گروه بازار پول- روز چهارشنبه را می‌توان روز ناکامی دلالان دلار و ارز در شکستن سقف قیمتی لقب داد. در ساعات پایانی روز سه‌شنبه، دلار پس از ۱۰۰ تومان افزایش به ۳۳۲۰ تومان رسید و بسیاری از دلالان با این تصور که می‌توانند همچنان به التهاب در بازار دامن بزنند، خود را برای دلار ۳۴۰۰ تومانی در روز آخر هفته آماده می‌کردند. به نظر می‌رسید که دلالان ساعات اولیه معاملات در روز چهارشنبه را هم با همین تصور کلید زدند، به طوری که قبل از ظهر، دلار تا ۳۳۵۰ تومان هم بالا رفت؛ اما ساعت که از ۱۱ گذشت، روند نزولی آن شروع شد. صراف‌ها این روزها عموما از ثبت نرخ روی تابلوها خودداری می‌کنند، اما روند قیمت که نزولی شد، برخی‌ها شروع به ثبت قیمت روی تابلوها کردند. روز چهارشنبه با وجود همه شایعاتی که دلالان می‌خواستند راه بیندازند، از ساعت ۱۱ قیمت‌ها کاهش یافت و تنها یک ساعت زمان لازم بود تا صرافی‌ها دلار ۳۳۳۰ تومانی را روی تابلوها ثبت کنند. برخی از صراف‌ها به «دنیای اقتصاد» می‌گویند: «دلالان تلاش داشتند که سقف قیمتی جدید برای دلار ثبت کنند، اما از آنجا که این افزایش‌ها کاذب بود، دلار نتوانست به نرخ بالاتر از ۳۳۵۰ تومان برسد.» آنها می‌گویند این قیمت در بازار امروز واقعی نبود و تنها انتظار دلالان بود که از سوی آنها بیان می‌شد. به گفته عمده صرافان، دلالان نتوانستند با قیمت ۳۳۵۰ تومان معامله زیادی انجام بدهند. شاهد این مدعای صرافان هم می‌تواند کاهش تدریجی تعداد دلالان در میدان افشار و کاهش التهاب مصنوعی ایجاد شده توسط آنان باشد. از نظر صراف‌ها قیمت‌های فعلی کاذب است و در روز‌های آینده، دلار ممکن است به زیر ۳۳۰۰ تومان برسد.

متغیرهای اثرگذار بر نوسان

اکثر کارشناسان چهار عامل عمده را به‌عنوان متغیرهای اثرگذار بر نوسان‌های بازار ارز بر می‌شمارند. نکته مهم این است که اثرگذاری اکثر این عوامل به اصطلاح «پسینی» است: یعنی اثرات خود را بر بازار گذاشته‌اند و از این پس باید منتظر تخلیه این اثرات بود.

فاز دوم هدفمندی: مهم‌ترین عامل مورد اشاره در روزهای اخیر اثرات روانی ناشی از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و به تبع آن افزایش قیمت حامل‌های انرژی است. تکلیف این عامل قرار است ظرف یکی دو روز آینده روشن شود. اکثر کارشناسان می‌گویند این عامل تاثیرات خود را بر بازار گذاشته و حتی وقوع افزایش قیمت‌ها هم نمی‌تواند بیشتر از این بر بازار اثر بگذارد. با این حساب اثر افزایشی مهم‌ترین عامل نوسانات در حال تخلیه است و باید منتظر کاهش قیمت‌ها بود.

افت‌و‌خیزهای بورس: یکی دیگر از متغیرهای اثرگذار بر بازار ارز کاهش شاخص بورس بود. در دو روز گذشته، بورس روند مثبت و صعودی گرفته است؛ بنابراین این عامل افزایشی در حال تبدیل شدن به عامل کاهشی است و ادامه روند مثبت بورس می‌تواند باعث کاهش قیمت دلار و سایر ارزها در بازار ارز شود.

سرکشی به حساب‌های بانکی: اعلام اینکه دولت برای راستی‌آزمایی اطلاعات ثبت شده برای متقاضیان دریافت یارانه به حساب‌های بانکی آنها سرکشی خواهد کرد هم از سوی فعالان بازار به‌عنوان عاملی برای خروج سپرده‌ها و اثرگذاری بر بازار ارز مطرح شده است. روز گذشته دولت اعلام کرد سرکشی به حساب‌های بانکی منتفی شده و در نتیجه این عامل روانی هم از بازار تخلیه شده است.

تحرک دلالان: یکی از مهم‌ترین عوامل نوسان ارز در روزهای اخیر هم به تحرکات دلالان برمی‌گردد. تحرکاتی که روز سه‌شنبه به اوج خود رسید و باعث شد دلار از سطح مقاومتی ۳۳۰۰ هم عبور کند، اما با ناامید شدن این عده از اثرگذاری بیشتر، تحرکات آنها هم در بازار کمرنگ‌تر شده است.

ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت گفت: «دولت در نرخ ارز تغییری ایجاد نکرده است.» او چند روز قبل موج نوسان‌های بازار ارز را ناپایدار دانسته بود. رئیس کل بانک مرکزی همچنین اعلام کرد: «قسط چهارم و پنجم دارایی‌های بلوکه شده ظرف یکی، دو روز آینده به حساب جمهوری اسلامی ایران واریز می‌شود.» به گزارش «ایسنا»، ولی‌الله سیف ظهر دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درخصوص احتمال تغییر نرخ ارز از سوی دولت گفت: «تاخیری در نرخ ارز از سوی دولت نداشتیم و اگر بحثی در این مورد بوده، مربوط به نوسانات بازار است نه اینکه بانک مرکزی دخیل باشد.» وی در ارتباط با نرخ سود بانکی نیز گفت: ما تاکنون افزایشی در ارتباط با نرخ سود بانکی نداشتیم و در تلاشیم که با مدیرعاملان بانک‌ها جلساتی را برگزار کنیم. سیف همچنین از اختصاص سه میلیارد دلار به فروشندگان کالاهای اساسی از محل آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران خبر داد.

همزمان با تحولات بازار ارز، برخی خبرگزاری‌ها هم تلاش کردند با جوسازی انگشت روی قیمت‌هایی بگذارند که عمدتا با هدف عبور از سقف قیمتی و از سوی عده‌ای معدود از دلالان اعلام می‌شد. برای مثال، اعلام دلار ۳۳۷۰ تومانی از سوی برخی از این سایت‌های خبری در حالی است که دلار روز چهارشنبه در هیچ ساعاتی بالاتر از ۳۳۵۰ تومان نبود. بانک مرکزی هم روز گذشته نرخ رسمی دلار را چهار ریال کاهش داد. بقیه ارزهای مهم افزایش قیمت داشتند.

تخلیه شوک افزایش قیمت بنزین

همزمان با این نوسان‌ها احمد لواسانی دبیرکل کانون صرافان با اعلام دلایل رشد قیمت‌ها در بازار ارز به «ایرنا» گفت: قیمت دلار به دنبال رشد نرخ سایر کالاها افزایش یافته است. دبیرکل کانون صرافان با اشاره به تاثیر تاخیر اعلام نرخ بنزین بر بازار ارز، گفت: درحالی‌که ابتدا باید نرخ بنزین در راستای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اعلام می‌شد و سپس قیمت‌ها افزایش می‌یافت، اما قیمت‌ها در بازار ارز قبل از اعلام نرخ بنزین گران شد به طوری که با اعلام نرخ جدید بنزین، بازار ارز با شوک قیمتی مواجه نمی‌شود.

وی اضافه کرد: با توجه به آنکه قیمت‌ها در دیگر بازارها در این مدت حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد کرد، نرخ ارز نیز شاهد افزایش بود. وی با تاکید بر اینکه بازار ارز نسبت به سایر بازارها از افزایش قیمت کمتری برخوردار بوده است، گفت: دلار نیز جزئی از پارامترهای بازار بوده و بر دیگر قیمت‌ها نیز تاثیرگذار است. به گفته او، صرافان هم‌اکنون بدترین روزهای کاری خود را سپری می‌کنند زیرا امکان کمی برای انجام معاملات دارند.تعداد خریداران در بازار ارز افزایش یافته و این در حالی است که تعداد کمی فروشنده مردمی در بازار وجود دارد؛ بنابراین با کمبود عرضه، رشد نرخ‌ها طبیعی است؛ درحالی‌که میزان تقاضا در بازار همانند گذشته است، اما میزان عرضه کمی کاهش یافته است

سکه هم بالا رفت

قیمت‌ها در بازار سکه هم تحت‌تاثیر ارز، افزایش یافت. سکه طرح جدید در اغلب صرافی‌های میدان فردوسی حدود یک میلیون تومان درج قیمت شده است، نیم سکه با رشد چهار هزار تومانی ۵۳۷ هزار تومان به فروش می‌رسد.قیمت سکه در معاملات روز گذشته چند بار بالاتر از یک میلیون تومان هم رفت، اما این شکستن سقف یک میلیون ناپایدار بود و با وجود درج قیمت‌های یک میلیون و ۱۰ هزار تومانی در برخی صرافی‌ها، در اکثر صرافی‌های فردوسی سکه روی یک میلیون تومان ایستاد.

رکوردشکنی سقوط طلا در ۹ هفته

بازار طلای آمریکا سه‌شنبه شب رکورد تازه‌ای را شکست: پایین‌ترین بهای اونس طلا در ۹ هفته. فلز زرد سه‌شنبه با کاهش شدید به مرز حدود ۱۲۷۸ دلار برای هر اونس هم رسید، گرچه در ادامه ساعات کاری این روز، بازار به مرز حدود ۱۲۸۴ دلار بازگشت. رویترز گزارش داده که قیمت طلا سه‌شنبه به‌دلیل کاهش خرید فیزیکی به‌رغم پایین آمدن قیمت‌ها، به کمترین میزان خود از ماه فوریه (بهمن‌ماه) رسید تا سردرگمی بازار که نزدیک به دو هفته است تشدید شده، ادامه داشته باشد.

روز گذشته هم بهای طلا روی مرز ۱۲۸۵ دلار حرکت می‌کرد، گرچه در تمام روز نوسان اندکی داشت. با این حال اگرچه چهارشنبه قیمت طلا ثابت بود، اما همچنان نزدیک به کمترین قیمت طی ۲ ماه گذشته بوده است. کارشناسان می‌گویند که این کاهش قیمت به‌دلیل کاهش سرمایه‌گذاری در بازار طلا بوده است که عمده این خروج سرمایه، در نتیجه خوش‌بینی به احیای اقتصادی آمریکا ایجاد شده است. البته در صورت تشدید بدبینی به اقتصاد چین با ادامه آمارهای منفی و همچنین، تشدید درگیری‌ها در اوکراین، بازار طلا ممکن است در هفته‌های آینده واکنش افزایشی نشان دهد. چهارشنبه، دولت اوکراین اعلام کرد که ارتش را به شرق کشور خواهد فرستاد و آمریکا هم اعلام کرده در لهستان و دریای سیاه مانور نظامی انجام خواهد داد. با این حال چهارشنبه (تا لحظه تنظیم این خبر) بازار طلا واکنش شدیدی به این اخبار نشان نداد. اونس البته از وضعیت خوب بازار سهام وال استریت و کاهش تقاضا نیز تاثیر کمی پذیرفت و در نهایت، بین ۱۲۸۵ و ۱۲۸۳ دلار بالا و پایین می‌رفت. با توجه به این ثبات نسبی شاید بتوان گفت که طلا به قیمت واقعی‌اش نزدیک شده؛ زیرا با وجود افت شدید قیمت هنوز تقاضای کمی برای خرید آن وجود دارد.