شرکت‌های 48 حرفی

گروه بورس- هدیه لطفی: «طنین گاز آستانه»، «ماد پلاست آذرآبادگان»، «قارچ‌ مهتاب شب گلستان»، «مهندسین آریا ارتباطات کارسان سپهر» زیاد فکر نکنید، اینها برخی از اسامی شرکت‌های تازه به ثبت رسیده هستند.

این روزها ممکن است از طریق رادیو، تلویزیون، روزنامه و... با نام‌هایی از شرکت‌ها برخورد کنید که بسیار بزرگ و طولانی باشند. اگر با این مساله مواجه نشده‌اید، برای اثبات این گفته، کافی است نیم‌نگاهی به «روزنامه رسمی کشور» بیاندازید. «شرکت تعاونی تامین مسکن اقشار کم‌درآمد کارگری شهرستان زرین دشت»، «شرکت تعاونی تاکسی تلفنی آرامش روستای چای توشان بزرگ گنبد کاووس»، «تعاونی تولید ورنی ۴۱۹۴ شاملو کوچک بخش احمد، تعاونی پانصد و سی و چهار تامین نیاز گوجه‌فرنگی‌کاران خوش‌طعم‌‌، میاندوآب»، «شرکت خدماتی ترویج و مشاوره فنی و مهندسی مروجان سبز روشن»، «شرکت هه زین سازه غرب۷».

به راستی این اسم‌ها از کجا آمده‌اند؟ تحت چه قوانین و شرایطی ساخته شده‌اند؟ و اگر زمانی این شرکت‌ها دامنه فعالیت خود را گسترش دهند و پا به مرزهای خارج بگذارند، با این نام‌های ناملموس چگونه در سطح جهانی مطرح خواهند شد؟ و هزاران سوال دیگر... .

گروهی از کارشناسان بر این اعتقادند که اسم‌های جدید شرکت‌ها نامتجانس هستند و به سختی به خاطر سپرده می‌شوند و تبدیل آن شرکت به «برند» غیرممکن است. یا اگر زمانی نیز به عنوان برند شناخته شوند، به نام‌های نامانوسی تبدیل می‌شوند. گاه اسامی این شرکت‌ها با فعالیت‌های متفاوت به صورت مشابه هم است. به طور مثال، شرکتی که در زمینه تجارت الکترونیک فعالیت می‌کند با شرکتی که عمده فعالیتش در مبارزه با آلودگی محیط زیست است، نام‌های شبیه به هم دارند و تفکیک آن برای مشتریان یا بازار غیرممکن است و...

چهار بند انتخاب نام

اما نام شرکت‌ها براساس چه فرآیندی و با چه اصول و مقرراتی تعیین می‌شود؟

بزرگ‌ترین منبع پاسخگو در زمینه ثبت شرکت‌ها، اداره ثبت شرکت‌ها، واقع در خیابان میرداماد است. پس از مراجعه به این سازمان، متصدی امور انتخاب نام، درباره شرایط انتخاب نام شرکت‌ها تنها به ذکر چهار نکته اکتفا می‌کند و می‌گوید: «نام مورد نظر نباید خارجی باشد، سابقه ثبت نداشته باشد، دارای معنا و مفهوم باشد و با فرهنگ اسلامی مطابقت داشته باشد.» همین! اما آیا نام شرکت فقط بر اساس این چهار بند تعیین می‌شود؟!

برگه‌ای روی دیوار

پس از جست‌وجوی بیشتر در این سازمان، روی در یکی از اتاق‌ها، برگه‌ای از شرایط عمومی تعیین نام شرکت‌ها یا موسسات غیرتجاری نصب شده است که نظرم را جلب می‌کند.

شما هم بخوانید: « اسامی باید فارسی مصطلح و مانوس و به صورت تک کلمه‌ای یا تلفیقی از کلمات فارسی باشند که با نظم عمومی، شئونات اسلامی و اخلاق حسنه مغایرت نداشته باشند به موجب قانون ممنوعیت بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه، تعیین نام‌های غیرفارسی امکان‌پذیر نیست. تنها در صورتی که شرکتی به شکل مشارکتی تشکیل شود و سهامدار خارجی داشته باشد، می‌تواند بخشی از نام شرکت و سهامدار خارجی خود را در نام شرکت بیاورد و دیگر نام شرکت را از کلمات فارسی مانوس استفاده کند. بر اساس این نوشته، استفاده از نام افراد مشهور و عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد، در نام شرکت جایز نیست.

اسامی علمی از قبیل کانی‌ها، مواد شیمیایی و ... از تلفیق با اسامی فارسی مانوس، با توجه به موضوع فعالیت شرکت، قابل بررسی هستند و پس از ملاحظه مستندات رسیدگی می‌شود. در صورتی که اسامی درخواستی نامانوس و غیرمصطلح باشند، این مساله از فرهنگستان زبان و ادب فارسی استعلام می‌شود و استفاده از این اسامی در صورت عدم وجود تشابه، بلامانع خواهد بود.

اما در مسیر تهیه گزارش، گفت‌وگویی با آقای عسکری‌راد، دبیر دادگستری و دبیر کانون وکلای آزاد انجام شد. وی معتقد است: «افراد در حق انتخاب نام شرکت خودمختارند و اینکه نباید این اسامی تکراری باشند، به حق درست است؛ اما وجود اسامی ترکیبی برای افراد ایجاد تکلیف می‌کند. عسکری‌راد می‌افزاید: «هر چه این اسامی ساده‌تر و روان‌تر باشد، در ذهن خواننده تاثیرگذارتر خواهد بود. اما چون در حال حاضر بیش از یکصدهزار شرکت ثبتی در تهران وجود دارد، دولت به اسم‌های ترکیبی روی آورده است».

وی ادامه داد: این روند باعث از بین رفتن نظم کلمات می‌شود و قرار گرفتن بعضی لغات نامتجانس در کنار یکدیگر، گاه مضحک نیز به نظر می‌آید.

به طوری که اسامی سه ترکیبی برای شنونده بسیار ثقیل است.

بیشتر شرکت‌ها پس از ثبت‌نام خود، در امور روزمره تنها به یک ترکیب از این نام‌ها بسنده می‌کنند.

به نظر وی، یکی از راهکارهای بهبود وضعیت ثبت‌نام شرکت‌ها، شناسایی شرکت‌‌های فاقد فعالیت است. عسکری‌راد می‌گوید: دولت باید شرکت‌هایی را که متروک هستند و فعالیت خود را متوقف کرده‌اند، شناسایی کند و اسامی آنها را در اختیار متقاضیان جدید قرار دهد. وی تصریح کرد: این شرکت‌ها و نام آنها دیگر در ذهن هیچ فردی وجود ندارد و به این ترتیب کسانی که می‌خواهند شرکتی را به ثبت برسانند، می‌توانند از کلمات بیشتری در نام شرکت‌های خود استفاده کنند.

کارشناسان بر این باورند: «تطویل نام شرکت‌ها و بی‌معنا بودن بسیاری از نام‌های تجاری و محصولات، دشواری‌هایی را برای تبلیغ و معرفی شرکت ایجاد کرده و باعث شده است که هیچ یک از این قبیل شرکت‌ها نتوانند در بازار تبلیغات حضور جدی پیدا کنند. یا اگر‌ وارد بازار می‌شوند برای محصولات و خدمات خود نام‌هایی را انتخاب می‌کنند که اعجاب‌آور است.