شروین شهریاری
پرسش از خوانند‌ها از طریق تلفن: لطفا تحلیلی از وضعیت شرکت مالی و اعتباری سینا ارائه دهید.

پاسخ: تحلیل و بررسی سهام بانکی از سایر گروه‌‌های صنعت دشوارتر بوده و معمولا به تحلیلگران و پژوهندگان مالی توصیه می‌شود پس از تسلط کامل به فرآیند تحلیل، شرکت‌‌های سایر صنایع به حوزه بررسی موسسات مالی وارد شوند. تبیین و تشریح کامل وضعیت یک شرکت در این صنعت، نیازمند بررسی مفصلی می‌باشد، اما در ادامه صرفا چند نکته مهم در مورد مالی و اعتباری سینا مورد بررسی قرار گرفته است:
۱ - در جدول زیر با استفاده از داده‌‌های صورت‌های مالی نسبت وام‌ها به کل دارایی‌های شرکت در چند دوره مالی اخیر نمایش داده شده است:


تحلیل این نسبت‌ها در مقایسه با میانگین صنعت بانکداری وضعیت نقدینگی نسبتا ضعیف شرکت را نشان می‌دهد. محدوده نرمال این نسبت حدود ۶۰ تا ۷۰‌درصد است. این وضعیت در مورد موسسات مالی که اتکای آنها صرفا بر تسهیلات اعطایی است و درآمد‌های کارمزدی (غیرمشاع) قابل‌توجهی ندارند، بیشتر به چشم می‌خورد. (درآمد حاصل از کارمزد سینا در سال ۸۵ نسبت به کل درآمد‌ها کمتر از یک‌درصد و در سال ۸۶ و پیش‌بینی ۸۷ کمتر از نیم‌درصد است.)
2 - بانک‌ها و موسسات اعتباری که تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می‌کنند باید مطابق الزامات قانونی مبالغی را تحت عنوان «سپرده قانونی» نزد این بانک تودیع کنند. تا پایان اسفند 86 «وسینا» 6/119‌میلیارد تومان نزد بانک مرکزی سپرده داشته که این میزان مطابق پیش‌بینی‌‌ها در سال 87 برای رسیدن به حد قانونی باید با 6/367‌میلیارد تومان افزایش به 2/487‌میلیارد تومان برسد. به نظر می‌رسد سینا در سال 86 تودیع سپرده قانونی مورد نیاز نزد بانک مرکزی را به تعویق انداخته و بخش عمده این اقدام را به سال87 موکول کرده است.
۳ - نسبت «بازده ناخالص سود» (Gross Yield On Earning): از تقسیم کل درآمد بهره بر کل تسهیلات در سال به دست می‌آید. این نسبت بیان می‌کند که از دارایی‌ها (وام‌های اعطایی) چه میزان بازدهی عاید شرکت شده است.


۴ - حاشیه خالص بهره: از تقسیم تفاوت بهره دریافتی (از تسهیلات) و پرداختی (به سپرده‌‌ها) بر کل تسهیلات اعطایی محاسبه می‌شود. این نسبت مهم نشان می‌دهد که متوسط حاشیه سود بانک از بابت دریافت سپرده و اعطای وام چقدر است. مقایسه این نسبت در مورد سینا در چند دوره مالی اخیر را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:


وضعیت شرکت در این نسبت در سال‌های اخیر چندان مناسب نبوده است. منشا این مساله نیز به بالا بودن میانگین سود پرداختنی به سپرده‌‌ها نسبت به درآمد تسهیلات مبادله‌ای (که قسمت عمده وام‌های اعطایی شرکت را تشکیل می‌دهد)، باز می‌گردد. همان طور که از ارقام جدول پیداست، شرکت قصد دارد با یک تحول سریع در سال ۸۷ با کاهش سود پرداختی به سپرده‌‌ها (از طریق افزایش سهم سپرده‌‌های کوتاه‌مدت) و افزایش عقود مشارکتی، حاشیه خالص بهره را به نحو قابل‌توجهی افزایش دهد. بنا بر برنامه اعلام شده سینا قصد دارد در سال ۸۷ به جای افزایش حجم عقود مبادله‌ای، به سمت اعطای عقود مشارکتی کوتاه‌مدت حرکت کند که راهکاری درست و لازم‌الاجرا به نظر می‌رسد.
5 - پیش‌بینی سودآوری در سال 87: با مراجعه به گزارش‌های ارائه شده توسط شرکت در می‌یابیم که جزئیات تسهیلات اعطایی (ترکیب عقود مشارکتی و مبادله‌ای) که نقش اساسی در تعیین سودآوری شرکت خواهند داشت، منتشر نشده است.
اما به طور کلی می‌توان گفت سینا در آستانه چند تحول اساسی در سال ۸۷ قرار دارد؛ اول آنکه با رشد حجم سپرده قانونی و اصلاح نسبت کفایت سرمایه با الزامات بانک مرکزی هماهنگ خواهد شد که البته این مساله اثر انقباضی بر رشد حجم تسهیلات و درآمد‌‌های شرکت در سال ۸۷ دارد. به عنوان مثال میزان رشد حجم تسهیلات اعطایی در سال ۸۷ نسبت به سال ۸۶، ۱۹‌درصد پیش‌بینی شده در حالی که رشد سپرده‌‌ها معادل ۳۳‌درصد در نظر گرفته شده است. این در حالی است که در ۳ سال گذشته همواره نرخ رشد تسهیلات اعطایی بیش از سپرده‌‌ها بوده و سهم تسهیلات از کل سپرده‌‌ها به طور مکرر افزایش یافته است. این روند طبیعتا به علت عدم رعایت الزامات کفایت سرمایه بوده که در سال ۸۷ به منظور رعایت قوانین بانک مرکزی روند معکوس به خود گرفته است.
از سوی دیگر شرکت برای خنثی کردن آثار نامطلوب این دوران گذار، حرکتی شدید و سریع به سمت عقود مشارکتی کوتاه‌مدت را پیش‌بینی کرده تا با افزایش قابل‌ملاحظه حاشیه سود تسهیلات اعطایی، بتواند سودآوری خود را نیز در سال 87 در سطح ثابتی حفظ کند. در مجموع با توجه به این توضیحات به نظر می‌رسد سال 87 یک دوره استثنایی برای «وسینا» باشد که در صورت گذر موفقیت‌آمیز از آن و اصلاح کفایت سرمایه و افزایش سپرده قانونی، می‌تواند نوید بخش رشد قابل‌ملاحظه سودآوری در سال‌های بعد از آن باشد. با این اوصاف در می‌یابیم که مدیریت موسسه مالی و اعتباری سینا در شرایط کنونی نقشی مهم در تعیین افق سودآوری این موسسه در سال‌های آتی خواهد داشت.
گفتنی است بر اساس آخرین گزارش حسابرسی نشده، شرکت درآمد سال ۸۶ را به ازای هر سهم ۱۶۴‌ریال محقق کرده و پیش‌بینی سال ۸۷ را نیز ۱۸۱‌ریال به ازای هر سهم اعلام کرده است.
Shahriary_sh@yahoo.com