شروین شهریاری*
پرسش از آقای حمید مظفری از طریق پست الکترونیک: سود هر سهم شرکت حفاری شمال در سال ۸۹ چقدر خواهد بود؟

پاسخ: حفاری شمال تنها شرکت بورسی حاضر در صنعت بالادستی نفت است که در زمره شرکت‌های جوان بوده و عملیات خود را از اوایل سال 84 آغاز کرده است.
این شرکت بعد از ملی حفاری عمده‌ترین پیمانکار در صنعت استخراج نفت به شمار می‌رود. از آنجا که صنعت اکتشاف و استخراج نفت در کشور ما با کمبود تجهیزات حفاری مواجه است، تقاضای داخلی برای خدمات این شرکت بیش از ظرفیت موجود است. این مساله منجر به عقد قراردادهای بلندمدت از سوی وزارت نفت با این شرکت (حتی قبل از تامین برخی تجهیزات لازم) شده است که می‌تواند به عنوان یک مزیت برای شرکت مطرح بوده و در کاهش ریسک فعالیت آن موثر باشد. برای برآورد سودآوری «حفاری» در سال ۸۹ ابتدا اقدام به تخمین درآمدها می‌شود. به این منظور به جدول شماره یک توجه کنید.
در خصوص ارقام جدول شماره یک باید به چند نکته توجه داشت:


درآمد دکل‌های ایران البرز و ایران خزر براساس آخرین متمم‌های قرداد شرکت با کارفرمایان (به نرخ روزانه 140 هزار دلار و نرخ تبدیل ارز 10500 ریال) مورد محاسبه قرار گرفته است.
درآمد دکل‌های خشکی در برآورد تحلیلی سال ۸۹ با ۱۳ درصد افزایش (مطابق با نرخ تورم که مورد توافق با کارفرمایان است) نسبت به عملکرد واقعی سال ۸۸ در نظر گرفته شده است. برای دکل‌هایی که در کل سال ۸۸ فعال نبوده‌اند؛ کارکرد ماهانه در سال ۸۸ محاسبه و با ضریب ۱۳ درصدی مزبور در مقیاس کل سال ۸۹ افزایش یافته است. همچنین درآمد سرویس خدمات جانبی در هر دکل نسبت به سال گذشته مطابق با اطلاعات بودجه شرکت سه میلیارد ریال افزایش یافته است. علاوه بر این، برای دکل ۱۱۸ (که دچار سانحه آتش‌سوزی و توقف فعالیت شده است) کل درآمد سال ۸۹ معادل عملکرد سه ماهه لحاظ شده است.
در بودجه 89 شرکت برای کارکرد یک ماهه دو دکل دریایی حدود 116 میلیارد ریال درآمد در نظر گرفته شده است. با توجه به روال معمول در زمینه تاخیر انجام تعهدات، در برآورد تحلیلی با رعایت جانب احتیاط هیچ گونه درآمدی از این محل برای سال‌جاری در نظر گرفته نشده است.
با توجه به اطلاعیه شفاف سازی اخیر مبنی بر اخذ دو قرارداد خدمات جانبی حفاری به ارزش ۴۹ میلیون یورو، سود حاصل از اخذ قرارداد مزبور (به ارزش حدود ۵۳ میلیارد ریال مطابق با برآورد شرکت) در بخش درآمدهای تحلیلی آورده شده است. همچنین «حفاری» در اطلاعیه خود از احتمال انعقاد یک قرارداد دیگر در همین زمینه خبر داده است که در پیش‌بینی تحلیلی به منظور رعایت جانب احتیاط هیچ گونه درآمدی از این محل در نظر گرفته نشده است.
درآمد حاصل از سایر تجهیزات فعال شرکت در سال 89 معادل پیش‌بینی بودجه در نظر گرفته شده است. حال به تخمین بهای تمام شده می‌پردازیم. به این منظور به جدول شماره 2 توجه کنید. در خصوص ارقام جدول شماره دو باید به چند نکته توجه داشت:


برای دکل ایران خزر، یدک کش‌ها و دکل‌های خشکی هزینه استهلاک معادل برآورد بودجه در نظر گرفته شده است؛ اما سایر هزینه‌ها (عمدتا پیمانکاری و دستمزد) با نرخ تورم 13 درصدی افزایش یافته‌اند. شایان ذکر است در بودجه شرکت در برخی موارد رشد هزینه‌ها معادل 10 درصد در نظر گرفته شده که در برآورد تحلیلی با توجه به عملکرد سه ماهه به منظور رعایت جانب احتیاط، ضریب افزایش هزینه‌ها معادل رشد درآمد‌ها (13 درصد) لحاظ شده است. همچنین برای دکل‌های 114 تا 117 (که در تمام طول سال گذشته فعال نبوده‌اند) میانگین بهای تمام شده ماهانه در طول دوره کارکرد در سال 88 محاسبه و برای کل سال 89 با در نظر گرفتن استهلاک و رشد 13 درصدی هزینه‌ها محاسبه شده است. بهای تمام شده سایر تجهیزات (از جمله دکل ایران البرز) معادل برآورد بودجه شرکت در نظر گرفته شده است.
با توجه به فرض عدم‌بهره‌برداری از دکل‌های دریایی در سال ۸۹، هزینه‌ای از این بابت در بخش بهای تمام شده در نظر گرفته نشده است. علاوه بر این، برای دکل ۱۱۸ (که دچار سانحه آتش‌سوزی و توقف فعالیت شده است) کل بهای تمام شده سال ۸۹ معادل عملکرد سه ماهه لحاظ شده است. در جدول شماره سه جزئیات عملکرد سال گذشته و بودجه حسابرسی شده سال ۸۹ «حفاری» را در مقایسه با پیش‌بینی تحلیلی ملاحظه می‌کنید. در خصوص ارقام جدول شماره سه توجه به چند نکته حائز اهمیت است:
هزینه‌های عملیاتی در برآورد تحلیلی با توجه به عملکرد فصل زمستان 88 و تبدیل آن به مقیاس سالانه با رشد 25 درصدی تخمین زده شده است. عملکرد سه ماهه شرکت حکایت از محافظه کاری در برآورد مزبور دارد.


هزینه‌های مالی با توجه به عملکرد سه ماهه و روند کاهنده تسهیلات در پیش‌بینی تحلیلی معادل عملکرد سال گذشته در نظر گرفته شده است. درآمد متفرقه در بخش تحلیلی با احتساب عملکرد سه ماهه (درآمد 28 میلیارد ریالی) با در نظر گرفتن سود سپرده‌های بانکی برای دوره باقیمانده تخمین زده شده است.
اقلام استثنایی (شامل فرانشیز دکل ۱۱۸) و نیز الگوی محاسبه مالیات مطابق پیش‌بینی بودجه لحاظ شده است. بدین ترتیب ملاحظه می‌شود در صورت تحقق مفروضات تحلیلی، سود هر سهم شرکت حفاری شمال در سال‌جاری از قابلیت افزایش حدود ۳۰ درصدی نسبت به آخرین پیش‌بینی برخوردار است.
شایان ذکر است در صورت در نظر گرفتن مفروضات تحلیلی برای سه ماه نخست، عملکرد شرکت با اختلاف کمی مطابق اقلام گزارش سه ماهه به دست خواهد آمد. در خاتمه یادآور می‌شود پیش‌بینی تحلیلی بر مبنای مجموعه ای از مفروضات ارائه شده و کارشناسان و سرمایه‌گذاران می‌توانند با تغییر مفروضات، به ارقام متفاوتی در خصوص پیش‌بینی سود «حفاری» در سال 89 دست یابند.
Shahriary_sh@yahoo.com