رکوردشکنی نرخ تورم تولیدکننده تمدید شد
شکاف۱۰واحد درصدی تورم تولید و مصرف
رشد تورم ماهانه
آخرین آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که شاخص بهای تولیدکننده در «اردیبهشت ماه» به ۱/ ۲۱۱ واحد رسیده است. این عدد نشان می‌دهد رشد ماهانه شاخص بهای تولیدکننده در این ماه به یک درصد رسیده است؛ رقمی که نسبت به ماه‌های گذشته سطح نسبتا بالایی بوده است. بر اساس آمارهای تورم ماهانه تولید در فروردین ماه معادل ۲/ ۰ درصد و در اسفند ماه سال گذشته معادل ۴/ ۰ درصد ثبت شده بود. طبق بررسی‌های آماری تورم ماهانه تولید در اردیبهشت سال جاری، بیشترین میزان طی ۹ ماه گذشته بوده است و در این ۹ ماه، متوسط تورم ماهانه معادل ۳/ ۰ درصد ثبت شده بود.
رکورد ۵ سال و ۴ ماهه تورم نقطه به نقطه
اما برخلاف روند صعودی در تورم «ماهانه»، روند «نقطه به نقطه» شاخص بهای تولیدکننده همچنان در مسیر نزولی قدم می‌گذارد. تورم نقطه به نقطه اردیبهشت، رشد شاخص بهای تولیدکننده را در این ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. بر اساس گزارش‌ها، تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در دومین ماه سال جاری به 6 درصد رسیده است. به بیان دیگر، متوسط هزینه‌های تولید در اردیبهشت سال جاری نسبت به اردیبهشت سال قبل، 6 درصد رشد کرده است. اما آمار جدید بانک مرکزی از یک رکوردشکنی در تورم نقطه به نقطه تولیدکننده خبر می‌دهد. طبق بررسی‌های «دنیای اقتصاد»، تورم 6 درصدی اردیبهشت، طی 5 سال و 4 ماه اخیر کمترین مقدار بوده است. همچنین تورم نقطه به نقطه تولید در این ماه نسبت به بیشترین مقدار خود در خرداد ماه 92 که معادل 49 درصد ثبت شده بود، 43 واحد درصد کاهش یافته است. این روند کاهشی در تورم نقطه به نقطه تولید، روند «تورم متوسط» یا 12 ماهه این شاخص را تحت تاثیر قرار داده است. تورم متوسط نسبت به تورم نقطه به نقطه از حافظه بیشتری برخوردار است و یک روند 24 ماهه را گزارش می‌کند. به‌عنوان مثال، تورم متوسط شاخص تولیدکننده در اردیبهشت، رشد این شاخص را در 12 ماه منتهی به اردیبهشت نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. بر اساس آخرین آمار، در دومین ماه سال جاری تورم متوسط تولید به 9/ 12 درصد رسیده است. این آمار در فروردین 1/ 14 درصد بوده است که گویای این مطلب است که 2/ 1 واحد درصد از تورم متوسط در اردیبهشت کاسته شده است. همچنین عدد تورم 9/ 12 درصد در اردیبهشت طی 4 سال و 3 ماه گذشته کمترین مقدار بوده است.
تداوم شکاف تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده
شاخص بهای تولیدکننده (PPI) مانند شاخص بهای مصرف‌کننده (CPI) از جمله شاخص‌های قیمتی است که در بررسی روند سطح قیمت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف از محاسبه شاخص بهای تولیدکننده، اندازه‌گیری تغییرات قیمت‌هایی است که تولیدکنندگان در ازای فروش کالاها و خدمات خود دریافت می‌کنند. به عبارت دیگر می‌توان عنوان کرد که این شاخص قیمت کالاها در کارخانه و مبدا تولید را در نظر می‌گیرد. این شاخص به صورت یک شاخص وزنی از قیمت عمده‌فروشی کالاها یا قیمت‌های تولیدکننده محاسبه می‌شود؛ به همین دلیل برخی شاخص بهای تولیدکننده را شاخصی می‌دانند که روندهای قیمتی در بازارهای عمده‌فروشی، صنایع تولیدی و بازار کالاها را منعکس می‌کند. در ادبیات اقتصادی از این شاخص به‌عنوان یک شاخص پیش‌نگر (Leading Indicator) یاد می‌شود به این معنی که با بررسی این شاخص می‌توان از سطح تغییر قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات مصرفی یا تورم اطلاع کسب کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ماه‌های اخیر روند تورم نقطه به نقطه تولیدکننده و مصرف‌کننده شکاف قابل توجهی یافته است. «دنیای اقتصاد» در ۲۱ اردیبهشت در گزارشی با عنوان «واگرایی تورم تولید و مصرف» عنوان کرده بود که فاصله تورم نقطه به نقطه «تولیدکننده» و «مصرف‌کننده» طی دو سال گذشته بیشترین مقدار بوده است، حال آمار اردیبهشت نشان می‌دهد که این شکاف افزایش یافته و فاصله بین تورم نقطه به نقطه تولیدکننده و مصرف‌کننده در اردیبهشت به ۲/ ۱۰ واحد درصد رسیده است. این موضوع حکایت از آن دارد که سطح تورم از ناحیه هزینه‌های تولید تحریک نمی‌شود و عدم تداوم روند نزولی تورم مصرف‌کننده در هسته سخت، به دلیل سایر متغیرها مانند اثر متغیرهای پولی بوده است.
تورم بالای «خدمات» نسبت به «کالا»
در گزارش شاخص بهای تولیدکننده که از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود، 708 قلم کالا و خدمات تولیدی در 8 گروه اصلی و سه گروه اختصاصی تقسیم بندی شده است. در این تقسیم‌بندی، کالاها و خدمات تولیدی در سه دسته‌بندی «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» (در این گزارش این گروه را به اختصار کشاورزی می‌نامیم)، «ساخت (صنعت)» و «خدمات» قرار می‌گیرند. در گزارش شاخص بهای تولیدکننده، وزن هر یک از گروه‌ها اهمیت آن را در محاسبه شاخص بهای تولیدکننده مشخص می‌کند. در این محاسبات، ضریب اهمیت کل شاخص مساوی عدد 100 قرار می‌گیرد. گروه ساخت یا صنعت با ضریب اهمیت 52 واحد در حدود نیمی از وزن کل شاخص بهای تولیدکننده را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، گروه کشاورزی معادل 17 درصد و کل خدمات نیز 31 درصد از وزن کل را در اختیار دارند. بنابراین می‌توان عنوان کرد که در مجموع حدود دو سوم وزن شاخص بهای تولیدی از کالاهای تولیدکننده و در حدود یک سوم وزن کل شاخص را خدمات تشکیل می‌دهد. یکی از نکات قابل توجه گزارش شاخص بهای تولیدکننده، کاهش قابل توجه تورم نقطه به نقطه بخش ساخت (صنعت) به 8/ 1 درصد بوده است. به بیان دیگر، هزینه‌های ساخت طی یک‌سال کمتر از 2 درصد افزایش یافته است. این روند، تاثیر قابل توجهی در تورم کل تولیدکننده داشته است. همچنین تورم نقطه به نقطه بخش کشاورزی نیز به 6 درصد رسیده است. اما در بخش «خدمات»، تورم نسبت به دو بخش کالایی «کشاورزی» و «ساخت» بیشتر است. طبق آمارها در اردیبهشت تورم نقطه به نقطه بخش خدمات 6/ 13 درصد بوده است. در بخش خدمات، تورم «بخش بهداشت و مددکاری اجتماعی» بسیار بالا گزارش شده، به‌نحوی‌که تورم نقطه به نقطه این بخش در اردیبهشت معادل 4/ 41 درصد گزارش شده است.
ارسال نظر