شروین شهریاری
*پرسش از یکی از خوانندگان محترم از طریق پست الکترونیک: لطفا تحلیلی از سودآوری شرکت ملی صنایع مس و تعدیل سود احتمالی با توجه به رشد قیمت‌های فروش ارائه کنید.

پاسخ: شرکت ملی صنایع مس ایران بزرگترین تولیدکننده محصولات نیمه ساخته مس (کاتد، مفتول و اسلب) در خاورمیانه است. شرکت در سال‌های گذشته با صادرات بیش از نیمی از محصولات خود به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده غیر‌نفتی ایران شناخته می‌شد، اما از سال گذشته با افزایش تقاضای داخلی میزان صادرات به حدود 30درصد کل تولید کاهش یافته است.
همچنین، سهام «فملی» به عنوان نخستین نماینده اصل ۴۴ در بهمن‌ماه ۸۵ وارد بازار سرمایه شده و در مدت پنج ساله حضور خود در بورس تهران بیش از ۴۰۰ درصد سود به سهامداران اولیه‌اش داده است. روند قیمت سهام و سودآوری شرکت هماهنگی کاملی با تغییرات قیمت جهانی مس دارد.
در حال حاضر، به‌رغم تهدیدات مهم در چشم انداز اقتصاد جهان، قیمت فلز سرخ ثبات مناسبی را از خود نشان داده است و میانگین 8000 دلاری را از ابتدای سال میلادی تا کنون حفظ کرده است.
ظرفیت تولید محصول اصلی شرکت (کاتد) در سال‌های اخیر در محدوده ۲۲۰‌ هزار تن قرار داشته است و حداقل تا پایان سال ۹۱ نیز انتظار نمی‌رود ظرفیت «فملی» از سطح ۲۳۰‌ هزار تن فراتر رود.
البته مدیریت «فملی» برنامه افزایش ظرفیت تا سطح 440 هزار تن در سال در سه سال آینده را برنامه‌ریزی کرده است که مطابق زمانبندی ارائه شده، اغلب طرح‌های توسعه در اواخر این دوره به بهره برداری خواهند رسید. بنا بر این تا آن زمان،‌ تغییر قیمت فروش محصولات، عامل اصلی در تعیین میزان سودآوری و رفتار سهم در بازار خواهد بود.
قیمت فروش شمش مس در بودجه حسابرسی شده برای سال ۹۱ معادل۷۵۰۰ دلار در هر تن در نظر گرفته شده است.
مطالعه گزارش‌های منابع تحلیلی معتبر در مورد قیمت مس نشان می‌دهد که با عنایت به کسری واقعی در بخش تولید در سال‌های 2012 و 2013، فلز سرخ شرایط مناسبی به لحاظ فاندامنتال را تجربه خواهد کرد. به این ترتیب پیش‌بینی اغلب بانک‌ها و نهادهای مالی تحلیلی برای میانگین قیمت مس در سال 2012 در محدوده بالاتر از قیمت 8000 دلار در هر تن قرار دارد. به منظور محاسبه سودآوری شرکت در سال 91، تخمین نشریه معتبر متال بولتن مبنی بر پیش‌بینی قیمت میانگین شمش مس در سال 2012 در محدوده 8000 دلار را مبنا قرار می‌دهیم.
جدول شماره یک، تخمین درآمد فروش شرکت در سال ۹۱ با در نظر گرفتن قیمت‌های مورد پیش‌بینی در مقایسه با بودجه ۷۵۰۰‌ دلاری را نشان می‌دهد. در خصوص مفروضات جدول شماره یک باید به چند نکته توجه داشت:
1- حجم فروش محصولات در پیش‌بینی تحلیلی بدون تغییر نسبت به بودجه 91 در نظر گرفته شده است.
۲- قیمت کنسانتره مس، مفتول و اسلب در تخمین تحلیلی به تناسب رشد قیمت جهانی کاتد مس (از ۷۵۰۰ به ۸۰۰۰‌ دلار) افزایش یافته است. تغییر قیمت این محصولات متناسب با ضرایب قیمت هر یک از آنها نسبت به نرخ کاتد مس در بودجه شرکت محاسبه شده است.
3- نرخ تبدیل‌ دلار در سناریوی تحلیلی معادل 15000‌ ریال است که نرخی محافظه کارانه برای ارز در سال جاری محسوب می‌شود. به‌رغم آنکه قیمت‌گذاری محصولات «فملی» در بورس کالا در ماه‌های اخیر با نرخ دلار آزاد انجام شده، اما شرکت کماکان نرخ دلار 1226 تومانی را در مفروضات بودجه 91 لحاظ کرده است که مطابق با شرایط حاضر در عمل نیست.
۳- قیمت سایر تولیدات (ته پاتیل، کنسانتره مولیبدن، کنسانتره طلا و نقره، اسید سولفوریک، سرباره و...) در پیش‌بینی تحلیلی بدون تاثیر‌پذیری از تغییرات قیمت‌های جهانی مس، معادل بودجه در نظر گرفته شده‌اند.
اکنون به جدول شماره دو توجه کنید که در آن پیش‌بینی تحلیلی از سود و زیان 91 در کنار بودجه حسابرسی شده «فملی» ارائه شده است. (ارقام به میلیارد ریال) در خصوص ارقام جدول شماره دو باید چند نکته را مد نظر قرار داد:
۱- بهای تمام شده کالای فروش رفته در بخش دستمزد در پیش‌بینی تحلیلی ۹۱ با ۳۰ درصد افزایش نسبت به سال گذشته لحاظ شده است، حال آنکه افزایش بودجه شرکت در این بخش معادل ۶۰ درصد است که با عدم پیش‌بینی افزایش ظرفیت تولید چندان متناسب نیست. اما در بخش مواد مستقیم و سربار با توجه به لحاظ کردن اثرات تورمی و نیز رشد قیمت انرژی، ارقام برآورد تحلیلی معادل برآورد شرکت در نظر گرفته شده اند.
2- هزینه‌های عملیاتی و مالی در بودجه تحلیلی معادل پیش‌بینی شرکت لحاظ شده‌اند. اما درآمدهای متفرقه در پیش‌بینی سال جاری «فملی» معادل آخرین بودجه 90 است. در حالی که با توجه به حصول عمده درآمد این سرفصل از محل سود سپرده‌های بانکی، عدم ‌رشد در این بخش احتمالا تخمین مناسبی به شمار نمی‌رود.
به این ترتیب با در نظر داشتن میانگین نقدینگی شرکت در سرفصل‌های موجودی نقد و سرمایه‌گذاری‌ها در مقاطع سه، شش و ۹ ماهه سال گذشته و با فرض نرخ بازده ۲۰ درصدی برای منابع موجود، درآمد حاصل از سپرده‌گذاری در سال ۹۱ معادل هزار میلیارد ریال برآورد شده است.
با توجه به رشد توان نقدینگی شرکت از محل افزایش درآمد فروش و کندی مصارف نقدینگی در طرح‌های توسعه و نیز امکان افزایش نرخ بازده سپرده‌گذاری، این تخمین در زمره پیش‌بینی‌های محافظه‌کارانه طبقه‌بندی می‌شود.
۳- هزینه مالیات با فرض فروش ۷۰ درصد از محصولات در داخل (مطابق الگوی سال گذشته) مورد محاسبه قرار گرفته است.
با توجه به موارد فوق می‌توان گفت «فملی» در صورت تحقق قیمت جهانی مس در محدوده 8000 دلار در سال جاری و نیز عدم کاهش میانگین قیمت دلار از سطح 15000 ریال، از پتانسیل افزایش حدود دو برابری سودآوری نسبت به پیش‌بینی (تا سطح 979 ریال به ازای هر سهم) با لحاظ کردن فضای تورمی موجود برخوردار است.
بدیهی است این برآورد بر اساس پاره‌ای از مفروضات انجام شده و با تغییر آن می‌توان به ارقام متفاوتی در خصوص میزان سودآوری شرکت در سال ۹۱ دست یافت.
Shahriary_sh@yahoo.com