تولید سالانه «چادرملو» 7/1 میلیون تن افزایش می‌یابد

گروه بنگاه‌ها - زهرا مجتهد: چادرملو یکی از غول‌های معدنی بورس است که هم‌اکنون طرح‌های عظیمی را در دست اجرا دارد. این شرکت در بخش‌های تولید سنگ‌آهن و تولید فولاد برنامه‌های توسعه‌ای را در پیش رو دارد. «چادرملو» با ظرفیت چهار خط تولید کارخانه فرآوری سنگ‌آهن معادل ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تن، هر خط معادل ۷/۱ میلیون تن، طی سال‌های اخیر توانسته است با به کارگیری راهکارهای مدیریتی، برنامه تولید سالانه خود را در حد ۴/۸ میلیون تن محقق کند. با این تفاسیر چادرملو ۲۵ درصد بالای ظرفیت خود تولید دارد. در همین رابطه دنیای اقتصاد گفت‌و‌گویی با مهندس نوریان مدیرعامل شرکت چادرملو انجام داده که در ادامه می‌آید: با توجه به اینکه چادرملو پروژه‌های مهمی را در دست اجرا دارد آیا آثار این فعالیت‌ها بر درآمد هر سهم این شرکت در سال‌جاری دیده شده است؟

در حال حاضر دو طرح مهم و عمده در بخش‌های تولید سنگ‌آهن و تولید فولاد در دست اجرا داریم که طبق برنامه‌های زمانی پیش‌بینی شده است، از این رو نقشی در افزایش برنامه‌های تولید و درآمد و هزینه برای سال‌جاری ندارد.

در بخش تولید سنگ‌آهن طرح احداث خط پنجم کارخانه فرآوری با ظرفیت تولید سالانه ۷/۱ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن در مرحله نصب تجهیزات و ماشین‌آلات است که پیشرفت فیزیکی آن تا پایان مردادماه حدود ۸۶ درصد است و طبق برنامه زمان‌بندی شده در اواخر فروردین‌ماه سال ۱۳۹۱ به بهره‌برداری آزمایشی می‌رسد.

در بخش تولید فولاد، طرح کارخانه فولاد ثامن در دست اجرا می‌باشد که قراردادهای مربوط به قسمت اعظم تجهیزات با طرف‌های خارجی (از آلمان و ایتالیا) منعقد شده است. این طرح معادل ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است، طبق برنامه زمان‌بندی شده، در پایان سال ۱۳۹۲ راه‌اندازی خواهد شد.

رقم سرمایه‌گذاری چادرملو در این طرح‌ها تاکنون چه مقدار برآورد شده است؟

سرمایه‌گذاری انجام‌شده در طرح‌های خاتمه‌یافته تولید سنگ‌آهن و گندله و همچنین طرح‌ها و پروژه‌های توسعه و افزایش ظرفیت که در دست اجرا است در مجموع مبلغ ۵۱۵۳میلیارد ریال و سرمایه‌گذاری در طرح‌های در دست اجرای تولید فولاد به صورت مستقیم از سوی شرکت و با مشارکت سایر بخش‌های خصوصی جمعا به مبلغ ۴۸۹۷ میلیارد ریال است. در برنامه‌های آتی شرکت نیز دو طرح احداث نیروگاه به ظرفیت ۸۰۰ مگاوات در جوار مجتمع گندله‌سازی اردکان و فولاد ثامن موجود است که سهم مشارکت شرکت معادل ۷۰ درصد در نظر گرفته شده است.

همچنین طرح احداث کارخانه گندله‌سازی به ظرفیت سالانه تولید ۵/۲ میلیون تن در حوزه جغرافیایی بهاباد و نزدیک مجتمع معدنی و صنعتی سنگ‌آهن چادرملو است. جمع اعتبار این دو طرح به قیمت‌های سال ۱۳۸۸ حدود ۱۰ هزار و ۵۶۰ میلیارد ریال برآورد شده است.

توجه به موارد یادشده جمع سرمایه‌گذاری‌های چادرملو به مبلغ ۲۰ هزار و ۶۱۰ میلیارد ریال می‌رسد که تاکنون حدود ۳۰ درصد آن هزینه شده است.

با توجه به اینکه دولت به بخش معدن و صنایع معدنی معادل ۱۰ میلیارد دلار اعتبار اختصاص می‌دهد، چادرملو چه میزان از این رقم را می‌تواند اخذ کند و در اجرای طرح‌های توسعه سرعت بخشد و چه تاثیری در روند سرمایه‌گذاری و رشد سرمایه‌گذاری‌ها خواهد داشت؟

در پاسخ به این پرسش ابتدا مقدمه‌ای بیان می‌کنم؛ هم‌اکنون طرح‌های فولادی بی‌شماری اعم از طرح‌های جدید و توسعه و افزایش ظرفیت در کشور در دست اجرا است که در آینده نزدیک برای بهره‌برداری، نیاز به سنگ‌آهن به‌صورت کنسانتره و گندله دارند. تجربه گذشته نشان داده است که دو طرح مهم و عمده تولید فولاد کشور که در ابتدای سال‌های ۷۲-۷۱ آماده راه‌اندازی بودند، ناگزیر به واردات کنسانتره سنگ‌آهن شدند. بنابراین، ضروری است که همزمان با اجرای طرح‌های فولادی، سرمایه‌گذاری در معادن بخصوص سنگ‌آهن و گندله‌سازی در اولویت قرار گیرد به شکلی که در شروع راه‌اندازی طرح‌های فولادی، تامین این ماده اولیه اصلی آنها از داخل کشور امکان‌پذیر باشد.

اما پاسخ سوال شما، تا آنجا که ما اطلاع حاصل کردیم قرار است این تامین مالی از طریق صندوق توسعه ملی انجام گیرد و وعده‌هایی هم از طرف مسوولان محترم کشوری به بخش صنعت داده شده و تعدادی از طرح‌ها هم مشخص و برای استفاده از مبلغ دو میلیارد دلار از تسهیلات صندوق مزبور معرفی شده‌اند.

شرکت ما هم جهت اجرای طرح‌های بزرگ خود که در سوال سوم شرح دادم، نیاز مبرم به اخذ تسهیلات ارزی دارد. چنانچه طرح‌های مزبور که از توجیه اقتصادی کامل برخوردار هستند، اولویت آن مورد تایید صندوق توسعه ملی قرار گیرد و تسهیلات مربوطه پرداخت شود، موجبات تسریع در اجرای طرح‌ها فراهم خواهد شد.

درخصوص فعال شدن حوزه‌های مختلف بخش معدن توضیح دهید. فعالیت‌های معدنی توسعه سنگ آهن در سطوح مختلف چه مزایایی را برای شرکت‌های داخلی به همراه دارد؟

به نظر می‌رسد که در مورد این سوال بیشتر باید به نقش معدن و تامین مواد اولیه صنایع فولاد از داخل کشور و مزیت‌های اقتصادی و اجتماعی آن پرداخت.

سنگ‌آهن به‌عنوان ماده اولیه اصلی تولید فولاد است و با توجه به نقش عمده آن در تولید فولاد، به‌عنوان پرمصرف‌ترین ماده معدنی تبدیل شده است. طبق آمارهای کسب شده در کشور چین حدود ۳۹ درصد، در کشورهای اروپایی ۳۱ درصد و در ایران (شرکت فولاد مبارکه) حدود ۲۵ درصد قیمت تمام شده را هزینه تامین سنگ‌آهن شامل می‌شود. به همین دلیل یکی از مزیت‌های مهم اقتصادی برای مجتمع‌های فولادسازی هر کشور استفاده از سنگ‌آهن داخلی بوده که نقش عمده‌ای در کاهش قیمت تمام شده محصولات فولادی دارد.

در رابطه با مزیت‌های اقتصادی می‌توان به کاهش قیمت تمام شده محصولات فولادی اشاره کرد. به‌عنوان مثال، صنایع فولاد کشور که با روش احیای مستقیم (DIRECT REDUCTION) تولید می‌کنند، در سال ۱۳۸۹، حدود ۱۴/۶ میلیون تن سنگ‌آهن کنسانتره و ۱/۲ میلیون تن گندله تولیدی چادرملو را مصرف کرده‌اند که متوسط قیمت خرید کنسانتره سنگ‌آهن در محل معدن هر تن ۶۴۷ هزار ریال و متوسط خرید گندله در محل مجتمع‌های گندله‌سازی هر تن یک میلیون و ۳۶۵ هزار ریال بوده است. چنانچه لازم بود این مقدار تولیدات از خارج وارد شود قیمت خرید محصولات مزبور به‌صورت C&F بنادر ایران حداقل برای کنسانتره سنگ‌آهن هر تن ۱۸۰ دلار و گندله هر تن ۲۰۰ دلار بوده است که بدون محاسبه هزینه‌های تخلیه از کشتی و ترخیص و با محاسبه نرخ تسعیر هر دلار معادل ۱۰ هزار ریال، متوسط قیمت کنسانتره سنگ‌آهن وارداتی هر تن یک میلیون و ۸۰۰ هزار ریال و متوسط قیمت تمام شده گندله وارداتی هر تن دو میلیون ریال در بنادر ایران نرخ‌گذاری می‌شود که به ترتیب مابه‌التفاوت آن در هر تن کنسانتره به مبلغ یک میلیون و ۱۵۳ هزار ریال و هر تن گندله به مبلغ ۶۳۵ هزار ریال است. این بدان معنا است که چادرملو ۶۵ درصد در هر تن کنسانتره و ۳۲ درصد در هر تن گندله کمتر از نرخ کنسانتره و گندله وارداتی از مصرف‌کنندگان دریافت می‌کند و بدین ترتیب نقش عمده‌ای در کاهش قیمت تمام شده کارخانجات فولادی ناشی از مصرف محصولات چادرملو داشته است.

علاوه بر این، کاهش مصرف انرژی در ناوگان حمل‌ونقل ریلی کشور به علت فاصله طولانی‌تر مراکز عمده مصرف‌کننده محصولات (فولاد مبارکه، ذوب‌آهن اصفهان، فولاد خراسان، فولاد آلیاژی) تا بندرعباس نسبت به مجتمع‌های چادرملو و گندله‌سازی اردکان و همچنین کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل ریلی فولادسازان به علت فاصله کوتاه‌تر آنها تا مجتمع‌های تولیدی چادرملو و گندله‌سازی اردکان در مقایسه با اسکله بندرعباس، از دیگر مزیت‌ها به حساب می‌آید. به‌طوری که صرفه‌جویی ارزی ناشی از عدم واردات محصولات فوق حدود ۵/۱ میلیارد دلار است. ذکر این نکته ضروری است که صرفه‌جویی ارزی حاصل از عدم واردات محصولات شرکت از شروع عملیات بهره‌برداری (بهره‌برداری تجاری از سال ۱۳۷۸) تا سال ۱۳۸۹ با محاسبه متوسط قیمت‌های جهانی C&F بنادر ایران طی سال‌های مزبور، در مجموع به مبلغ ۲۵/۶ میلیارد دلار است؛ در حالی که جمع سرمایه‌گذاری ارزی طرح‌های شرکت در بخش تولیدات سنگ‌آهن و گندله تاکنون به مبلغ ۹۳۷ میلیون دلار بوده است.

علاوه بر مزیت‌های اقتصادی فوق می‌توان به موارد زیر در توسعه صنعت سنگ‌آهن داخلی اشاره کرد.

۱- ایجاد امنیت بیشتر در زمینه تامین مواد در مقایسه با واردات: اصولا مواد اولیه وارداتی به خصوص سنگ‌آهن و زغال‌سنگ برای صنایع فولاد کشور یک کالای استراتژیک است که در صورت اتکا به واردات با توجه به حجم عظیم آن و بروز بحران‌های جهانی در عرضه و تقاضا و نوسانات قیمت‌های ماده معدنی و حمل‌ونقل، می‌تواند صنایع فولاد کشورها را با مشکلات عدیده‌ مواجه و در صورت توقف فروش آن توسط کشورهای صادرکننده به عنوان حربه‌ای کارآمد مورد استفاده قرار گیرد.

۲- اجتناب از بروز مشکلات تامین مواد از خارج کشور: پرهیز از بروز مشکلات از قبیل تشریفات موجود در خریدهای خارجی و در مواردی کمبود ماده اولیه معدنی در بازارهای جهانی، نوسانات شدید قیمت‌ها، مشکلات حمل و نقل دریایی و افزایش قیمت‌های حمل و در مواردی تنگناهای ارزی کشور، فاصله طولانی‌تر تا مراکز مصرف (مجتمع‌های فولادسازی در اصفهان و خراسان) و در نتیجه حمل و نقل و افت بیشتر ماده معدنی به علت تعدد تخلیه و بارگیری و حمل و نقل، تاخیر در ترخیص کالا، سفارش بیش از نیاز انبار نمودن کالا و نهایتا راکد ماندن سرمایه.

۳- ایجاد اشتغال: در مناطق محروم کویری که عمدتا معادن سنگ‌آهن در آن واقع می‌باشند در حال حاضر حدود ۳۲۰۰ نفر به صورت مستقیم در مجتمع‌های معدنی و صنعتی چادرملو و گندله‌سازی مشغول به کار هستند.

۴- ایجاد مهارت‌ها و تخصص‌های ویژه در بخش معدن: توسعه و عمران مناطق از طریق سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی انجام شده در زمینه راه‌های ارتباطی حدود ۱۳۰ کیلومتر، راه‌آهن ۲۰۰ کیلومتر، برق رسانی ۱۸۰ کیلومتر مخابرات و سایر تاسیسات ایجاد شده که منطقه نیز از آن بهره‌مند می‌شود. در واقع قسمت عمده‌ای از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در طرح‌های تجهیز معدن سنگ‌آهن چادرملو مربوط به تاسیسات فوق است که تاثیرات عمده‌ای در توسعه مناطق دارند. موارد چهارگانه مزبور می‌توانند به عنوان مزیت‌های کلی و اجتماعی در ارتباط با تولید و تامین سنگ‌آهن از داخل کشور در مقایسه با واردات این محصول از سایر کشورها به حساب آیند.

طرح‌های گندله‌سازی بهاباد در چه مرحله‌ای قراردارد و چه میزان پیشرفت فیزیکی داشته است؟

برای اجرای طرح کارخانه گندله‌سازی بهاباد اقدامات اولیه از قبیل تهیه گزارشی فنی و اقتصادی، اخذ جواز تاسیس، مطالعات زیست محیطی و انتخاب زمین انجام شده است. قبل از شروع عملیات اجرایی طرح ابتدا ضروری است مسائل مربوط به تامین نیازهای زیربنایی طرح از قبیل برق و گاز دوران بهره‌برداری که لزوما باید پروژه‌های آن از طریق سازمان‌های ذی‌ربط انجام گیرد، حل و فصل شود. البته شرکت، پیگیری‌های لازم را در استان به انجام رسانده و مسوولان مربوطه نیز قول همکاری و مساعدت را داده‌اند.