سنا- عضو هیات‌مدیره و معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار از تشکیل کارگروه ویژه‌ای برای جلوگیری از تکرار نقص فنی سامانه معاملات بورس تهران خبر داد.

دکتر «سید علی حسینی» گفت: کارشناسان فنی بورس اوراق بهادار تهران، شرکت مدیریت فناوری بورس و نمایندگانی از شرکت‌های کارگزاری، راهکارهای لازم برای جلوگیری از تکرار نقص فنی سامانه جم را در این کارگروه مورد بررسی دقیق قرار خواهند داد.

وی درباره دلایل نقص فنی سامانه جم در معاملات روز شنبه اظهار داشت: تمرکز فعالان بازار بر چند نماد خاص و استفاده مکرر از امکانات جدید نرم‌افزار معاملاتی جم، مشکلاتی را برای یکی از سرورهای این سامانه به وجود آورد. این در حالی است که تجربه نشان داده است که بیشترین حجم معاملات روزانه بورس تهران روی۲۰ تا ۳۰ نماد معاملاتی است که افزایش تراکم سفارش‌ها و حجم معاملات در این نمادها، مشکلاتی را برای سامانه ایجاد کرد.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس گفت: در حال حاضر بالغ بر ۸۷‌درصد نمادهای معاملاتی بورس تهران باز بوده و قابلیت معامله دارند.

این در حالی است که با وجود اعلام برطرف شدن نقص فنی سامانه جم، معاملات روز گذشته بورس نیز با نیم ساعت تاخیر و از ساعت ۹:۳۰ آغاز شد.

مشکل؛ ساعت ۸ و ۳۰

در همین رابطه دبیرکل کانون کارگزاران بورس با اعلام اینکه مشکل اصلی و حاد سیستم معاملات به راس ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه هر روز صبح مربوط است، راهکارهایی را برای حل این نظر مهم بازار سرمایه اعلام کرد.

حسین خزلی خرازی در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه برخی مشکلات سیستم معاملاتی جدید بعد از نصب آن در آذر سال گذشته بر طرف شده است، اظهار داشت: در حالی شرکت مدیریت فناوری قول داده یکی از مشکلات اصلی سیستم معاملات را در نسخه‌های بعدی برطرف کند که مشکل اصلی و حاد این سیستم به راس ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه هر روز صبح مربوط است.

وی ادامه داد: در این ساعت کارگزاران برای انجام سفارش‌های خرید و حضور در جایگاه بهتر صف‌های خرید سهام تلاش‌ می‌کنند. این سیستم در حالی برای ۳۰‌هزار سفارش در ثانیه طراحی شده که با هجوم کارگزاران بر روی چند نماد معاملاتی، تعداد سفارش‌ها بیش از حد مجاز می‌شود و در این حالت عملا سیستم جوابگو نمی‌تواند باشد.

دبیر کل کانون کارگزاران بورس با اشاره به اینکه تقویت بسترهای مخابراتی و سرورها نیز مانع از حل این مشکل نمی‌شود، ادامه داد: مشکل اصلی چنین موردی به ذات بازار سهام کشور، وجود صف‌های خرید و فروش و ورود سفارش‌ها در لحظه‌ای خاص مربوط است. مشکل دیگر کارگزاران نیز این است که نمی‌توانند بعد از ورود سفارش‌ها در سامانه‌ معاملاتی جایگاه خود را مشاهده کرده و از پذیرش سیستم مطمئن شوند. بنابراین برخی از کارگزاران به دفعات اقدام به ورود سفارش‌ها می‌کنند تا نوبت بهتری را بگیرند.

خزلی خرازی ادامه داد: از جانب دیگر سهامداران نیز یاد گرفته‌اند برای حصول اطمینان از سفارش‌های خرید خود، همزمان به چند کارگزار سفارش می‌دهند. هر کدام از کارگزاران نیز سفارش‌ها را به دفعات وارد سامانه معاملاتی‌ می‌کنند.

وی افزود: در مواردی چون روز گذشته وقتی مشکل بروز می‌کند که کارگزاران امکان حذف سفارش‌های اضافه را ندارند که خطر بسیار بزرگی برای کارگزاران و کل بازار سهام است. چرا که در صورت عدم حذف سفارش‌های اضافه و انجام معامله، این امکان وجود دارد که کارگزار رقم سنگینی را به اتاق پایاپای بدهکار شود و خرید مازاد روی دست کارگزار باقی بماند. این اتفاق چند بار در گذشته رخ داده است.

وی با اشاره به اینکه جلسات متعددی با مسوولان شرکت مدیریت فناوری، شرکت بورس و دیگران در این رابطه برگزار شده، ادامه داد: به نظر شخص من و نه نظر کانون، حل چنین مشکلی راه‌حلی فنی ندارد. ما باید دستور‌العمل‌های خاصی را برای چنین مواردی تهیه کنیم، محدوده نوسان برخی شرکت‌ها را برداریم، برای ورود سفارش‌ها و جلوگیری از سفارش‌های مازاد رویه مشخصی را اجرا کنیم.

به گفته وی باید به جای بررسی مشکل فنی، نگرش‌های حاکم بر بازار سهام تحلیل شده و سپس با تلفیقی از راهکارهای فنی و غیرفنی مشکلات موجود در سامانه معاملاتی حل شود.

خزلی خرازی در خاتمه گفت: با بهبود معاملات و رونق بازار، بروز چنین مشکلاتی و ورود چند ده‌هزار سفارش در یک زمان، باعث ایجاد خطرات قابل توجهی خواهد شد که باید از هم اکنون برطرف شود.