نسیم علاسوندیان

۱.کسانی که با هدف کسب سود از نوسانات قیمتی وارد بازار می‌شوند و در بازار آتی نیز مثل بازار نقد می‌توان از تفاوت قیمت‌ها در روی یک نماد در روزهای مختلف منتفع شد (خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالاتر) مزیت بازار آتی بر بازار نقد بر این است که در بازار نقد در شرایطی که پیش‌بینی بر صعودی بودن روند باشد می‌توان از نوسانات قیمتی سود برد ولی در بازار آتی علاوه بر آن در زمان پیش‌بینی کاهش قیمت نیز (از طریق اتخاذ موقعیت فروش در قیمت بالا و پس از افت قیمت اتخاذ موقعیت خرید در قیمت پایین) می‌توان به سود دست پیدا کرد. یادآور می‌شود، برای اتخاذ موقعیت فروش نیازی به داشتن سهم پایه در کد معاملاتی نیست. همان‌طور که قبلا نیز اشاره شد موقعیت فروش به معنی تعهد به فروش سهم در سر رسید است و در صورت باز بودن موقعیت تا سر رسید تنها در همان تاریخ فروشنده باید سهم را داشته باشد و در طول مدت قرار داد لزومی به نگهداشتن سهم نیست.

۲. کسانی که از محل تفاوت قیمت‌ها در بازار نقد و آتی سود می‌برند (آربیتراژ گران). در شرایطی که پیش‌بینی بر مثبت بودن بازار نقد در آینده است سهام در بازار آتی با قیمت‌هایی بالاتر از بازار نقد معامله می‌شود، آربیتراژ گران در این وضعیت اقدام به خرید سهم در بازار نقد کرده و در بازار آتی اقدام به فروش می‌کنند. سهم خریداری شده را تا سر رسید قرارداد آتی نگهداری کرده و در سر رسید آن را تحویل می‌دهند. اگر چه برای اتخاذ موقعیت فروش لزومی به نگهداری سهم در طول دوره قرار داد نیست اما آربیتراژ گران برای حذف ریسک تغییر قیمت در بازار نقد همزمان در دو بازار اقدام کرده و سود خود را بطور قطعی مسجل می‌کنند.

همچنین در شرایطی که پیش‌بینی بر منفی بودن بازار نقد در آینده است، سهام در بازار آتی با قیمت‌های پایین تر از بازار نقد معامله می‌شود. کسانی که سهم x را در بازار نقد دارند اقدام به فروش آن در بازار نقد کرده و در بازار آتی برای سررسید مشخص با قیمت پایین تر اقدام به خرید می‌کنند. در سررسید قرارداد سهم مورد نظر را تحویل می‌گیرند و از این طریق علاوه بر اینکه سهم را در سررسید مشخص در دست دارند از زیان ناشی از کاهش قیمت آن دور مانده اند.

۳. استفاده از موقعیت‌های بازار آتی برای مدیریت ریسک: برای کسانی که پیش‌بینی مناسبی از روند قیمت‌ها در آینده ندارند و یا ریسک این پیش‌بینی‌ها را نمی پذیرند و به دنبال حذف ریسک نوسانات (که هم در جهت مثبت و هم منفی ممکن است اتفاق بیافتد) هستند. مثلا کسانی که قصد خرید سهم در روزهای پایانی قبل از برگزاری مجمع را دارند (به قصد انتفاع از سود تقسیمی) این افراد می‌توانند پس از انتخاب سررسید مناسب (سررسید باید قبل از برگزاری مجمع باشد) اقدام به اتخاذ موقعیت خرید با قیمت مشخص کرده و در سررسید سهم را تحویل بگیرند. در این صورت در زمان برگزاری مجمع که بعد از سررسید است، جزء سهامداران محسوب می‌شود و از مزایای آن منتفع می‌شود. در این مثال می‌توان عنوان کرد که فرد از طریق پیش خرید سهم به قیمت مشخص، ریسک نوسانات قیمتی را حذف کرده است. همچنین این شرایط برای فروشنده نیز می‌تواند اتفاق بیافتد.