بانک مرکزی از کاهش ۴۳ درصدی سرمایه‌گذاری در بخش صنعتی در سه‌ماه سوم سال ۹۳ نسبت به سال پیش از آن خبر داد. بر اساس اطلاعات آخرین نماگرهای اقتصادی مربوط به سه ماه سوم سال ۹۳، ضمن پرداختن به جزئیات آماری رشد ۸/ ۲ درصدی تولید ناخالص ملی تا آذر ماه سال ۹۳، اطلاعات آماری بخش صنعت در این گزارش نشان می‌دهد جواز تاسیس واحدهای صنعتی در انتهای آذرماه سال ۹۳ نسبت به سال قبل از آن ۵/ ۱۲ درصد و میزان سرمایه‌گذاری در این واحدها به میزان ۵/ ۴۳ درصد کاهش داشته است. علاوه‌بر این، ضمن کاهش ۱/ ۸ درصدی پروانه‌های بهره‌برداری از واحدهای صنعتی در دوره مذکور، از تعداد این پروانه‌ها نیز ۲/ ۲ درصد کاسته شده است.

افزایش میزان تولید و صادرات نفتی ایران

در آخرین نماگر منتشر شده بانک مرکزی، همچنان جای آمارهای مربوط به میزان تولید و صادرات نفت ایران خالی است؛ که البته این موضوع با توجه به محدودیت‌های وزارت نفت برای افشای این اطلاعات به‌خاطر تحریم‌های اعمال شده علیه بخش نفت کشور، دور از انتظار نبوده است. با وجود این، در بخشی از این گزارش با سرفصل تراز پرداخت‌ها، میزان کل صادرات نفتی ایران، اعم از صادرات نفت، گاز و میعانات گازی، از ابتدای سال ۹۳ تا انتهای آذر ماه آن سال به میزان ۷/ ۴۵ میلیارد دلار گزارش شده است، عددی که کاهش تقریبا ۲/ ۱ میلیارد دلاری نفتی کشور نسبت به ۹ ماهه سال ۹۲ را نشان می‌دهد.

این کاهش در حالی است که متوسط قیمت هر بشکه نفت صادراتی ایران در سال ۹۲ بیش از ۱۰۰ دلار بوده است و این میزان در سال ۹۳ به زحمت به ۸۵ دلار می‌رسد. در نتیجه و با توجه به سیر نزولی که قیمت نفت از خردادماه سال ۹۳ تا آذر ماه همان سال داشته است می‌توان استنباط کرد میزان تولید و صادرات نفت کشور به‌طور قابل ملاحظه‌ای در سال ۹۳ رشد داشته است. این موضوع با توجه به ادامه یافتن تحریم‌های نفتی علیه ایران در آن برهه زمانی نشان می‌دهد تدبیر متولیان صنعت نفت در تولید و فروش طلای سیاه کارساز بوده و به‌رغم کاهش قیمت نفت درآمدهای نفتی کشور چندان تغییری نکرده است. همچنین،‌ میزان ۵/ ۲۲ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی کالا در ۹ ماهه سال ۹۳ حاکی از رشد حدود ۱۰ درصدی این بخش نسبت به دوره مشابه سال ۹۲ است که موفقیت دیگری برای صنعت کشور محسوب می‌شود.

افزایش ۳۵ درصدی رشد ذخایر ارزی کشور

موضوع قابل ملاحظه دیگر با توجه به اطلاعات منتشر شده در آخرین نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی، رشد ذخایر خارجی بانک مرکزی در ۹ ماهه سال ۹۳ نسبت به ۹ ماهه سال ۹۲ است. با توجه به گزارش میزان ۵/ ۷ میلیارد دلاری برای افزایش ذخایر بین‌المللی از ابتدای سال ۹۳ تا آذر همان سال، در واقع میزان رشد این دارایی‌ها نسبت به دوره متناظر سال ۹۲، ۳۵ درصد افزایش یافته است.

این موضوع با توجه به دسترسی ایران به بخشی از درآمدهای نفتی خود و نیز معلق شدن برخی تحریم‌های خارجی مربوط به صنایعی نظیر حمل‌و‌نقل و پتروشیمی، قابل انتظار بوده و همچنین انتظار می‌رود این روند افزایشی درصورت لغو و تعلیق تحریم‌ها ادامه یابد. در نتیجه،‌ می‌توان انتظار داشت در انتهای سال ۹۳ میزان افزایش ذخایر خارجی کشور بیش از سال ۹۲، یعنی ۱/ ۱۳ میلیارد دلار باشد. با وجود این، با توجه به تامین بخش عمده‌ای از این ذخایر از محل درآمدهای حاصل از فروش نفت و محصولات پتروشیمی، انتظار می‌رود کاهش قیمت نفت شدت افزایش ذخایر خارجی کشور را تعدیل کند.

کاهش ارزش واردات و ارزشمند شدن صادرات کالا

بررسی روند واردات طبق این گزارش بانک مرکزی حاکی از افزایش یافتن ارزش صادرات کالا در عین کاهش میزان آن در سه ماه سوم سال ۹۳ است؛ که نشان می‌دهد ارزش کالاهای صادر شده در این مدت بیشتر شده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد به‌رغم افزایش میزان واردات کالا (تن) در پاییز سال ۹۳ نسبت به پاییز سال ۹۲، ارزش آن به میزان ۵ درصد کاسته شده است. با دقت در آمار فصلی میزان واردات کالا همچنین می‌توان حدس زد روند کاهشی ارزش واردات کالا که از سال ۱۳۸۹ آغاز شده است، در سال ۹۳ نیز امتداد یافته و این میزان احتمالا در سال ۹۳ بیش از ۴۵ میلیارد دلار نخواهد شد، که به معنای کاهش حدود ۱۰ درصدی در ارزش واردات کالاهای وارداتی در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ خواهد بود.

بارز شدن عمق رکود در پاییز 93