تلقی سوء‌استفاده از کدهای‌ سهامداری ناشناس

گروه بورس- اعظم شریفی: مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس بخشنامه‌ای را به منظور ضرورت شناسایی دقیق مشتریان و نگهداری اطلاعات آنها در کارگزاری‌ها برای کلیه شرکت‌های کارگزاری صادر کرده است.

بر این اساس کلیه کارگزاران باید فرم مربوط به مشخصات مشتریان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی یا نمایندگان قانونی و وکلای آنها که به امضای مشتریان یا نمایندگان آنها رسیده را به همراه کپی مدارک یا آخرین روزنامه‌های رسمی اشخاص حقوقی که توسط کارگزاری برابر اصل شده را در دفتر کارگزاری نگهداری کنند. این در حالی است که مطابق این بخشنامه مدارک باید در هنگام مراجعه به راحتی قابل ارائه به بازرسان سازمان باشند. از سوی دیگر در صورتی که کارگزار نتواند این مدارک را به همراه فرم مشخصات به بازرس بورس‌ها یا سازمان‌ ارائه کند، کد مشتریان مزبور به عنوان کدهای منصوب به مدیران و کارکنان کارگزاری محسوب می‌شود و به مجازات محکوم خواهند شد. در این فرم که در سه بخش مشتریان حقیقی، حقوقی و نمایندگان و وکلا طراحی شده است، تکمیل قسمت‌های ستاره‌دار از قبیل مشخصات کامل شناسنامه، کد ملی و کد سهامداری و آدرس کامل پستی به همراه یک شماره حساب بانکی برای اشخاص حقیقی و نیز نام شخص حقوقی، شماره و محل ثبت به همراه نام آخرین مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت، ضروری است.

این درحالی است که در هر کدام از این فرم‌ها قسمت‌هایی مربوط به میزان تحصیلات، شغل، دارایی، متوسط درآمد ماهانه، ماهیت فعالیت، متوسط درآمد ماهانه و نمونه امضا و اثر انگشت نیز وجود دارد که تکمیل آنها اختیاری است.

در همین رابطه مدیر نظارت بر کارگزاران با بیان اینکه کارگزاران همواره فایل‌هایی به عنوان اطلاعات سهامداران داشته‌اند، گفت: طبق دستورالعمل‌های موجود کارگزاران باید بانک اطلاعات سهامداران خود شامل مشخصات افراد حقیقی و حقوقی را داشته باشند و کارگزاری‌ها نیز همواره این اقدام را انجام می‌دادند، اما در برخی موارد این اطلاعات به صورت منظم در برخی از کارگزاری‌ها وجود نداشت که بر این اساس بخشنامه جداگانه‌ای برای این موضوع صادر شده است.

باقرتبار این اطلاعات را مبنای ارتباط کارگزار و مشتریان دانست و افزود: ثبت دقیق اطلاعات شامل شماره‌های تماس افراد حقیقی و نیز اطلاعات مربوط به حق امضای افراد حقوقی در هنگام ثبت سفارش‌های خرید و فروش از جمله موارد سیستم کنترل داخلی کارگزاران است تا بر این اساس مشکلات کمتری را شاهد باشیم؛ چرا که همواره تایید مشتری را خواهند داشت. وی با تاکید بر اینکه اطلاعات مزبور نزد کارگزاری‌ها باقی خواهد ماند، ادامه داد: فایل اطلاعات مربوط به کدهای سهامداران در هنگام بازرسی باید به نمایندگان سازمان ارائه شود تا جلوی برخی سوءاستفاده‌ها گرفته شوند، چون دلیلی ندارد کد سهامداری بدون اطلاعات در کارگزاری موجود باشد و به این معنی است که از آن کد سوءاستفاده می‌شود.

بر این اساس در صورت شناسایی این کدها بازرسان سازمان آنها را به مدیران و کارکنان نسبت می‌دهند که مطابق با آیین‌نامه تخلفات با آنها برخورد خواهد شد.

باقرتبار همچنین در خصوص قسمت مربوط به آشنایی با مفاهیم بازار سرمایه، خاطرنشان کرد: سهامداران می‌توانند با تکمیل این قسمت، میزان آشنایی خود با بازار سرمایه را به کارگزار اطلاع دهند تا بر این اساس کارگزار نیز راهنمایی لازم را به سهامداران بدهند.

تجلیل از کارگزاران برتر در جشنواره

همچنین مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه نتایج کامل رتبه‌بندی شرکت‌های کارگزاری تا اوایل آبان ماه جاری به بازار اعلام می‌شود، اظهار داشت: بر اساس برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده،پس از انجام رتبه‌بندی، در نخستین جشنواره برترین‌های بازار سرمایه از کارگزاران برتر تجلیل خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون کارشناسان مدیریت نظارت بر کارگزاران این سازمان در حال جمع‌بندی امتیازات کارگزاران هستند تا هرچه سریع‌تر نتایج این بازدیدها منتشر شود.

باقرتبار درباره امتیازات کارگزاران گفت: بر اساس دستورالعمل رتبه‌بندی، ۶۰ امتیاز کارگزاران شامل ۱۵ امتیاز معاملات غیربلوکی، ۲۰ امتیاز تعداد مشتریان، ۱۰ امتیاز معاملات بلوکی و ۱۵ امتیاز صندوق‌ سرمایه‌گذاری توسط سازمان بورس داده خواهد شد.

وی با بیان اینکه کانون کارگزاران حدنصاب ۱۵ امتیاز اعضای خود را به سازمان بورس ارسال کرده است، افزود: حداکثر ۱۶۵ امتیاز نیز پس از بازرسی و کنترل اسناد و مدارک دفاتر شرکت‌های کارگزاری، به آنان داده خواهد شد.

باقر تبار امکانات فیزیکی (دفاتر، شعب و تالارهای اختصاصی)، پرسنل، سیستم‌های نرم‌افرازی و سایت اینترنتی، عملکرد شرکت درخصوص اخذ مجوزهای لازم از سازمان بورس (سبدگردانی، مشاور پذیرش و ...)، معاملات و تعداد مشتریان را از مهم‌ترین معیارهای رتبه‌بندی کارگزاران اعلام کرد.

مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس اظهار داشت: در این رتبه‌بندی عملکرد کارگزاران از اول تیرماه سال ۸۷ تا ۳۱ خرداد سال ۸۸ مورد بررسی قرار گرفته است. وی تصریح کرد: کارگزاران به مدت یک سال و به پنج گروه الف، ب، ج، د و ه رتبه‌بندی می‌شوند.

احراز هویت مشتری وظیفه اصلی کارگزار است

دبیر کانون کارگزاران نیز با بیان اینکه شناسایی دقیق و احراز هویت مشتریان از وظایف اصلی کارگزاران است، افزود: بیشتر کارگزاران این موارد را به طول کامل رعایت می‌کنند، اما ظاهرا مقام ناظر در بازرسی‌های خود به این نتیجه رسیده است که این موارد در برخی کارگزاری‌ها به صورت دقیق انجام نمی‌شود یا در مورد برخی مشتریان صورت نگرفته است. خرازی گفت: بر همین اساس این اقدام مساله جدید و تازه‌ای نبوده است و مدیریت نظارت بر کارگزاران به منظور ایجاد وحدت رویه در نحوه تکمیل و نگهداری اطلاعات مشتریان، فرم‌های خاصی را در اختیار کارگزاران قرار داده است. وی خاطرنشان کرد: در این فرم‌ها قسمت‌های اجباری و پیشنهادی وجود دارد که تکمیل آنها به خصوص در مورد افراد حقوقی به کارگزاران کمک می‌کند تا در هنگام خرید و فروش سهام مدیران دارای امضا در این شرکت‌ها را به منظور جلوگیری از اختلاف بشناسند.