جنب پل حافظ
کف‌‌‌‌‌های جذاب
گروه بورس -همایون دارابی: بازار سهام در شرایطی امروز(شنبه) فعالیت خود را آغاز می‌‌‌‌کند که تغییر در سیستم معاملات و کاهش چشمگیر قیمت‌‌ها دو مساله اساسی است که در پیش روی بازار قرار دارد.
در بازار سهام افت شدید قیمت‌‌ها در خلال چند هفته اخیر که در هفته گذشته به کمک ضوابط رفع گره‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی تشدید شد، سبب شده است قیمت‌‌ها به کف‌‌‌‌‌های بی‌سابقه‌ای دست یابند که همین مساله جذابیت خرید را ایجاد کرده است. در بازار سهام بهای سهام سنگ آهنی شامل چادر ملو و گل‌گهر به ترتیب ۹هزار و۹۷ریال و ۱۷هزار و ۹۹۴ریال چهارشنبه رقم خورد. در همین حال بهای سهام ملی مس ۴هزار و ۵ریال، پالایشگاه نفت اصفهان ۴هزار و۵۰۵ریال و سرمایه‌‌گذاری معادن و فلزات به ۳هزار و ۶۷۶ریال رسیده است که نسبت به ابتدای فصل پاییز افت شدیدی را تجربه کرده است. هر چند این افت به دلیل کاهش شدید بهای قیمت‌‌‌‌‌‌‌های جهانی رخ داده است و باید در تعیین قیمت‌‌‌‌‌‌‌های جدید متناسب با این افت عمل کرد، اما به دلیل ماهیت فرسایشی اصلاح قیمتی در بورس تهران که ناشی از اعمال حجم مبنا و دامنه نوسان ۳درصدی است، شرایط همچنان در مسیر کاهش است، اما از سرعت کاهش قیمت‌‌ها احتمالا کاسته شده و بر میزان معاملات سهام افزوده شده و انتظار افزایش بیشتر آن وجود دارد. در روز چهارشنبه برای نخستین بار در چند هفته گذشته معاملات سنگ آهنی‌‌ها از چند ده هزار سهم نیز عبور کرده و به ۲۰۰تا ۳۰۰هزار سهم رسید، امری که البته این نگرانی را ایجاد کرده است که شاید برخی از سهامداران عمده برای متوقف کردن روند افت قیمت سعی در خروج نمادها از ضوابط رفع گره‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی کرده باشند. اما صرفنظر از این نگرانی به نظر می‌‌‌‌رسد در بخشی از بازار حداقل نشانه‌‌‌‌‌‌‌هایی از ارزندگی قیمت‌‌ها در شرایط کنونی بازارهای جهانی به چشم می‌‌‌‌خورد که باید منتظر ماند و دید آیا انگیزه قیمتی می‌‌‌‌تواند به کمک بازار بیاید یا خیر؟در همین حال بازارهای جهانی نیز همچنان روی خوشی به بازار سهام نشان نداده‌اند و به نظر می‌‌‌‌رسد دور جدید افت قیمت آغاز شده است که هدف اولیه آن کاهش بهای نفت به زیر مرز روانی ۴۰ دلار است. در همین حال شاخص بالتیک به عنوان شاخص مهم رونق اقتصادی به زیر مرز ۷۰۰واحد و در حد ۶۲۷واحدی رسیده است. بهای فلزات رنگین نیز ناامیدکننده‌تر از گذشته ظاهر شده‌اند. بهای مس در حد ۳هزار و ۱۹۶دلار، روی در حدیک هزار و ۱۱۱دلار در هر تن، سرب نیز به مرز یک هزار دلار در هر تن رسیده است، اما بدترین کارنامه مربوط به آلومینیوم است که در سایه افت بهای انرژی به زیر مرز روانی یک هزار و ۵۰۰دلار در هر تن رسیده است. امری که چالش جدی برای صنایع آلومینیوم کشور است. در حالی که بهای انرژی در داخل کشور ثابت است خطر واردات در سایه تعرفه اندک کنونی، شرکت‌‌‌های آلومینیوم را با سختی روز افزون‌تر فروش مواجه کرده است.
در شرایط کنونی و در جوی که افت بهای جهانی به روند افت فرسایشی قیمت‌‌ها در بورس اوراق بهادار منجر شده است، کارشناسان بازار با نامیدی روز افزونی در انتظار مداخله دولت در بازار و ارائه بسته‌های پیشنهادی برای کمک به بازار هستند. کارشناسان بازار در حال حاضر به انتظار وعد‌‌‌ه‌ای در مورد کمک دولتی در قالب پرداخت تسهیلات به شرکت‌‌‌های سرمایه‌‌گذاری یا کمک‌‌‌هایی در حوزه تغییر قوانین و مقررات هستند که تغییر تعرفه، اولین انتظار کارشناسان است. در سایه تعرفه اندک کنونی شرکت‌‌‌های تولیدی در مقطعی حساس قرار دارند که از دست رفتن زمان به انباشت بازار کشور از واردات انبوه و ارزان خارجی منجر خواهد شد. در این میان خطر عمده پیش روی دو صنعت فلزی و خودرویی می‌‌‌‌باشد که در بخش فلزی به ویژه فولاد، وضعیت از حالت عادی در حال خروج است. در حال حاضر بر اساس خبر‌‌‌های اولیه در حد ۵/۱میلیون تن فولاد در آستانه ورود به بازار ایران است و این در شرایطی است که بهای تمام شده مبارکه در حد ۵۰۰دلار ارزیابی می‌‌‌‌شود. با این شرایط عرضه اسلب یا ورق ارزان به معنای مشکل فروش شرکت‌‌‌های فولادی است.
در کنار بحث قیمتی، بازار سهام امروز شنبه با مساله تغییر سیستم معاملات از سیستم قدیمی «داس» به سیستم جدید مواجه خواهد بود. امری که برای چند روز آینده از کارآیی بازار خواهد کاست. در حال حاضر به نظر می‌‌‌‌رسد شبکه کارگزاری و بورس نیاز به زمان قابل ملاحظه‌ای برای تغییر سیستم دارند که در این بخش مشکل راه‌اندازی شعب شهرستان‌‌‌ها و دفاتر کارگزاری و کسب توانایی لازم برای بهره‌‌‌گیری کامل از سیستم جدید در صدر مسائل کنونی قرار دارد. در همین حال تغییر در روابط کارگزار و سرمایه‌‌‌گذار نیز موضوع مهمی است که تاثیرات گسترد‌‌‌ه‌‌‌ای در بازار خواهد داشت. ایجاد روابط ساختارمند میان کارگزاران وسرمایه‌‌‌گذاران در این بخش که تحت عنوان تعیین کارگزار عامل مطرح شده است می‌‌‌‌تواند شبکه کارگزاری را به ویژه در مورد کارگزارانی که فاقد مشتریان دائمی و مرتبط هستند،
(به لحاظ روابط سرمایه‌‌گذاری) با مشکل جدی و حاد مواجه سازد که این مساله به خروج اجباری کارگزاران کوچک و همچنین سخت‌تر شدن رقابت بر سر سهم بازار منجر می‌‌‌‌شود. هر چند که شبکه کارگزاری امیدوار است این مساله تعدیل گردد. از سویی امکانات گسترده سیستم جدید معاملات به ناچار به شرایطی منجر خواهد شد که دسترسی به بازار از طریق شبکه کارگزاران به سرمایه‌‌‌گذاران عادی داده شود که همین امر ساختار نیروی انسانی شبکه کارگزاری را متاثر خواهد ساخت.انتظار می‌‌‌‌رود حداقل در خلال یک هفته آینده بازار به شدت درگیر تبعات تغییر سیستم معاملات باشد.
در کنار دو موضوع یاد شده، بازار در خلال هفته جاری همچنان در مسائل کلان درگیر برخی از موضوعات خواهد بود. در مهم‌ترین موضوع پیش روی بازار، بلاتکلیفی کارشناسان در قبال طرح تحول اقتصادی قرار دارد. طرحی که قرار بود روز چهارشنبه دکتر احمدی نژاد لایحه آن را به مجلس ببرد؛ امری که به صورتی ناگهانی تحقق نیافت و سخنگوی دولت از ارائه آن در هفته‌‌‌‌‌‌‌های آینده خبر داده است. اما در طرف مقابل نمایندگان مجلس و رییس مجلس شورای اسلامی در موضع‌‌‌گیری‌‌‌های خود به مساله بار تورمی این طرح و همچنین اولویت‌‌‌‌‌‌‌های روزمره دولت در مورد لایحه بودجه و بحث کاهش درآمد‌‌‌های دولت اشاره کرده‌اند که این امر بلاتکلیفی سنگینی را به کارشناسان ایجاد کرده است. با توجه مشکلاتی که طرح تحول می‌‌‌‌تواند با افزایش هزینه‌‌‌‌‌‌‌های تولید شرکت‌‌‌ها ایجاد کند، تداوم جو ابهام انگیز کنونی می‌‌‌‌تواند مساله برنامه‌‌‌ریزی بلند مدت در بازار سرمایه را با مشکلات دو چندان مواجه سازد. هر چند که در خلال چند سال اخیر موضوعی به نام برنامه‌‌‌ریزی بلند مدت در بازار سرمایه کشورمان تقریبا از حالت عملی و اجرایی به مباحثی کم اهمیت در حوزه تئوریک منتقل شود.
در کنار بحث لایحه طرح تحول اقتصادی، بازار سرمایه با شرایطی به لحاظ واگذاری سهام دولتی مواجه است. با افزایش دورنمای کسری بودجه دولت به لحاظ افت بهای نفت، انتظار می‌‌‌‌رود به سطح واگذاری سهام دولتی جهت پرداخت بدهی دولتی افزوده شود امری که در هفته گذشته با واگذاری ۱۵درصد سهام شرکت پالایشگاه اصفهان به تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت بازار سهام را با شگفتی مواجه ساخت.
تجربه سنگین واگذاری سهام فولاد مبارکه به صادرکنندگان که یکی از دلایل افت بهای سهام مبارکه بود، موجب شده است کارشناسان بازار در مورد چنین واگذاری‌‌‌های بی تفاوت باقی نمانند.
در حال حاضر مشخص است که سهامداری اجباری یک تعاونی مسکن در یک شرکت تخصصی نظیر پالایشگاه اصفهان آن هم در حد یک عضو هیات مدیره موضوعی بلند مدت نخواهد بود و این سهام دیر یا زود راهی تابلو خواهد شد.در میان البته کارشناسان بازار، خواهان یافتن راه حلی برای این مشکلات هستند که نگاه اکثر آنان به موضوع نقش و عملکرد موسسات تامین سرمایه و نقش مشورتی مسوولان بورس به مقامات دولتی برای ایجاد ساختاری هستند که در آن سهام رد دیون به موسسات تامین سرمایه واگذار شده و این موسسات با واگذاری سهام در مدت زمانی خاص به صاحب سهم، بهای آن را پرداخت کنند امری که قیمت‌‌گذاری دقیق‌تر سهام مورد واگذاری و عدم ایجاد تنش در بازار را به همراه خواهد داشت.
این در حالی است که گروهی از کارشناسان موضوع نقش موسسات تامین سرمایه را تنها یک موضوع سطحی در بازار سرمایه تلقی کرده و عدم حمایت از این موسسات حتی در حد واگذاری مجوز کارگزاری اوراق و کالا به عنوان اولین ابزار مورد نیاز این موسسات را نشان‌دهنده عدم جدی بودن نقش این موسسات در بازار سرمایه تلقی می‌‌‌‌کنند. واگذاری پالایشگاه اصفهان در کنار مسائل یاد شده سبب شده است پالایشگاه اصفهان با واگذاری ۷۵درصد سهام آن از شمول شرکت‌‌‌های دولتی خارج شود تا این شرکت نیز با این واگذاری اجباری به کارنامه خصوصی سازی دولت اضافه شود.
در بازار چه خبر بود؟
در بازار روز چهارشنبه افت شاخص به دلیل شمول نماد‌‌‌های عمده از جمله فولاد مبارکه در ضوابط رفع گره‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی موجب شد تا شاخص ۸/۸۴واحد افت کند تا در مجموع کل هفته ۳۷/۳۶۴واحد افت کند. شاخص بازده نقدی و قیمت نیز هفته گذشته همچنان به عقب گرد ادامه داد و بازده بازار در سال جاری را به ۳درصد عقب راند تا معامله گران احتمالا در هفته جاری منفی شدن بازده بازار در سال جاری را تجربه کنند.
در بازار چهارشنبه معامله گران در گروه بانکداری شاهد کاهش نگرانی‌‌‌ها بودند. پس از یک هفته افت نماد‌‌‌های بانکداری به دلیل اعلام رییس کل بانک مرکزی در مورد لزوم برابری نرخ سود سپرده بین بانک‌‌های دولتی و خصوصی، روز چهارشنبه مساله امکان ۲۵/۲درصد پرداخت بیشتر بانک‌‌های خصوصی نسبت به دولتی اعلام شد که به شناسایی کف قیمتی سهام بانکی منجر شد. هر چند اکثر کارشناسان از ابتدای دور کنونی کاهش قیمت سهام بانکی مساله یکسان کردن سود بانکی را امری مشکل ساز تلقی نکرده و ساختار روابط میان بانک‌‌های خصوصی و سپرده‌‌‌گذاران را فراتر از تاثیر پذیری آن از یکسان سازی سود این دو گروه از بانک‌‌ها قلمداد می‌‌‌‌کنند.
در گروه معدنی، فعالان صنعت سرب و روی کشور خواستار کاهش نرخ فروش ماده معدنی معدن انگوران به میزان ۲۵درصد شدند که این امر توام با اعلام برخی آمار در مورد بهای تمام شده سرب و روی بود. بر اساس این آمار تولید هر کیلو روی در حال حاضر به رغم افت شدید بهای اسید سولفوریک همچنان ۲۰۰تا ۳۰۰تومان زیر بهای تمام شده آن است که همین امر سبب شده است تا نماد‌‌‌های تولید کننده سرب و روی همچنان با فشار فروش همراه شوند.
در گروه خودرو کاهش بهای خودرو‌‌‌های داخلی همچنان ادامه دارد که ناشی از رکود کلی در ساختار اقتصاد کشور ارزیابی می‌‌‌‌شود. در همین حال در سطح بازارهای جهانی نیز افت بهای خودرو همچنان ادامه دارد که این مساله به واردات خودرو ارزان‌‌تر منجر خواهد شد و در مورد خودرو‌‌‌های لوکس، بازار فروش شرکت‌‌‌های داخلی را با مشکل مواجه می‌‌‌‌سازد. در این گروه بلوک سهام آهنگری تراکتورسازی پس از دو روز رقابت به صندوق نفت رسید.
در گروه سیمانی، سخنان دکتر مفتح معاون وزیر بازرگانی در مورد موافقت با ورود سیمان به بورس کالایی از اهمیت بالایی برخوردار است.به گفته مفتح، در حال حاضر تولید سیمان از مصرف آن پیشی گرفته است.وی عدم عرضه سیمان در بورس کالایی را مرتبط با تفاهم صنعت سیمان و بورس توصیف کرده بود. با عرضه سیمان در بورس انتظار می‌‌‌‌رود بهای این کالا رو به کاهش بگذارد. در حال حاضر انباشت تولید در برخی از شرکت‌‌‌ها و مشکل فروش شرکت‌‌‌های سیمان سبب شده است برخی از شرکت‌‌‌ها با احتمال کاهش میزان تولید مواجه باشند.
در گروه پتروشیمی‌‌‌‌افت شدید بهای محصولات و در برابر آن عدم افت بهای مواد اولیه که دولت به فروش می‌‌‌‌رساند، موجب شده است برخی از کارشناسان خواهان تناسب بخشی به نرخ مواد اولیه و بهای فروش باشند.در این میان رییس ستاد اصل ۴۴ شرکت ملی پتروشیمی نیز با طرح چنین درخواستی، از انتظار برای دریافت پاسخ وزارت نفت به این درخواست خبر داده است که البته هنوز پاسخی به گفته آقاجانی به این درخواست دریافت نشده است.طرح بحث کاهش بهای مواد اولیه صنعت پتروشیمی نظیر نفتا و گاز طبیعی در شرایطی مطرح می‌‌‌‌شود که دولت در بحث طرح تحول اقتصادی خواستار افزایش بهای حامل‌‌‌های انرژی از جمله گاز است.
با توجه به افت شدید بهای نفت در بازارهای جهانی، اقتصاد ایران که همواره با مساله فروش زیر قیمت حامل‌‌‌های انرژی مواجه بود. در حال حاضر حداقل در مورد عرضه آزاد بنزین عادی و سوپر با عرضه گران‌تر از سطح بازارهای جهانی روبه‌رو است که تجربه بی سابقه‌ای است. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری ضعیف بود که نشانه‌‌‌‌‌‌‌هایی از به کف رسیدن قیمت‌‌ها را در خود داشت.
ارسال نظر