پایان یک هفته افت بورس؟

عکس: نگار متین‌نیا

گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار نخستین هفته کاری خرداد ماه را در سایه نگرانی معامله‌گران از تحولات سیاسی و اقتصادی، شاهد افت بازدهی بازار به میزان ۵/۲درصد بود. در بازار هفته گذشته شاخص کل ۶۵۰واحد افت کرد که این امر برای شاخص کل که به دلیل لحاظ سود نقدی در محاسبه آن کمتر از شاخص‌های قبلی بازار افت می‌کند، قابل ملاحظه است. شاخص بازده نقدی و قیمت نیز ۲هزار و ۶۴۶واحد افت کرد که این امر به معنای کاهش ۵/۲درصد از بازدهی بازار سرمایه است. بازدهی بازار سرمایه در سال جاری معادل ۶/۸درصد تا کنون رقم خورده که این امر مباحث زیادی را میان معامله‌گران ایجاد کرده است. مساله بازدهی در سال جاری و احتمال افت بازار یا رشد آن اکثر معامله‌گران را با خود درگیر کرده است.

در حال حاضر کارشناسان در بررسی دلایل افت یا احتمال رشد بازار برخی دلایل را مدنظر دارند. کارشناسان در مورد افت بازار بر مساله نگرانی‌های سیاسی داخلی و خارجی، افت قیمت مواد خام و بروز برخی از اتفاقات و تصمیمات اقتصادی اشاره می‌کنند. در بخش مسایل سیاسی، برخی چالش‌ها سبب شده است تا این بخش همچنان مد نظر کارشناسان باشد. همین حساسیت‌ها باعث شده است تا حتی انتشار خبرهای عادی نظیر بروز آتش‌سوزی در پالایشگاه آبادان در جریان افتتاح طرح توسعه این پالایشگاه نیز واکنش‌های احساسی را به همراه آورد.

در همین حال در مسایل سیاسی خارج از کشور، معامله‌گران شاهد انتشار لیست جدیدی از تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپا به ویژه در مورد دو شرکت بورسی صدرا و ایران‌ترانسفو باشند. در همین حال مساله بازارهای جهانی نیز دارای اهمیت قابل ملاحظه برای بازار است. نوسان‌های شدید در بازارهای جهانی سبب شده است تا اکثر کارشناسان در انتظار ثبات این بازارها برای ارزیابی از روند آتی آن باشند.در همین حال پس از یک دوره افت قیمت‌های جهانی، روز گذشته این بازارها تحت تاثیر برخی آمارهای اقتصادی و اعلام ارزیابی بانک‌های سرمایه‌گذاری عمده مبنی بر مزیت نگهداری مواد خام با رشد مواجه شدند. در آخرین معاملات روز گذشته بهای مس دوباره مرز ۹هزار دلار در هر تن را تجربه کرد. بهای آلومینیوم در حد ۲هزار و ۵۴۰ دلار در هر تن، روی در حد ۲هزار و ۲۰۵دلار، سرب ۲هزار و ۵۰۳هزار دلار در هر تن و فولاد ۵۸۶دلار در هر تن رقم خورده است. کارشناسان بازار معتقدند با توجه به رشد ارزش دلار در برابر ریال و متعاقب آن رشد درآمد شرکت‌های تولیدکننده در ماه‌های آینده در صورت حفظ نرخ‌های جهانی در سطوح کنونی، می‌توان برای رشد درآمد شرکت‌های تولیدکننده امیدوار بود.

کارشناسان بانک سرمایه‌گذاری بارکلیز از کمبود سنگ‌آهن، طلا، ذغال‌سنگ و مس در سال‌های آتی خبر داده‌اند. در همین حال بانک استاندارد چارتر از ایجاد فاصله میان تامین و مصرف مواد خام خبر داده است.

در کنار مباحث اقتصادی، بازار متاثر از خبرهایی است که عملا دلایل انتشار آن نامشخص است. در هفته‌های قبل اعلام نظر رگولاتوری در مورد احتمال قطع ارتباطات شرکت مخابرات که بعدها تا حد یک اختلاف حساب کاهش یافت یا بحث شورای رقابت و برخی اظهارنظرها در مورد معامله عمده خودرو‌سازان و در نهایت اظهار نظر عجیب یک منبع در مورد لزوم جمع‌آوری پتروشیمی خارک سبب شده است، بازار از آرامش نسبی به دور باشد. این در شرایطی است که اکثر این‌گونه اظهار نظرها پس از چند روز تکذیب یا تصحیح می‌شود که در نمونه آخر آن مدیرکل ایمنی، بهداشت و محیط زیست وزارت نفت، گفت: موضوع تعطیلی پتروشیمی خارک به دلیل تصمیم‌ شورای معاونان برای بازسازی این پتروشیمی منتفی است و همه عیب‌های ایمنی این پتروشیمی زیر نظر بازرسی فنی و یک شرکت ثالث برطرف می‌شود.

در حال حاضر به نظر می‌رسد حفظ آرامش بازار نیازمند واکنش‌های روشن به این‌گونه اظهار نظرها است. در همین حال، بازار همچنان با عدم عرضه‌های اولیه قابل ملاحظه مواجه است. عرضه شرکت‌های کوچک در حد چند میلیون سهم در بازاری با ارزش کل ۱۲۰میلیارد دلاری عملا قادر به ایجاد انگیزه در بازار نیست، به ویژه آنکه اکثر این عرضه‌ها به دلیل کوچکی شرکت‌ها و واکنش‌های احساسی معامله‌گران نظیر آنچه برای بانک آرین و سرمایه‌گذاری خوارزمی و باغمیشه رخ داد نیز مشکل دو چندانی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کند. در این فضا تنها عرضه پیش رو از لیست طویل اسامی که برای عرضه در بورس مطرح شده اند بحث پتروشیمی امیرکبیر است که احتمالا روز یکشنبه در بازار پایه فرابورس که تنها براساس ۳تا ۴حراج تک قیمتی و همچنین بدون گزارش نرخ و عدم امکان خرید ددد و همچنین محدودیت آنلاین‌ها سبب می‌شود بازار با تجربه‌ای عجیب روبرو باشد. امری که این نماد را از یک عرضه اولیه عادی به دور ساخته و مشکلات فراوانی را در اجرا برای بازار و معامله‌گران ایجاد خواهد کرد.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه شرایطی به شدت منفی را تجربه کرد به گونه‌ای که از ۱۹۲نمادی که در بورس به روی تابلو رفتند، تنها ۲۴نماد رشد قیمتی را تجربه کردند که نشان از افت یک پارچه بازار داشت. در همین حال در بازار روز چهارشنبه رشد قیمت اوراق تسهیلات مسکن نیز موضوعی قابل توجه بود. در این میان مهار بخش عمده ای از تقاضا توسط مسکن مهر و در کنار آن سخت گیری دولتی در مسیر معاملات مکرر مسکن سبب شده است تا علی رغم شروع فصل پر رونق بازار مسکن، همچنان فضا در این بخش بدون تحرک باقی مانده است. در همین حال تلاش دولت برای مهار بازار ارز و سکه نیز سبب شده است تا نقدینگی احتمالا پس از یک دوره حرکت در بازارهای متفاوت چاره ای جز حرکت میان بازارهای پول و سرمایه نداشته باشد. امری که به واسطه افت قیمت‌ها در بورس و افزایش ارزندگی سهام می‌تواند به دور جدیدی از رشد در بازار منجر شود هر چند که این امر محتاج آرامش در ریسک‌های سیاسی حاکم بر بازار است. در همین حال روز چهارشنبه بازار شاهد خرید سهام توسط برخی از حقوقی‌های دولتی بود. این امر احتمال حمایت از بازار را افزایش داده است. در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران در گروه مالی شاهد اظهار نظر مسوولان قوه قضائیه برای پرداخت یارانه به شرکت‌های بیمه متعاقب افزایش ارزش دیات بودند. با رشد ارزش ریالی دیات، فشار مضاعفی به شرکت‌های بیمه‌ای وارد خواهد شد.در این گروه معامله بلوک ۵درصدی بانک تجارت نیز روز چهارشنبه قطعی شد که براساس آن شرکت تدارکات کارآمد پویا ابریشم مالک این شرکت شده است. در گروه معدنی گل گهر در پاسخ به شایعاتی در مورد صادرات کنسانتره، این امر را رد کرده است. در همین حال با توجه به محدودیت‌های برقرار شده در سال گذشته برای صادرات کنسانتره، شرکت‌ها تعهداتی را برای صادرات سنگ آهن تقبل کرده اند. چهارشنبه نماد چادر ملو برای برگزاری مجمع سالانه متوقف شد. در گروه تجهیزات سرمایه‌گذاری ملت فروش ۶/۱۲درصد سهام ماشین‌آلات تراکتور سازی را در نرخ هر سهم ۲هزار و ۲۹۵ریال دهم خرداد ماه به روی تابلو خواهد فرستاد. در گروه خودرویی شوک عدم معامله بلوک سایپا و احتمال تحقیق و تفحص از معاملات سایپا فشار سنگینی را بر روی این نمادها وارد کرده است هر چند که افت قیمت‌ها موجب افزایش ارزندگی سهام شده است و احتمالا تعادل یابی این نمادها افزایش یافته است.

در گروه پتروشیمی امروز پتروشیمی خارک برای برگزاری مجمع سالانه متوقف خواهد شد. در این گروه سرمایه‌گذاری پتروشیمی به صورت رسمی فروش شرکت‌های پتروشیمی مرجان و مروارید خود را آگهی کرده است.

در مجموع بازار روز چهارشنبه رویکردی منفی داشت که در آن شاخص ۵۷۱واحد افت کرد. ارزش معاملات نیز با خارج کردن ارزش بلوک ۵درصد بانک تجارت به ۶۷میلیارد تومان بالغ شد. این امر موجب شد تا در کل هفته شاخص‌های کلان بورس تقویت شود. ارزش معاملات در هفته گذشته با ۹۵درصد رشد(با توجه به معامله بانک تجارت)به ۶۵۹میلیارد تومان رسید و شمار خریداران سهام نیز با ۱۸درصد رشد به ۳۱هزار و ۸۷۳نفر بالغ شد.