استیبلکوینی از جنس نفت
پترو پروژه ارز دیجیتال ملی ونزوئلا بود که با هدف بهبود وضعیت بحرانی ارز رسمی بولیوار این کشور عرضه شد. رئیسجمهور پیشین ونزوئلا، نیکلاس مادورو (Nicolas Maduro)، با عرضه این ارز دیجیتال تلاش کرد اقتصادی را نجات دهد که از سال۲۰۰۶ با شیبی تند در روند سقوط قرار گرفته بود. هدف از عرضه این دارایی دیجیتال گشودن درهای سرمایهگذاری اقتصادی، خصوصا برای سرمایهگذاران کشورهای دیگر بود. بااینهمه، پترو نتوانست بسیاری از وعدههای رئیسجمهور، مادورو و دستیارانش را عملی کند.
در این مطلب، سعی میکنیم با نگاهی به پترو و تاریخچه آن یکی از ارزهای دیجیتال ملی را بررسی کنیم که تلاش کرد پیشگام این حوزه باشد؛ اما در تحقق اهدافش از بسیاری از رقبا جا ماند. درعینحال، به سازوکار، ویژگیها، اهداف پترو و برخی موانعی اشاره خواهیم کرد که بر سر راه پذیرش و توسعه این ارز دیجیتال ملی قرار گرفتهاند؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.
پترو چیست؟
ارز دیجیتال پترو که با عنوان پتروموندا (Petromoneda) و نماد اختصاری PTR نیز شناخته میشود، ارز دیجیتال ملی ونزوئلاست که در فوریه۲۰۱۸ به پیشنهاد رئیسجمهور ونزوئلا، نیکلاس مادورو و بهواسطه بانکمرکزی این کشور به بازار عرضه شد. پترو اولین ارز دیجیتال ملی در جهان بهشمار میرود؛ اما باتوجهبه نبود پذیرش و استقبال گسترده، تاکنون نتوانسته بهعنوان ارز پیشگام در این حوزه الگویی برای سایر ارزهای دیجیتال ملی باشد.
گفتنی است واژه «پترو» برگرفته از واژه «پترولیوم» (Petroleum) بهمعنای «نفت» است. انتخاب این نام برای ارز دیجیتال ملی ونزوئلا بیدلیل نیست؛ زیرا پشتوانهاش نفت، گاز طبیعی، طلا، الماس و منابع معدنی هستند.
ونزوئلا یکی از کشورهای ثروتمند جهان ازنظر معادن و ذخایر طبیعی بهشمار میرود. اقتصاد ونزوئلا اساسا بر نفت تکیه دارد و ۹۵درصد صادرات این کشور شامل نفت و محصولات نفتی میشود. بااینهمه، تحریمهای بینالمللی آمریکا و اتحادیه اروپا چنان بر توسعه اقتصادی و سیاسی این کشور تاثیرگذار بودهاند که نرخ تورم را در سالهای اخیر چندصدبرابر کردهاند.
این کشور با مشکلات اقتصادی دیگری ازجمله کاهش ارزش پول و ورشکستگی جهانی و رکود طولانیمدت نیز دستبهگریبان است. رئیسجمهور ونزوئلا، مادورو و سایر مقامهای ارشد این کشور آمریکایجنوبی معتقد بودند که ارز دیجیتال پترو مشکلات اقتصادی ونزوئلا را رفع و روشی جدید برای دسترسی سرمایهگذاران خارجی به این کشور باز خواهد کرد. بااینهمه، پترو بهاندازهای که ادعا و تبلیغ میشد، توجه سرمایهگذاران خارجی را جلب نکرد و درمیان شهروندان این کشور نیز به محبوبیت و پذیرش گسترده دست نیافت.
جالب است بدانید پترو علاوهبراینکه اولین ارز دیجیتال ملی بود که رسما عرضه شد، اولین ارز دیجیتالی است که با تحریمهای بینالمللی مواجه میشود. ایالاتمتحده آمریکا، تنها یک ماه پس از عرضه پترو، در ۱۹مارس۲۰۱۸ این ارز دیجیتال را تحریم کرد و مانع استقبال گسترده پترو در پلتفرمهای معاملاتی شد.
در آغاز، هوگو چاوز، رئیسجمهور وقت ونزوئلا، ایده ایجاد پترو را مطرح کرده بود. او اعتقاد داشت که منابع طبیعی میتواند پشتوانه مستحکمی برای ارز ملی تازهنفس باشد. چاوز این ایده را در پی بحرانهای مالی گستردهای مطرح کرد که از سال۲۰۰۶ گریبانگیر ونزوئلا شده بود و در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ به اوج خود رسید. بااینهمه، تاریخچه نهچندان موفق دولت در عرضه ارزهای جایگزین باعث شد این ایده تا پنج سالپس از مرگ چاوز در سال۲۰۱۳ عملی نشود. در ابتدای سال۲۰۱۸، نیکلاس مادورو، جانشین هوگو چاوز، اعلام کرد که ونزوئلا ۱۰۰میلیون توکن PTR عرضه خواهد کرد که در آن زمان، معادل ۹/ ۵میلیارد دلار برآورد میشد. پیشفروش این توکن در فوریه۲۰۱۸ آغاز شد و یک ماه بعد خاتمه یافت. منابع دولتی این کشور اعلام کردند این رویداد با دستاورد تامین سرمایه ۳/ ۳میلیارددلاری همراه بودهاست. آمار دولتی فروش پترو هنگامی بحثبرانگیز شد که کاربران از مشکلات فنی هنگام خرید این توکن شکایت کردند و برخی مخالفان پترو ارائه این آمار را به پروپاگاندای دولتی نسبت دادند، همچنین شیوه عرضه این توکن در پلتفرم «ICObench» از ۵ فقط امتیاز ۶/ ۱را کسب میکند. بسیاری از پلتفرمهای معتبر دیگر بهدلیل نبود حسابرسیهای مستقل، آمار مشخصی در این زمینه ارائه نکردهاند. علاوهبراین، در ابتدا ماهیت و چارچوب فنی پترو مشخص نبود و با اینکه وایتپیپر این توکن راهاندازی فوری آن را بهعنوان توکن ERC۲۰ روی شبکه اتریوم اعلام کرده بود، ارز دیجیتال ملی ونزوئلا بعدها از بلاکچین نم(NEM) سر درآورد. گفته میشود جامعه ونزوئلاییهای حامی دش (Dash) نیز پشتیبان این پروژه شد، همچنین وایتپیپر پترو به زبانهای مختلف ترجمه شد؛ اما هر نسخه از آن اطلاعات متناقضی ارائه میداد. تناقضهای فنی و نقاط تاریک فراوانی که در پروژه پترو دیده میشد، منشأ انتقادهای بسیاری از این پروژه شد. درنهایت، مجلس ملی ونزوئلا که مخالف این تصمیم رئیسجمهور بود، آن را دارایی غیرقانونی و غیررسمی خواند که دولتی عرضه کرده که بهشدت نیازمند پول نقد است.
سازوکار و جزئیات فنی عملکرد پترو نیز مانند ماجرای ابهامبرانگیز عرضه آن، کامل و جامع نیست و دانستههای فنی درباره شبکه این ارز دیجیتال ملی، صرفا به نکاتی محدود میشوند که در وایتپیپر پترو منتشر شدهاند یا نهادهای دولتی طبقهبندی و اعلام کردهاند. برخی از نکات مهمی که هنوز درباره پترو ناشناخته ماندهاند، شامل فناوری رمزنگاریشده و امضاهای دیجیتالی این ارز دیجیتال و اندازه فعلی بلاکچین و تعداد نودهای موجود در این شبکه میشوند. اگرچه گفته میشود پترو بهعملکرد نودها و ماینرها و مسترنودها وابسته است، اطلاعات کاملی از این جزئیات ضروری شبکه ارائه نشدهاست. درواقع، این ارز دیجیتال برمبنای بلاکچینی خصوصی عمل میکند که سازوکار دقیق نودهای آن بر ناظران فنی پوشیده ماندهاست. گفته میشود پترو سازوکار اجماعی تلفیقی از اثبات کار و اثبات سهام را بهکار میگیرد که هر ۶۰ ثانیه یک بلاک ۴ مگابایتی تولید میکند. مسترنودهایی که هویت آنها هنوز ابهامبرانگیز است، میتوانند از پاداش ۰۰۱/ ۰درصدی پردازش تراکنشها بهره ببرند، همچنین عرضه کل این ارز دیجیتال ۱۰۰میلیونواحدی و طراحی ساختار آن براساس نرمافزار دش (DASH) شکلگرفتهاست.