چادرملو و کاهش قیمت جهانی سنگ‌آهن

شروین شهریاری

پرسش از خانم سرمدی از طریق پست الکترونیک: لطفا تحلیلی از وضعیت شرکت چادرملو با توجه به کاهش قیمت ۳۳‌‌درصدی سنگ آهن در سطح جهانی ارائه کنید.

پاسخ: خبر منتشر شده در خصوص کاهش ۳۳‌‌درصدی نرخ سنگ آهن مربوط به قرارداد ثابت یک ساله دومین فولاد ساز بزرگ جهان (Nippon Steel) با دومین تولید کننده بزرگ سنگ آهن جهان (Rio Tinto) است که بر مبنای آن نرخ قراردادی سنگ آهن به محدوده ۶۰ دلار رسید.

این کاهش ۳۳‌‌درصدی، برقیمت تک محموله‌ها و معاملات نقدی (Spot) تاثیری نخواهد داشت. در حقیقت با توجه به کاهش چشمگیر قیمت معاملات Spot در اوایل سال ۲۰۰۹ میلادی، تحلیل‌‌گران حتی انتظار کاهش نرخ بیش از ۳۳درصد نسبت به قرارداد سال گذشته را داشتند و توافق اخیر، قیمت‌ها را تقریبا به محدوده قیمت معاملات Spot کاهش داد. بنابراین قیمت صادرات محصول شرکت‌‌های سنگ آهن داخلی با انتشار این خبر ارتباطی نداشته و در مورد محموله‌های صادراتی باید به بررسی بازار Spot بپردازیم.

عمده‌ترین علت رشد تقاضای سنگ آهن و فولاد در جهان در چند سال گذشته به نقش کشور چین مربوط می‌‌‌شود. مصرف فولاد این کشور از ابتدای قرن میلادی تاکنون نزدیک به سه برابر شده و این در حالی است که مصرف فولاد در آمریکا و اروپا تقریبا ثابت مانده است. همچنین باید درنظرداشت که چین بیش از یک سوم تولید فولاد جهان را در اختیار دارد و بزرگ‌ترین صادر کننده فولاد در جهان است . از سوی دیگر این کشور بزرگ‌ترین مصرف کننده سنگ آهن صادراتی سایر کشورها نیز هست. این مقایسه کلی نشان می‌‌‌دهد که نقش کشور چین در معادلات بازار سنگ آهن و فولاد کاملا تعیین کننده است.

اطلاعات موجود نشان می‌‌‌دهد که در پی بحران مالی جهانی و رکود و کاهش مصرف در امریکا و کشورهای غربی، میزان تولید فولاد و متعاقب آن صادرات چین با چالش مواجه شده است. بنابر پیش بینی‌‌ها چین در سال جاری میلادی احتمالا کندترین رشد اقتصادی خود را طی دو دهه اخیر تجربه خواهد کرد که علت اصلی آن کاهش تقاضای صادراتی است. این کاهش رشد اقتصادی بدین معنا است که رشد تقاضا و تولید فولاد در سال جاری میلادی متوقف خواهد شد و این مساله به نوبه خود امکان افزایش قابل توجه قیمت‌‌های فولاد را منتفی می‌‌‌سازد. از سوی دیگر موجودی بالای انبارها و نیز کاهش فعالیت‌‌های سفته بازی در بازار فولاد به عنوان دو عامل مهم در رکود قیمت‌‌ها موثر خواهند بود. بدین ترتیب این انتظار وجود دارد که با کاهش تقاضای چین، قیمت نهاده‌‌های تولید فولاد (از قبیل سنگ آهن، زغال سنگ و ...) نیز در کوتاه مدت با ثبات مواجه شود.

با توجه به این توضیحات می‌‌‌توان گفت افزایش نرخ تک محموله های سنگ آهن نسبت به سطوح کنونی (۶۰ تا ۷۰ دلار) در سال جاری میلادی از احتمال کمی‌‌‌برخوردار است و کاهش ۳۳‌‌درصدی قیمت قرارداد‌‌های بلند مدت نیز شاهدی بر همین مدعا است. بدین ترتیب به نظر می‌‌‌رسد بازار محصولات صادراتی سنگ آهن ایران نیز با رکود مواجه شده و با توجه به نرخ حمل و قیمت کنونی سنگ آهن فوب چین، جذابیت صادرات تک‌محموله‌‌ها از ایران برای بازرگانان کاهش یابد؛البته در خصوص شرکت چادرملو باید در نظر داشت با توجه به مشکلات حمل و نقل، امکان صادرات آسان برای این شرکت فراهم نیست و تنها در مقاطع زمانی خاص که رشد قابل ملاحظه‌‌ای در بازار جهانی سنگ آهن روی می‌‌‌دهد، صادرات توجیه پذیر می‌‌‌شود.

آخرین تحولات در مورد این شرکت به برگزاری مجمع عمومی‌‌‌سالانه مربوط می‌‌‌شود که در ادامه چند نکته از موارد مطروحه در این جلسه نقل به مضمون می‌‌‌شود:

۱ - حساب‌‌های دریافتنی شرکت در پایان سال گذشته نسبت به دوره قبل حدودا پنج برابر شده است که علت اصلی آن به عدم تسویه مطالبات شرکت با فولاد سازان باز می‌‌‌گردد. این مساله باعث شده تا بخشی از سود مصوب مجمع سال گذشته شرکت نیز به علت مشکلات نقدینگی کماکان بین سهامداران توزیع نشود.

۲ - پروانه بهره برداری از معدن چادرملو از سال ۸۵ به نام ایمیدرو صادر شده است. بنا بر اظهار مدیریت، از این بابت تهدیدی متوجه شرکت نبوده و تداوم بهره برداری از معدن کماکان در اختیار «کچاد» خواهد بود. همچنین نرخ حقوق دولتی که توسط وزارت صنایع بابت هر تن استخراج سنگ معدنی از شرکت دریافت می‌‌‌شود، در سال جاری تغییری نکرده است.

۳ - مصرف کننده اصلی گندله شرکت در سال گذشته ذوب آهن اصفهان بوده اما در سال جاری فولاد هرمزگان این عنوان را از آن خود کرده است. مدیریت شرکت ابراز داشتند که با توجه به راه اندازی ۸ طرح فولادی جدید در کشور و دو طرح وابسته (ارفع و غدیر ایرانیان) مشکلی از بابت بازار فروش گندله در آینده متوجه چادرملو نخواهد بود. هرچند از بابت قیمت فروش هنوز توافق نهائی برای سال جاری حاصل نشده است.

۴ - قیمت سنگ آهن در سال جاری کماکان مشخص نیست و این محصول به صورت علی‌الحساب (معادل قیمت سال گذشته) به فولاد سازان فروخته می‌‌‌شود. مدیریت شرکت از سهامداران خواستند تا حل و فصل این مساله را بر عهده مدیریت بگذارند. این در حالی است که تفاوت حداقل ۴۰‌‌درصدی بین قیمت سنگ آهن در بودجه فولاد سازان و سنگ آهنی‌‌ها کماکان ابهامی‌‌‌جدی برای سرمایه گذاران این گروه‌‌ها تلقی می‌‌‌شود.

Shahriary_sh@yahoo.com