شروین شهریاری
پرسش از آقای مهدی پیشیان: لطفا تحلیلی از وضعیت بنیادی شرکت پتروشیمی اراک و وضعیت سودآوری آن در سال ۸۷ با توجه به آزادسازی نرخ خوراک و قیمت فروش محصولات ارائه دهید.

پاسخ: در مطلب روز گذشته درآمد حاصل از فروش پتروشیمی اراک در سال 87 را به تفصیل بررسی کرده و در پیش‌بینی تحلیلی، رقم 734میلیارد تومان را در بودجه فروش برآورد کردیم. حال برای محاسبه سود ناخالص، به بررسی بهای تمام شده می‌پردازیم.
عمده‌ترین بخش بهای تمام شده در پتروشیمی اراک مربوط به خرید ماده اولیه (نفتا) است که «شاراک» آن را در سال‌های گذشته با ۳۰درصد تخفیف نسبت به قیمت فوب خلیج فارس دریافت کرده است. قیمت این ماده اولیه با قیمت جهانی نفت همبستگی زیادی دارد، به طوری که متعاقب رشد نرخ‌های جهانی، قیمت نفتا به رکوردهای کم سابقه بیش از ۷۰۰ دلار (فوب خلیج فارس) و در اروپا و شرق دور حتی مرز ۸۰۰ دلار را نیز درنوردیده است. کاهش قیمت نفتا در آینده نزدیک نیز بعید به نظر می‌رسد.
در اینجا قیمت خرید نفتا برای سال 87 را معادل 700 دلار در نظر می‌گیریم. بدین ترتیب با توجه به اینکه اراک در سال آینده مطابق پیش‌بینی تحلیلی حدود 760هزار تن محصول تولید می‌کند، به همین میزان نفتا نیز نیاز خواهد داشت. گفتنی است در این محاسبه اجرای افزایش ظرفیت گازی لحاظ شده است؛ (میزان مصرف نفتا در سال‌های قبل به طور تقریبی حدود 10درصد بیشتر از تناژ فروش بوده است.) بدین ترتیب با فرض دریافت خوراک با 30درصد تخفیف، سهم خرید این ماده اولیه در بهای تمام شده حدود 346میلیارد تومان خواهد بود. کل هزینه سایر مواد مستقیم مصرفی نیز به 20میلیارد تومان می‌رسد.
(با در نظر گرفتن افزایش صد درصدی قیمت گاز نسبت به امسال).
دو سرفصل سربار (110میلیارد تومان) و دستمزد (5میلیارد تومان) را نیز با افزایش 20درصدی نسبت به سال جاری برآورد می‌کنیم. بنابراین کل بهای تمام شده کالای فروش رفته به 481میلیارد تومان می‌رسد (346+20+110+5). سایر درآمدها و هزینه‌ها (مالی، عملیاتی و ...) را نیز برابر با پیش‌بینی شرکت در نظر می‌گیریم.
در جدول زیر جزییات مقایسه پیش‌بینی درآمد شرکت با پیش‌بینی تحلیلی را مشاهده می‌کنید:


در تحلیل این جدول باید به چند نکته توجه داشت:
1 - شرکت جزییات پیش‌بینی سرفصل بهای تمام شده را در گزارش 87 به بازار اعلام نکرده است، اما شواهد نشان می‌دهد که به احتمال زیاد تخفیف 30درصدی نفتا کماکان در برآورد بودجه لحاظ شده است.
۲ - پیش‌بینی تحلیلی در اینجا با فرض پابرجا بودن تخفیف ۳۰درصدی خرید نفتا در سال ۸۷ ارائه شده است. محاسبات نشان می‌دهد که با فرض تناژ ۷۶۰هزار تنی مصرف نفتا و قیمت ۷۰۰ دلاری خرید فوب آن، هر «یک درصد» حذف تخفیف خرید نفتا، حدود ۹/۴میلیارد تومان بر بهای تمام شده «شاراک» خواهد افزود و با انتقال آن به سرفصل سود خالص، حدود ۴۰ ریال از درآمد هر سهم کاسته خواهد شد.
تفسیر این مطلب بدین معناست که اگر به عنوان مثال اراک در سال 87 خوراک را با 15درصد تخفیف (به جای 30درصد) دریافت کند، حدود 60 تومان از پیش‌بینی درآمد تحلیلی (160تومان) کاسته می‌شود. این در حالی است که با حذف کامل تخفیف بر مبنای این محاسبه، سود هر سهم به نحو چشمگیری کاهش خواهد یافت.
۳ - محاسبات فوق نشان می‌دهد که تغییرات نرخ خوراک نفتا در سال آینده از اهمیت بسیار بالایی در تعیین سود خالص هر سهم برخوردار است. بدین ترتیب اکنون در غیاب اطلاعات دقیق در خصوص نحوه نرخ‌گذاری نفتا در سال آینده و شایعات موجود پیرامون حذف تخفیفات، این سهم با ابهام و کاهش نسبی انتظار بازار (P/E) مواجه شده که جا دارد مسوولان مربوطه (به ویژه در سطوح کلان) با شفاف سازی در این خصوص، زمینه بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به سهام این مجتمع پر قدمت و توانمند پتروشیمی کشور
را فراهم سازند.
Shahriary_sh@yahoo.com