شده فاصله زیادی گرفته‌اند، برخورد می‌شود، اما بهترین راه این است شرکت‌های دارای سهام شناور آزاد اندک شناسایی شده و دلایل کاهش این متغیر بررسی تا راهکارهای اجرایی مناسب هم ارائه شود که این موضوع بیشتر متوجه شرکت بورس و هیات پذیرش است.
حسینی خاطرنشان کرد: به هنگام عرضه اولیه سهام شرکتها سعی در افزایش درصد سهام واگذاری داریم اما برخی شرکتها مدتی بعد از عرضه اولیه اقدام به جمع‌آوری سهام می‌کنند که برای این‌گونه موارد ابزارهای تنبیهی و تشویقی وجود دارد.
لغو خرید ساختمانی جدید برای سازمان
حسینی در بخش پایانی اظهارات خود از لغو برنامه خرید ساختمانی جدید برای سازمان بورس خبر داد و گفت: با توجه به خرید ساختمان جدید توسط بورس کالا، از ساختمان قبلی این بورس واقع در خیابان سرهنگ سخایی برای انتقال بخش‌هایی از واحدهای سازمان بورس استفاده خواهد شد.
ارسال نظر