مجید اصلی طرقبه *

عرضه اولیه سهام بانک تجارت در معاملات روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه ۸۸ تقریبا قطعی شده است. این نخستین عرضه اولیه سهام در سال جاری است و همچون همه عرضه‌‌های اولیه در چند سال اخیر، قیمت مورد نظر سازمان خصوصی‌‌سازی، مهمترین موضوع مورد بحث در محافل بورسی است. اما این سهم جدا از جنبه‌‌های بنیادی و ارزش ذاتی آن از زوایای دیگری نیز قابل بررسی است.

۱ - زمان عرضه بانک تجارت یکی از حساس‌ترین مقاطع اقتصادی و سیاسی محسوب می‌‌‌شود. نزدیک‌شدن به انتخابات ریاست جمهوری و گرم شدن بیشتر رقابت‌‌های انتخاباتی از مهم‌ترین چالش‌‌های بازار سرمایه در یک ماه آینده خواهد بود. این چالش اساسی که ممکن است منجر به تغییرات اساسی در دولت دهم یا حداقل در تیم اقتصادی دولت آینده گردد، ذاتا ریسک‌‌هایی را به بازار وارد می‌‌‌کند.

میل به نقد کردن سرمایه در ایام انتخابات ممکن است با نزدیک شدن به موعد انتخابات بیشتر شود. این مهم در روزهای اخیر در برخی سهم‌‌های پیشرو بازار دیده شد که عرضه سهام بانک تجارت نیز به این عرضه‌‌ها شدت بیشتری نیز بخشیده است.

۲ - قیمت عرضه سهم نیز مهم ترین موضع تاثیرگذار بر روند کوتاه مدت این سهم‌‌، گروه بانکی و حتی کل بازار خواهد بود. قطعا در روزهای آینده بخش قابل ملاحظه‌ای از توجه و اقبال بازار به سمت این سهم معطوف خواهد شد. در صورتی که عرضه سهم با قیمت‌‌های مناسب صورت پذیرد علاوه بر جلب اقبال سرمایه‌‌گذاران می‌‌‌تواند پتانسیل‌‌های میان مدتی نیز برای رشد سهم در آینده باقی گذارد که این پتانسیل بدون شک بر روی روند سایر سهام بازار نیز تاثیر مثبت خواهد داشت.

در صورتی که عرضه سهم در قیمت‌‌های بالاتر از تقاضای واقعی بازار انجام پذیرد، ممکن است در کوتاه مدت درآمد بیشتری را نصیب دولت کند، اما زیان‌‌های احتمالی ناشی از جو روانی ایجاد شده از عرضه‌گران احتمالی، ممکن است کل بازار سرمایه را دچار تنش نماید. اگرچه عرضه احتمالی سهم با قیمت بالا ممکن است به پس زدن سهم توسط بازار و جذب مجدد نقدینگی به سمت سایر گروه‌ها و سهام پیشرو بازار منجر گردد.

۳ - بر اساس برنامه اعلام شده عرضه بانک صادرات نیز در میانه خردادماه و قبل از انتخابات در دستور کار بورس قرار دارد. عرضه موفق بانک تجارت می‌‌‌تواند مقدمه خوبی برای عرضه موفق بعدی بانک صادرات

نیز باشد.

۴ - جدا از بحث انتخابات که ممکن است به نقدکردن سهام توسط برخی سهامداران منجر گردد و پیشتر نیز گفته شد، عرضه بانک تجارت عرضه سهام برخی از شرکت‌‌های برتر بازار در ماه‌‌های اخیر را باعث شده است. اکثر این تحرکات در جهت تامین نقدینگی برای عرضه سهام بانک تجارت تفسیر شده است، اما نکته‌‌ای که نباید از آن غافل شد اینکه ورود این میهمان جدید به بازار سرمایه نیازمند تزریق نقدینگی جدید به بازار نیز هست.

شاید تامین بخشی از نقدینگی لازم برای ورود سهام به بازار از طریق کاهش قیمت دیگر سهام، در جهت جلوگیری از ایجاد حباب قیمتی در بازار مثبت ارزیابی و تفسیر شود اما قطعا عدم ورود نقدینگی جدید نیز نمی‌‌‌تواند نشانه مثبتی برای کل بازار در آینده باشد.

در مجموع به نظر می‌‌‌رسد بازار سرمایه تحت تاثیر رکود دامنگیر در اکثر بازارهای موازی‌‌، روزهای نسبتا خوب و حداقل پرامیدی را در پیش داشته باشد. همت و حمایت همه جانبه همه ارکان و فعالان این بازار روبه رشد می‌‌‌تواند در تداوم و بهبود این روند نقش اساسی داشته باشد. این وظیفه برعهده دولت‌‌، سازمان و شرکت بورس، سازمان خصوصی‌‌سازی‌‌، شرکت‌‌های حقوقی دولتی ونهادی، کارگزاران و حتی سهامدارن خردی است که بیشتر باتوجه سیاست‌های گروه‌‌های قبلی می‌‌‌توانند در کنار بازار باقی بمانند و به آن اعتماد کنند.

*عضو هیات مدیره کارگزاری فارابی