شروین شهریاری
*علت رشد سهام ایران ارقام را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در مورد شرکت‌هایی که ماهیت فعالیت و ترکیب تولید و فروش آنها نسبتا ناشناخته است، معمولا بهتر است در اولین گام نسبت‌های مالی را بررسی کنیم تا بدین ترتیب نقاط ضعف و قوت احتمالی فعالیت شرکت کشف شود. بنابراین قبل از ارزش‌گذاری سهم، ابتدا نگاهی اجمالی به وضعیت شرکت از منظر تجزیه و تحلیل مالی می‌اندازیم. در ادامه وضعیت نسبت‌های مهم بر اساس گزارش‌های حسابرسی شده سه دوره اخیر محاسبه و به همراه تفسیر کوتاهی ارائه شده است: (صورت‌های مالی ۸۶ تا کنون منتشر نشده است.)
1 - نسبت‌های نقدینگی:


همان‌طور که از ارقام جدول پیدا است، وضعیت نقدینگی شرکت بهبود یکپارچه‌ای را در کلیه نسبت‌ها نشان می‌دهد و می‌توان گفت مدیریت وجوه نقد در شرکت به نحو مناسبی در جریان است.
۲ - نسبت‌های فعالیت:


نسبت‌های گردش کالا و وصول مطالبات نیز روند بهبود را نشان می‌دهند که حکایت از سیاست فروش مناسب شرکت و به حداقل رسیدن دوره وصول مطالبات دارد. این مساله با توجه به ماهیت قراردادی فعالیت‌های شرکت از اهمیت زیادی برخوردار است.
3 - نسبت‌های اهرمی :‌




ارقام این جدول، روند کاهنده استفاده از اهرم مالی را با شتاب زیادی نشان می‌دهند . تفسیر ساده ارقام جدول به این معنا است که سهم صاحبان سهام از دارایی‌های شرکت افزایش چشمگیری یافته است. علاوه بر آن طی سال‌های اخیر، شرکت از شرایط فزونی بدهی بر حقوق صاحبان سهام به نقطه مقابل آن تغییر وضعیت داده و بدین نحو موقعیت صاحبان سهام در برابر طلبکاران تقویت شده است.
۴ - نسبت‌های بازدهی :‌





همانطور که از ارقام جدول پیداست، نسبت‌های سودآوری ثبات نسبی را نشان می دهند که این مساله بیانگر رشد متناسب قیمت فروش و بهای تمام شده است. در سال 86 وضعیت شرکت با یک تغییر قابل توجه در این قسمت مواجه شده که بهای تمام شده را کاهش داده است. در نتیجه «مرقام» با یک جهش قابل توجه در حاشیه سود ناخالص مواجه شده که از محدوده 16 درصد به 30 درصد افزایش یافته است. عمده‌ترین علت این مساله، حرکت به سمت اجاره دستگاه‌های خودپرداز است که فعالیتی با حاشیه سود بالا محسوب می شود. از سوی دیگر بازده مجموع دارایی‌ها با شتاب مناسبی در حال افزایش است .
از سوی دیگر شرکت اجرای مراحل اولیه طرح توسعه تولید کامپیوتر و خودپرداز را نیز به بازار اعلام کرده است که این مساله هر چند در مراحل نخست قرار دارد، اما منجر به افزایش P/E سهم نسبت به میانگین موزون بازار شده است . علاوه بر این، با ورود بانک سرمایه به فرآیند توسعه الکترونیک، با توجه به ترکیب صاحبان سهام این دو شرکت، انتظار تاثیرگذاری بر درآمد « مرقام» در آینده وجود دارد. البته تاثیراین مسأله در سال ۸۷ مطابق گزارشات ارسالی شرکت چندان با اهمیت نیست .
به دلیل حوزه تخصصی فعالیت شرکت و عدم دسترسی دقیق به برنامه‌های آینده و امکان محاسبه تاثیر هر یک بر درآمدهای آتی، با استفاده از روش تئوریک اقدام به تخمین عایدات آتی و ارزش گذاری سهم بر اساس مدل تنزیل می‌کنیم. در جدول زیر ابتدا سود خالص هر سهم از ابتدای ورود به بورس بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی شده، درج شده است:


بر اساس محاسبات بر بنای مدل هندسی، نرخ رشد سودآوری شرکت در افق زمانی 3 ساله (با فرض تحقق پیش بینی87) ،7/19 درصد بوده است . با تعمیم این نرخ رشد در جدول زیر محاسبه سودآوری در سه سال آتی انجام شده است:

برای استفاده از مدل تنزیل، نیاز به تعیین یک P/E مبنا برای ارزش گذاری آتی داریم که به‌رغم نرخ رشد مناسب و در دست داشتن طرح های توسعه، P/E=6 یعنی معادل میانگین موزون بازار را به منظور رعایت جانب احتیاط در نظر می‌گیریم . ( 6*1806)با تنزیل 20 درصدی عایدات آتی خواهیم داشت:


با توجه به محاسبات فوق و انجام یک تنزیل 20 درصدی 4 ساله، ارزش روز کنونی سهم برابر 8643 ریال محاسبه می‌شود ،بنابراین P/E آن مطابق ارزش گذاری انجام شده، 92/10( بر مبنای سود 86) به دست می‌آید. بدیهی است با تغییر مفروضات می‌توان به ارقام متفاوتی برای روند سودآوری آتی و ارزش ذاتی سهم دست یافت.
Shahriary_sh@yahoo.com