گروه بازار پول: تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از شاخص مصرف‌کننده نشان می‌دهد که تورم ماهانه بهداشت و درمان به 8/7 درصد در تیرماه رسیده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» گویای این مطلب است که این رقم در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است. همچنین آمار دیگر بانک مرکزی حاکی از آن است که طی یک‌سال گذشته (تیرماه سال‌جاری نسبت به سال قبل) بیش از 32 درصد به هزینه‌های بهداشت و درمان افزوده شده است. کاهش تورم سالانه مواد خوراکی
جدیدترین گزارش بانک مرکزی از شاخص مصرف‌کننده در تیرماه سال‌جاری منتشر شد. این گزارش جزئیات تغییر قیمتی کالاها و خدمات مصرفی را در بازه زمانی ماهانه و سالانه بررسی می‌کند. گزارش شاخص مصرف‌کننده از ۱۲ گروه اصلی تشکیل شده است. هر کدام از این گروه‌ها با توجه به اهمیت آن دارای ضریب اهمیتی است که در محاسبات شاخص مصرف‌کننده انعکاس می‌یابد. در بین این گروه‌ها، «خوراکی و آشامیدنی‌ها» حدود ۲۷ درصد از وزن کل شاخص مصرف‌کننده را تشکیل می‌دهد و از این حیث، نقش قابل‌توجهی در تغییر روند شاخص ایفا می‌کند. آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که قیمت این گروه در تیر سال‌جاری نسبت به خردادماه ۴/۱ درصد افزایش یافته است، همچنین در بازه سالانه و نسبت به تیرماه سال گذشته معادل ۶ درصد به ارزش گروه خوراکی‌ها افزوده شده است. جزئیات بیشتر از تغییر قیمتی این گروه در تیرماه نشان می‌دهد که تورم ماهانه (تیر ماه نسبت به خردادماه) برخی از خوراکی‌ها قابل‌توجه بوده است. بر این اساس، بهای برخی از اقلام مانند سیب درختی معادل ۹/۱۶ درصد، لبنیات و تخم مرغ معادل ۱/۳ درصد، گوشت مرغ معادل ۹/۰ درصد، گوشت گاو و گوساله معادل ۴/۰ درصد و برنج معادل یک درصد در تیرماه نسبت به خردادماه افزایش یافته است. حال آنکه بهای برخی کالاها مانند انگور معادل ۵/۲۶ درصد، هلو معادل ۴/۱۴ درصد، سیب زمینی معادل ۷/۵ درصد و گوجه فرنگی معادل ۶/۳ درصد در این بازه زمانی کاهش یافته است. مقایسه آمار جدید گروه خوراکی با تیرماه سال گذشته نیز حاکی از آن است که تورم ماهانه در تیرماه سال‌جاری نسبت به تیرماه سال گذشته افزایش یافته است، اما از مقدار تورم سالانه تیرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاسته شده است. بر این اساس در سال گذشته، تغییرات ماهانه (تیرماه نسبت به خردادماه سال ۹۲) گروه خوراکی‌ها معادل منفی ۳/۰ درصد بوده است. مهمترین دلایل روند کاهشی قیمت گروه خوراکی‌ها (تورم منفی قیمت خوراکی‌ها) در سال گذشته را می‌توان «تغییر فضای سیاستگذاری کشور» و «شکل گرفتن انتظارات کاهشی در تورم» عنوان کرد. این موضوع باعث شد که در سال گذشته از سطح قیمتی برخی از کالاهای خوراکی کاهش یابد، این در حالی است که تورم سالانه مواد خوراکی در تیرماه (تیرماه سال ۹۲ نسبت به تیرماه ۹۱) رقم بالایی و حدود ۵۲ درصد بوده است. با ادامه روند کاهشی تورم ماهانه در ماه‌های بعد، از سطح تورم سالانه نیز به مراتب کاسته شد تا آخرین رقم تورم سالانه در تیرماه سال‌جاری برای گروه خوراکی‌ها معادل ۶ درصد گزارش شود.


افزایش هزینه‌های بهداشت در تیرماه
یکی دیگر از گروه‌های مورد توجه در گزارش شاخص مصرف‌کننده گروه «بهداشت و درمان» است. این گروه حدود 7 درصد از وزن کل را تشکیل می‌دهد و از این حیث تاثیر کمتری نسبت به سایر گروه‌های مهم دیگر، در شاخص کل مصرف‌کننده دارد، اما تغییر هزینه بهداشت و درمان همیشه برای عموم مردم مورد توجه بوده؛ زیرا در سبد مصرفی طیف وسیعی از اقشار جامعه قرار گرفته است. آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که تورم ماهانه گروه بهداشت و درمان در تیرماه به 8/7 درصد رسیده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که تورم ماهانه گروه بهداشت در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است. البته با مقایسه آمارهای 2 سال گذشته می‌توان مشاهده کرد که تغییر هزینه‌های بهداشت و درمان در اوایل تابستان، هر سال افزایش یافته است، اما در ماه‌های دیگر سال، تورم ماهانه گروه بهداشت به‌مراتب در سطوح پایین‌تری گزارش شده است. این رفتار فصلی حاکی از آن است که تعرفه‌های مخصوص به بخش بهداشت معمولا در ابتدای تابستان افزایش می‌یابد. در گزارش بانک مرکزی، علت افزایش شاخص این گروه را، افزایش شاخص بهای گروه «هزینه‌های بیمارستانی» معادل 2/17 درصد، «خدمات پزشکی، دندانپزشکی و پیراپزشکی» معادل 5 درصد عنوان می‌کند. علاوه‌بر این، در تیرماه شاخص بهای گروه «دارو، لوازم و مواد طبی و درمانی» معادل 2/1 درصد رشد کرده که این روند نیز باعث افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان شده است.
اما علاوه‌بر افزایش قیمت گروه «بهداشت و درمان» در بازه ماهانه، در بازه سالانه نیز ۳/۳۲درصد به قیمت این شاخص افزوده شده است. این موضوع باعث شده است که در بین گروه‌ها بیشترین تورم سالانه تیرماه به نام گروه بهداشت و درمان ثبت شود.


اثر فصلی بر قیمت میوه‌ها و سبزی‌ها
یکی از بخش‌های جالب‌توجه گزارش‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده بانک مرکزی، قسمتی است که آمارهای قیمتی ماهانه را «پیش و پس از تعدیل نوسانات فصلی» ارائه می‌کند. علت تعدیل نوسانات فصلی، این است که قیمت برخی کالاها و خدمات در مقاطع خاصی از سال با تغییرات مقطعی مواجه می‌شود، ولی در ادامه، مجددا به روند کلی میانگین خود بازمی‌گردد. به این تغییرات قیمت، دراصطلاح نوسانات فصلی گفته می‌شود. به‌عنوان مثال امکان دارد در ابتدای فصل تابستان هر سال و در تیرماه قیمت میوه افزایش یابد؛ بنابراین تغییر قیمت به دلیل شروع فصل تابستان است و برای مقایسه قیمت میوه‌ها با ماه‌های گذشته باید قیمت آن تعدیل شود. گزارش جدید بانک‌مرکزی نیز، مقدار این نوسان‌های فصلی را برای گروه‌های «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «خوراکی‌ها»، «میوه‌های تازه»، «سبزی‌های تازه»، «تعمیرات و خدمات ساختمانی»، «بهداشت و درمان» و «خدمت» محاسبه کرده است. بر اساس آمار منتشرشده تورم ماهانه گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» پیش از حذف نوسانات فصلی معادل ۴/۱ درصد بوده است که این مقدار پس از حذف نوسانات فصلی به ۷/۳ درصد رسیده است. علاوه‌بر این، بیشترین تغییر اثر نوسانات فصلی را می‌توان در ۲ گروه «میوه‌های تازه» و «سبزی‌های تازه» مشاهده کرد. بر این اساس، پیش از حذف نوسانات فصلی تورم ماهانه در گروه میوه‌های تازه معادل ۸/۰ و در سبزی‌های تازه معادل ۲/۴ درصد بوده است؛ اما پس از حذف نوسانات فصلی تورم ماهانه در گروه میوه‌های تازه به ۹/۱۲ درصد و سبزی‌های تازه به ۹/۱۱ درصد رسیده است. در برخی از گروه‌ها مانند بهداشت و درمان و خدمت اثر فصلی تغییر قابل‌توجهی در تورم ماهانه گروه‌ها نداشته است. بر این اساس پیش از حذف نوسانات فصلی تورم ماهانه بهداشت و درمان معادل ۸/۷ درصد و گروه خدمات معادل ۳/۲ درصد بوده است که پس از حذف نوسانات فصلی تورم ماهانه گروه بهداشت و درمان به ۴/۷ درصد و در گروه خدمات به ۲ درصد رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که اثر نوسانات فصلی در تیرماه بیش از سایر گروه‌ها روی قیمت کالاهای خوراکی تاثیر گذاشته است.