گروه بورس- دومین دوره مسابقه کاریکاتور بورس به صورت بین‌المللی در تهران برگزار می‌شود. این نمایشگاه در پی برگزاری موفقیت آمیز آن در پنجمین نمایشگاه بورس بانک و بیمه، این بار نیز همزمان با ششمین دوره این نمایشگاه برگزار خواهد شد. در همین رابطه با دکتر بهنام زنگی دبیر دومین نمایشگاه کاریکاتور بورس گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

رویداد هنری نمایشگاه و مسابقه کاریکاتور بورس چگونه آغاز شد؟

دوره نخست نمایشگاه با حمایت‏های مشفقانه سازمان بورس و شرکت اطلاع‏رسانی و خدمات بورس شکل گرفت و طبق روال نمایشگاه‌های موضوعی که معمولا حسب موضوع نمایشگاه، نهاد و سازمانی مرتبط با آن در سطوح مختلف حمایت از آن را بر عهده می‌گیرد، این نمایشگاه نیز به تایید شرکت اطلاع‏رسانی و خدمات بورس رسید و به صورت نمایشگاه دوره‌ای آغاز به کارکرد.

لطفا از دلایل و ضرورت‌هایی که باعث شکل‏گیری چنین نمایشگاهی شد بگویید.

ضرورت شکل‏گیری چنین نمایشگاهی و پیامدهای آن را می‏توان از زوایای مختلف بررسی کرد. یکی از علل اصلی را باید غیبت موضوعات اقتصادی نظیر بازار سرمایه، بورس و موضوعات وابسته به آن در میان آثار هنری دانست. به مرور که پدیده‌های جدید به حوزه زندگی انسان‌ها وارد می‌شوند، هنرمندان می‌توانند قضاوت‌ها و برداشت‌های خود را در ارتباط با آنها در قالب آثار هنری برای جامعه بازگو کنند. برخی از این پدیده‌ها فراگیرند و همه شهروندان به واسطه همین امر با آنها آشنا می‌شوند.

برخی دیگر از این پدیده‌ها به‌رغم اینکه قابلیت فراگیر شدن دارند، به دلیل عدم تماس نداشتن همه شهروندان، معمولا در بین بخش‌های وسیع از جامعه ناشناخته می‌مانند. بورس از جمله پدیده‌ها و بازارهایی است که می‌تواند عرصه فعالیت همه شهروندان از هر قشر و صنفی باشد، و این قابلیت و استعداد باید از طریق آثار هنری، رسانه‌ها و ابزارهای ارتباط جمعی بازیابی شود.

محور اصلی شکل گیری نمایشگاه بورس، برانگیختگی هنرمندان نسبت به این موضوع بود تا آثار ایشان بتواند زمینه توسعه فرهنگ بورس را فراهم کند.

به نظر شما آثار هنری چه نقشی در فرآیند توسعه این بازار می‌توانند ایفا کنند؟

بخش مهمی از توسعه هر پدیده‌ای چه در حوزه اقتصاد و چه در سایر حوزه‌ها در گرو مشارکت اجتماعی است. هنر بهترین وسیله برای ایجاد مشارکت اجتماعی، حفظ، هدایت و سازماندهی آن است.

امروزه ماهیت رسانه‌ای هنر با گونه‌های متنوع و شاخه‌های متکثرش بیش از پیش بر جریان‌های اجتماعی تاثیر می‌گذارد و از آن تاثیر می‌گیرد. پیام‌های آموزشی و برنامه‌های ترویجی و تبلیغی وقتی با ابزار هنر بیان می‌شوند، جنبه اقناعی قوی تری می‌یابند. به همین علت آثار و تولیدات هنری می‌توانند در توسعه بازار سرمایه به مانند هر حوزه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دیگری نقش ایفا کنند.

آیا کارآیی نمایشگاه کاریکاتور را هم می‌توان در این راستا تلقی کرد؟ فکر می‌کنید آثار کاریکاتور یا سایر هنرهای تجسمی می‌توانند به ضریب نفوذ پیام‌ها کمک کنند؟

آثار تجسمی نظیر کاریکاتور از دو طریق در تحقق این مساله موثر واقع می‌شوند. نخست آنکه این آثار می‌توانند حسب سفارش، پیام و هدف خاصی را در قالب تصویر بیان کنند که در این روش، جذابیت گفتمانی اثر هنری به کمک بیان پیام می‌آید و با وجود اینکه در محتوای پیام دخل و تصرف چندانی ندارد، آن را با بیانی جذاب تر و مقبول تر منتقل می‌کند.

اما در طریق و روش دوم که مستقل از سفارش است، اثر هنری درباره محتوای پیام قضاوت می‌کند و در واقع واکنش هنرمند به یک پیام اجتماعی و تبلیغی است. در این حالت هنرمند آزادانه قضاوت خود را در باره موضوع بیان می‌کند که شاید بتوان گفت بهترین روش انتقال پیام است.

دوره دوم نمایشگاه کاریکاتور را از لحاظ کمی و کیفی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

نمایشگاه کاریکاتور بورس با توجه به ناشناختگی موضوع آن و دشواری‏های خاص محورهای سفارش اثر، از مسیر بیم و امید عبور کرد و در همان دوره نخست توانست زمینه ساز تولید آثار ارزشمندی در مورد موضوع نمایشگاه شود.

در دوره دوم این موفقیت با بین‌المللی کردن آن دو چندان شد و توجه عمده طراحان داخلی را نیز به خود جلب کرد. به نظر من نمایشگاه کنونی از نظر کمی و کیفی از تراز بسیار بالایی برخوردار است و به‌رغم قدمت یکساله آن، همچون نمایشگاه‌های چندین ساله توانسته است اعتماد و اشتیاق هنرمندان را به خود جلب کند.

چه تعداد اثر در دومین نمایشگاه کاریکاتور بورس ارائه خواهد شد؟

از میان حدود ۱۰۰هنرمندی که از ۱۴کشور جهان آثار خود را برای دبیرخانه نمایشگاه ارسال کردند، آثار بیش از ۵۰ هنرمند از ۱۲کشور به نمایشگاه راه یافت. در نمایشگاه امسال ۱۲۰اثر پس از دو مرحله داوری به نمایشگاه راه یافتند و علاوه بر سه اثر اول تا سوم که جوایز نفیسی به خود اختصاص دادند، ۱۰ اثر نیز به عنوان آثار منتخب مورد تقدیر قرار خواهند گرفت. یادآور می‌شود جوایز این دوره نمایشگاه در تراز جشنواره‌های سطح اول پیش‏بینی شده است تا در تضمین کیفیت آثار موثر باشد.

از دیگر مشخصه‏های بارز این دوره، حضور آقای

«یوری کوزوبوکین» در میان هیات داوران است. کوزوبوکین که از وی به عنوان پرجایزه‌ترین کاریکاتوریست جهان یاد می‌شود، پس از آشنایی با سابقه نمایشگاه و موضوع و روش برگزاری آن، پذیرفتند که در انتخاب آثار ما را کمک کنند و این به نظر من می‌تواند گام موثری در رضایتمندی شرکت کنندگان و تشویق آنها برای حضور در دوره‌های آتی باشد.

آیا علاوه بر نمایش آثار در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، برنامه دیگری برای ارائه و عرضه آثار ارسالی دارید؟

انتشار کتاب نمایشگاه و عرضه همزمان آن از جمله برنامه‌های ما برای معرفی بهتر آثار است. ضمن اینکه در تلاشیم تا در وقت مقتضی نمایشگاه را در یکی از مراکز فرهنگی پایتخت به شکلی مستقل برگزار کنیم تا با توجه به پتانسیل بالای آثار رسیده، افراد بیشتری بتوانند از آن بازدید کنند.

ضمن اینکه بر اساس فراخوان نمایشگاه، سازمان بورس می‌تواند به تشخیص خود در انتشارات و محصولات خود از آثار هنرمندان کمک بگیرد و این خود به اشاعه و ارائه آثار کمک می‌کند.

در پایان برای تداوم این حرکت پیشنهاد خاصی دارید؟

رویکرد بسیار دلگرم‌کننده بازدید‌کنندگان از نمایشگاه اول، بهترین مشوق برای تداوم این حرکت بود. با توجه به اینکه نمایشگاه دوم بسیار بالنده تر از دوره نخست برگزار خواهد شد، امیدوارم بازدیدکنندگان را راضی کند و اثر گذار باشد. برنامه‌های آتی در وهله نخست دنباله رو پیشنهادها، آرا و انتقادات بینندگان و مخاطبان است. هر چند برنامه ریزی دقیقی برای تداوم این حرکت صورت گرفته است اما دیدگاه‌های مخاطبان و بازتاب نمایشگاه بهترین مشوق و راهبر ما در دوره‌های آتی خواهد بود.

همچنین مشارکت همدلانه مراکزی که در شکل گیری و تداوم این رویداد فرهنگی و هنری اثرگذار بوده قابل تقدیر و تشکر است. پایگاه تحلیلی و خبری بورس۲۴، گروه متخصصین ارتباطات-انتشارات و تبلیغات سابا، شرکت پویانگر و نشر مهر نوروز هر کدام بخشی از برنامه‌های اجرایی، برنامه ریزی و اطلاع رسانی رویداد یادشده را برعهده داشتند.